چگونه با آب و دستمال کاغذی آتش درست کنیم
چگونه آتش سیگار کاغذ را نمی سوزاند؟
مواد و وسایل لازم
- یک دستمال کاغذی
- یک عدد سکه 5 یا 10 ریالی
- یک نخ سیگار
روش آزمایش
سکه را در وسط یک دستمال کاغذی بگذارید .
به آرامی و تا حد امکان دستمال را از چهار طرف بر روی سکه بکشید مواظب باشید
دستمال پاره نشود.
از یک نفر بزرگتر بخواهید که سیگار را روشن کند.
آتش سیگار را بر روی آن قسمت از دستمال که بر روی سکه کشیده شده است فشار دهید.
مشاهده می شود که دستمال کاغذی نمی سوزد!
نتایج آزمایش
برای آنکه جسمی بسوزد سه شرط لازم است:
الف_اکسیژن کافی موجود باشد.
ب_ماده سوختنی(سوخت)به کار رود.
ج_جسم به دمای احتراق خود برسد.
در این آزمایش دستمال کاغذی نمی سوزد چون دمایی که به دستمال کاغذی می رسد مستقیما به سکه منتقل می شود. کاغذ به دمای احتراق نمی رسد.
پس از آنکه سکه تا دمای احتراق کاغذ گرم شود دستمال کاغذی شروع به سوختن می کند.
آزمایش درخشش طلایی
مواد و وسایل لازم
- سیم ظرفشویی
- دو ورق کاغذ آلومینیومی هر کدام به طول تقریبی 60 سانتی متر
- یک عدد شمع
روش آزمایش
مقداری از سیم ظرفشویی را دور چنگک چنگال بپیچانید.
دقت کنید که سیم ظرفشویی از نوع آهنی و از رشته های بسیار نازک و نو باشد.
رشته های سیم ظرفشویی را کمی از هم باز کنید به قسمی که مقداری از آن آویزان شود.
کاغذ آلمینیومی را به عنوان پوشش محافظ روی هم بگذارید و روی میز پهن کنید.
شمع را در وسط کاغذ آلومینیومی بگذارید و آن را روشن کنید.
چنگال را بالای شعله شمع نگهدارید به قسمی که رشته های آویزان سیم ظرفشویی در داخل شعله قرار گیرد.
مشاهده می شود که رشته های سیم ظرفشویی به رنگ طلایی می درخشند.
نتایج آزمایش
رشته های سیم ظرفشویی فولادی به حدی نازکند که اکثر مولکولهای آن با اکسیزن هوا در تماسند.حرارت شعله شمع نیز برای رسانیدن این رشته های فولادی به دمای احتراق کافی است بنابراین همه رشته های سیم می سوزند و گداخته می شوند.
چگونه گرما یک بادکنک را باد می کند؟
بادکنکی را روی دهانه یک شیشه خالی بکشید . شیشه را داخل آب داغ بگذارید و یا شمعی را روشن کنید و آن را روی شعله اش بگیرید .
مشاهده خواهید کرد که :
بادکنک ، باد می شود .
توضیح :
با افزایش گرما ، مولکولهای هوای داخل شیشه سرعت بیشتری پیدا کرده و به نقاط دورتری می روند ، یعنی گاز ( هوا ) فضای بیشتری را اشغال می کند . به این ترتیب هوای شیشه بداخل بادکنک جریان پیدا می کند و دیواره های داخل آن را به طرف خارج فشار می دهد . در حقیقت گرما باعث انبساط هوا شده است . حال فکر می کنید اگر گرما را قطع کنید چه اتفاقی می افتد ؟ سعی کنید این عمل را انجام دهید . اکنون می دانید که چرا در هوای گرم ، کنترل باد چرخ اتومبیل لازم است ؟
سرگرمی با یخ و نمک
با استفاده از مطالبی که درباره انتقال گرما آموخته اید ، می توانید یک«جادوگری» علمی نمایش دهید .
نخی را داخل آب فرو ببرید تا کاملاً خیس شود . سپس آن را روی یک غالب یخ درست در وسط آن قراردهید . کمی نمک روی نخ بپاشید .
مشاهده خواهید کرد :
بعد از چند دقیقه می توانید یخ را بوسیله نخ بلندکنید.
توضیح :
هر جا که نمک با یخ تماس دارد ، نقطه انجماد یخ ( صفر درجه سانتی گراد) را به کمی زیر صفر پایین می آورد و باعث می شود مقداری از آن ذوب شود و بعد که مجدداً یخ می بندد ، نخ را احاطه می کند .
سرگرمی با قالب های یخ
1 . دو قالب یخی را داخل حوله ای به یکدیگر فشار داده و چند دقیقه آنها را به همین شکل تحت فشار نگه دارید .
مشاهده خواهید کرد که :
وقتی که فشار دادن را قطع می کنید ، دو قالب به همدیگر چسبیده و منجمد شده اند .
توضیح :
اعمال فشار باعث می شود که یخ در دمائی پایین تر از دمای ذوبش آب می شود . اما وقتی فشار قطع گردید نقطه انجماد مجدداً بالا می رود و آبهای بین دو قالب یخی دوباره یخ بسته و آنها به یکدیگر می چسبند .
2 . دو قطعه سنگ و یا وزنه های دیگری را به دو سر یک سیم نازک ببندید . سیم و وزنه ها را روی یک قطعه یخ بزرگ یا یک قالب یخ آویزان کنید .
مشاهده خواهید کرد که :
سیم از میان قالب یخ می گذرد بدون اینکه ان را بشکند . در حقیقت یخ را به همان صورت تک قالب باقی می گذارد .
توضیح :
خطی از یخ درست در زیر سیم ذوب می شود ، زیرا فشار سیم نقطه ذوب را پایین می آورد اما به محض اینکه سیم از میان آن عبور کرد ، آب بالای سیم دوباره یخ می بندد .
آیا این توضیح بازی اسکیت یا سرخوردن روی یخ را برای شما توجیه می کند ؟
آزمایش درجه و کالری
1 . یک ظرف فلزی کوچک و یک قابلمه بزرگ را که هر دو محتوی آب باشند هم زمان روی دو شعله زیاد اجاق گاز آشپزخانه که به نوبت داخل آنها می گذارید دمای هر کدام را در لحظه ای که به جوش می آیند اندازه بگیرید .
مشاهده خواهید کرد که :
ظرف کوچک خیلی زودتر از ظرف بزرگ شروع به جوشیدن ( یا غل زدن ) میکند . ثانیاً در نقطه جوش ، دماسنج دمای هر دو را یکسان و حدود 100 درجه سانتی گراد نشان می دهد .
توضیح :
برای به جوش آوردن آب بیشتر مقدار گرمای بیشتر لازم است .
2 . دو قوطی حلبی سر باز محتوی آب سرد را داخل هر یک از ظرفها قرار دهید . وقتی هر دو داغ شدند ، درجه حرارت آنها را اندازه بگیرید و ببینید کدام بیشتر است .
مشاهده خواهید کرد که :
ظرف بزرگ دمای آب قوطی را بالاتر می برد .
توضیح :
دمای هر یک از ظرفهای آب جوش تقریباً 100 درجه سانتی گراد است ، اما ظرف بزرگ می تواند انرژی گرمایی بیشتری نسبت به ظرف کوچک بدهد .
مقدار مطلق گرما با واحد کالری اندازه گیری میشود . کالری یعنی مقدار گرمایی که لازم است تا دمای یک گرم آب را به اندازه یک درجه سانتی گراد بالا ببرد .( آن کالری که معمولاً برای تعیین ارزش غذایی بکار می رود 1000 برابر کالری کوچک تعریف شده است . )
آزمایش اطاق تاریک
ته یک جعبه استوانه ای مقوائی ، مربعی به ضلع 5/7 /7 سانتی متر در آورید . روی ای سوراخ کاغذ نازکی ( زر ورق یا پوسته پیاز ) بچسبانید . سوراخ مربعی شکل دیگری به اندازه یک تمبر کوچک پستی در وسط سر دیگر جعبه ببرید و آن را با ورقه قلعی بپوشانید . با یک سنجاق در وسط این ورقه قلعی سوراخ ایجاد کنید .
یک عروسک کاغذی تهیه نمایید و آن را با مداد رنگی سیاه کنید . عروسک را به شیشه چراغ قوه بچسبانید .
جعبه را در حدود 60 سانتی متری چراغ قوه روشنی بگذارید ( ترجیحاً در اتاق تاریک ) بطوری که سوراخ کوچک جعبه درست در مقابل لامپ چرغ قوه قرار گیرد . حال به ورق نازک انتهای جعبه نگاه کنید .
مشاهده خواهید کرد که :
تصویری وارونه از عروسک روی ورق نازک مشکیل شده است .
توضیح :
ذرات گرد و خاک نور را بازتابش نموده و داخل اتاق و مکانهایی که خورشید مستقیماً نمی تواند بتابد در دیدن به ما کمک می کنند .
بدون وجود ذرات گرد و خاک ما نمی توانیم داخل اتاق خود روشنایی داشته باشیم مگر اینکه پرتوهای خورشید مستقیماً در آن مکان دریافت شوند .
پروژکتوری برای مواد غیر شفاف(پروژکتور اوپک)
مواد و وسایل لازم
دو قوطی مقوایی بزرگ(به ابعاد تقریبی22*28*45 که 22 سانتی متر بلندی آن است). اندازه ها چندان دقیق نیستند می توانید از قوطی بزرگتر و کوچکتری که ابعادش تقریبا همین نسبتها را داشته باشد استفاده کنید
- یک ذره بین
- یک لامپ
- مقداری سیم
- چند ورق کاغذ مشکی
- چند ورق کاغذ سفید
روش آزمایش
جدار داخلی یکی از قوطیها را با کاغذ سیاه بپوشانید.
در یکی از پهلوهای قوطی سوراخی به اندازه ذره بین خود ایجاد کنید.
ذره بین را در سوراخ جا دهید بگذارید همانجا بماند.
لامپ را در گوشه ای نزدیک به ذره بین داخل قوطی قرار دهید و آن را به برق وصل کنید.
با چسباندن کاغذ سفید روی یکی از پهلوهای قوطی دیگر پرده نمایشی بسازید.
پرده ای را که ساخته اید روبه روی ذره بین قرار دهید.
کتابی را باز کنید و آن را در داخل قوطی پروژکتور روبه روی ذره بین قرار دهید.
کتاب را آنقدر جلو و عقب ببرید تا تصویری واضح از صفحه باز کتاب روی پرده بیفتد.اگر جا به جا کردن کتاب تصویر را واضح نکرد آن را ثابت نگه دارید و پرده را جلو و عقب ببرید.
این آزمایش را بهتر است در اتاقی تاریک انجام دهید.
مشاهده می شود که تصویر سر و ته صفحه کتاب را روی پرده می افتد.
نتایج آزمایش
این نوع پرژکتور را پرژکتور اوپک می گویند و در سخنرانیها و کلاسهای درس از آن برای نمایش صفحات کتاب یا تصاویر و نوشته هایی که شفاف نیستند استفاده می کنند.
در این آزمایش باید جعبه را با کاغذ بپوشانید زیرا نور از آن به بیرون نفوذ نکند. برای تشکیل تصویر روی پرده هر چه اتاق تاریکتر و نورپراکنده و اضافی کمتر باشد بهتر است.
تصویر تشکیل شده روی پرده معکوس و حقیقی است و توسط ذره بین که عدسی همگرا است تشکیل می شود.
تصویری که از جسم در چشم ما یا روی پرده تشکیل می شود در نتیجه عبور نوری است که از جسم می آید و از عدسی چشم ما یا عدسی دستگاه می گذرد. این نور از خود جسم به وجود نمی آید بلکه بازتاب نور از منبع نوری مانند خورشید یا لامپ است. در آزمایشهای پیش جسم در فضای باز و زیر نور طبیعی قرار داشت. بنابراین به منبع نور دیگری نیاز نداشتیم اما در این آزمایش دستگاه و جسم در اتاقی قرار دارند که الزاما باید تاریک باشد از این رو برای روشن کردن جسم نیاز به منبع نور داریم.
یک نور سنج بسازید
روش آزمایش
یک تکه کاغذ آلومینیومی به ابعاد 12*6 سانتی متر ببرید و آن را از وسط طوری تا بزنید که سمت براق آن رو به خارج باشد و مربعی به ابعاد 6*6 سانتی متر بسازد.
مربع آلومینیومی را بین دو تکه پارافین بگذارید.
با کش این ساندویچ را محکم کنید.
از پنجره یا چراغ مطالعه به عنوان منبع نور استفاده کنید.
ساندویچ را طوری نگهدارید که آن را از پهلو ببینید و یکی از مربعهای پارافین رو به نور باشد.
ساندویچ را طوری برگردانید که سمت دیگر آن روبه نور قرار گیرد.
مشاهده می شود که تکه پارافینی که رو به نور قرار می گیرد درخشان می شود در حالی که تکه دیگر تیره است وقتی ساندویچ را بر می گردانید دوباره آن تکه پارافین که رو به نور قرار می گیرد درخشانتر از تکه دیگر پارافین می شود.
نتایج آزمایش
نور از هر دو سوی نورسنج وارد تکه های پارافین می شود و از روی کاغذ آلومینیومی که در میان دو تکه قرار دارد منعکس می شود.کاغذ آلومینیومی جلو عبور نور را از پارافین اول به پارافین دوم می گیرد. آن تکه از پارافین که رو به نور قرار می گیرد بیشتر روشن می شود به عبارت بهتر درخشانتر و پرنورتر می شود. به تکه پارافینی که رو به نور قرار می گیرد نور بیشتری وارد و منعکس می شود بنابراین درخشانتر از آن قسمتی است که روبه نور نیست.
هرگاه هر دو تکه پارافین روشنایی یکسانی داشته باشند شدت نور در آنجا یکنواخت است زیرا در این حالت مقدار نوری که از هر دو طرف وارد نور سنج می شود یکسان است.
با استفاده از این نورسنج چگونه می توان نقطه مناسبی برای مطالعه یافت؟
هر کجا که نور یکنواخت باشد و پارافین روشنتر شود نقطه ای مناسب برای مطالعه است.
آزمایش میکروسکوپی با یک قطره آب
مواد و وسایل لازم
- سیم نازک
- یک مداد
- یک ظرف آب
- یک صفحه روزنامه
روش آزمایش
مرحله اول
سیم را به اندازه 15 سانتی متر ببرید. هر سیم نازکی که بتوان آن را خم کرد برای این آزمایش مناسب است.
اگر سیم به اندازه لازم نازک باشد لازم نیست روکش آن را بردارید.
یک سر سیم را دور مداد بپیچید تا یک حلقه درست شود.
حلقه را از مداد بیرون بکشید و یک دور دیگر بپیچید تا حلقه کوچکتر شود.
حلقه را طوری در آب فرو ببرید که سطح حلقه رو به بالا باشد.
با دقت حلقه را از آب بیرون بیاورید. باید بکوشید قطره ای بزرگ و گرد تشکیل شود که روی حلقه باقی بماند.
قطره آب را روی صفحه روزنامه نگهدارید.
از پشت قطره آب به حروف روزنامه نگاه کنید. احتمالا باید حلقه را چند بار بالا و پایین ببرید تا در موقعیتی قرار گیرد که حروف از پشت آن واضح دیده شود.
مشاهده می شود که حروف بزرگتر دیده می شوند.
اگر حروف بزرگتر نشدند حلقه را دوباره درون آب ببرید تا قطره ای گردتر و درشت تر به دست آورید.
مرحله دوم
برای این مرحله دو راه وجود دارد هر دو را بیازمایید تا راهی را که برایتان بهتر است بیابید.
الف_به روش مرحله اول با حلقه ای که ساخته اید از درون ظرف آب قطره ای گرد و بزرگ بردارید سپس خیلی با دقت حلقه را کاملا برگردانید. این حرکت سبب می شود قطره آب گود بیفتد و قطره ای ایجاد کند که سطح بالایی آن گود است.
ب_این بار نیز با حلقه ای که ساخته اید قطره ای درشت از آب بردارید.با دقت بسیار ته قطره آب را با انگشت کوچک لمس کنید.به این ترتیب مقداری بسیار کم آب از ته قطره برداشته می شود و این بار نیز قطره ای گود ایجاد می شود.
وقتی که این قطره را ساختید آن را روی صفحه روزنامه نگهدارید و از پشت آن به حروف روزنامه نگاه کنید.
مشاهده می شود که حروف کوچکتر دیده می شوند.
نتایج آزمایش
در مرحله اول در صورتی که قطره آب به اندازه کافی درشت باشد انحنا دارد و مانند یک عدسی دوکوژ عمل می کند و احتمالا مانند یک ذره بین در هر دو طرف رو به بیرون انحنا دارد. عدسی دو کوژ اشیا را بزرگتر از عدسی کوژی که یک سطح آن تخت است نشان می دهد.
بزرگنمایی عدسی کوژ به انحنا و ضخامت آن بستگی دارد. هر چه عدسی ضخیمتر و سطح خارجی آن گردتر باشد اشیا را بزرگتر نشان می دهد.
درمرحله دوم یک عدسی کاو ساخته اید. عدسی کاو اشیا را کوچکتر نشان می دهد.در این آزمایش تنها یک طرف عدسی شما روبه داخل انحنا دارد (یا گود است). اگر هر دو طرف عدسی گود باشد به آن عدسی دو کاو می گویند که اشیا را کوچکتر از این نیز نشان می دهد. عدسیهایی مشابه آنچه در مرحله دوم ساخته اید یعنی عدسیهایی که یک طرف آنها گود و یک طرف آنها بر آمده است عدسی کوژ-کاو خوانده می شود
آزمایش آتش زیر آب؟
مواد و وسایل لازم
- مقوا
- یک صفحه شیشه ای
- خمیر مجسمه سازی
- یک لیوان آب
- یک عدد شمع
روش آزمایش
مواد و وسایل را به ترتیبی که در شکل می بینید روی میز قرار دهید مقوا شمع صفحه شیشه ای لیوان آب.
یک تکه مقوا را با خمیر مجسمه سازی جلو شمع بچسبانید. صفحه مقوایی باید به اندازه ای باشد که نتوانید از پشت آن شمع روشن را ببینید.ارتفاع مقوا بستگی به محل ایستادن شما نسبت به میز دارد .
شمع را قائم روی میز قرار دهید.
با استفاده از خمیر مجسمه سازی صفحه شیشه ای را قائم روی میز بچسبانید. شیشه را می توانید از روی قاب عکسی به ابعاد تقریبی 17*12 سانتی متر بردارید. شیشه را کاملا تمیز کنید.
شمع را روشن کنید. طوری بایستید که صفحه مقوایی جلو دید باشد و بتوانید از پشت شیشه لیوان آب را ببینید.
به نظر می رسد که شمع زیر آب می سوزد.
اگر چنین تصویری دیده نشد فاصله میان شمع و لیوان آب را تغییر دهید. این دو را آنقدر جابه جا کنید تا شمع روشن در لیوان آب دیده شود.اگر شعله شمع بالاتر از سطح آب بود در لیوان آب بیشتری بریزید یا از شمع کوتاهتری استفاده کنید. به یاد داشته باشد که مستقیم به شمع روشن نگاه نکنید از پشت شیشه و لیوان آب به شمع بنگرید.
نتایج آزمایش
صفحه شیشه ای هم مانند پنجره و هم مانند آینه عمل می کند. از پشت صفحه شیشه ای لیوان آب را می بینید و همزمان انعکاس شمع روشن را در صفحه شیشه ای مشاهده می کنید و به نظر می رسد شمع درون لیوان است.
آزمایش سکه
مواد و وسایل لازم
- یک فنجان یا ظرف گود کدر
- یک سکه
- مقداری خمیر مجسمه سازی یا گل رس.
روش آزمایش
فنجان یا ظرفی که انتخاب می کنید باید آنقدر کدر باشد که نتوانید از پشت داخل آن را ببینید.
کف فنجان را خشک کنید.
تکه ای خمیر مجسمه سازی را وسط کف فنجان بچسبانید.
سکه ای را روی خمیر فشار دهید تا به آن بچسبد. این کار مانع از آن می شود که هنگام حرکت دادن فنجان سکه جا به جا شود. خمیر و سکه طوری باید به کف فنجان بچسبند که حتی اگر فنجان را سر و ته کنید نیفتند.
فنجان را نزدیک لبه میز بگذارید.
طوری جلو فنجان بایستید که بتوانید سکه را ببینید.
آهسته عقب بروید تا اینکه سکه از نظر محو شود. به محض اینکه سکه محو شد متوقف شوید.موقعیت شما باید طوری باشد که اگر کمی به جلو خم شوید سکه را ببینید.
در این حال مستقیم بایستید به طوری که دیگر سکه را نبینید. از شخص دیگری بخواهید که در فنجان آب بریزد.
مشاهده می شود که سکه حرکت می کند!
نه سکه هنوز همانجاست ولی به نظر می رسد که حرکت کرده است.
نتایج آزمایش
مسیر حرکت نوری که از اجسام به چشم ما می رسد مستقیم است. در نتیجه وقتی در ابتدای آزمایش سکه را می بینید نوری که سبب دیدن سکه می شود نوری که از سکه بازتابیده می شود به چشم شما می رسد و تصویر سکه دیده می شود. وقتی در فنجان آب می ریزید اشعه نوری که از سکه بازتابیده می شود هنگام برخورد به سطح آب شکسته می شود و با تغییر مسیر حرکت خود به چشم می رسد و شما سکه را می بینید. از آنجا که مغز شما طوری برنامه ریزی شده است که به نوری که به خط مستقیم سیر می کند پاسخ می دهد به شما می گوید که سکه حرکت کرده است و به نقطه ای نزدیک کناره فنجان آمده است. چنانکه می بینید مکان ظاهری سکه در امتداد مسیر نور شکسته شده است این پدیده شکست یا انکسار نور نامیده می شود.
آزمایش عینک سوراخ سوزنی
مواد و وسایل لازم
- یک تکه مقوا
- یک سوزن یا سنجاق ته گرد
- یک صفحه روزنامه
روش آزمایش
مرحله اول:
دایره ای به قطر 6 سانتی متر روی مقوا ببرید.
با سوزن یا سنجاقی صاف و نوک تیز در مرکز دایره سوراخی ریز ایجاد کنید. اندازه سوراخ باید به حدی باشد که بتوانید از آن بیرون را ببینید.
معمولا لازم است تراشه های کاغذی را که به اطراف سوراخ چسبیده اند جدا کنید. برای این کار سوزن را داخل سوراخ بگردانید ولی مراقب باشید اگر سوراخ بیش از حد لازم بزرگ شود نمی توانید اشیا را از درون آن واضح ببینید.
یکی از چشمهای خود را ببندید و صفحه روزنامه را آنقدر به چشم خود نزدیک کنید که حروف آن را تار ببینید. در این حالت روزنامه روشنتر دیده می شود.
مقوای سوراخ شده را بین چشم خود و روزنامه قرار دهید و با چشم باز خود از درون سوراخ به روزنامه نگاه کنید.
مشاهده می شود که می توانید تنها یک کلمه یا چند حرف را ببینید ولی حروف بسیار واضحتر از زمانی دیده می شود که عینک سوراخ سوزنی را به چشم نداشتید.
مرحله دوم:
با عینک سوراخ سوزنی به یک لامپ روشن نگاه کنید. (بدون عینک مقوایی به لامپ روشن مستقیما نگاه نکنید.) به حباب لامپ که روی آن نوشته وجود دارد نگاه کنید.
مشاهده می شود که با عینک سوراخ سوزنی می توانید کلمات روی لامپ را به روشنی بخوانید.
مرحله سوم:
از شخصی که عینکی است بخواهید عینکش را بردارد و با بستن یک چشم اشیا اتاق را از پشت عینک سوراخ سوزنی نگاه کند. همچنین به او روزنامه ای بدهید تا با عینک سوراخ سوزنی بخواند.
مشاهده می شود که شخص عینکی از این که می تواند اشیا اتاق و روزنامه را واضح ببیند یا دست کم واضحتر از وقتی ببیند که عینک به چشم ندارد اظهار تعجب می کند.
نتایج آزمایش
در مرحله اول مشاهده شد که با نزدیک کردن روزنامه به چشم به حدی که حروف تار دیده می شوند عینک سوراخ سوزنی سبب می شود که روزنامه روشنتر دیده شود در حالی که روشنایی محیط تغییر نکرده است
مقدار روشنایی یک جسم با فاصله آن از چشم نسبت عکس دارد یعنی هر چه فاصله جسم از چشم کمتر باشد روشنایی آن بیشتر می شود در نتیجه صفحه روزنامه روشنتر دیده می شود.
وقتی روزنامه را به چشم نزدیک می کنیم نور بیشتری از آن به چشم می رسد. روی هم افتادن (هم پوشانی) اشعه نوری سبب می شود که حروف روزنامه تار دیده شوند.
در این هنگام وقتی از سوراخ ریز عینک سوراخ سوزنی نگاه می کنیم بیشتر نوری که سبب می شود حروف تار دیده شود حذف می شود و با مقدار نوری که به چشم می رسد می توان حروف را واضح دید.
در مرحله دوم اگر بدون عینک سوراخ سوزنی به لامپ نگاه کنید. شدت نور لامپ به قدری زیاد است که چشم صدمه می زند. در حالی که عینک سوراخ سوزنی جلو نور شدید لامپ را می گیرد و مقدار نوری را به چشم راه می دهد برای خواندن نوشته ها مناسب است.
در مرحله سوم آیا می توان گفت عینک سوراخ سوزنی برای شخص عینکی کار عینک همیشگی اش را انجام می دهد؟
عدسی چشم شخص عینکی نسبت به عدسی چشم شخص سالم نقص دارد. عینک او این نقص را جبران می کند. اگر توجه کرده باشید اشخاص عینکی وقتی عینک به چشم ندارند برای بهتر دیدن پلکهای خود را به هم نزدیک می کنند. این کار سبب می شود که عدسی چشم آنها تغییر شکل دهد و با این تغییر شکل دید آنها تصیح می شود. وقتی شخص عینکی با عینک سوراخ سوزنی بیرون را نگاه می کند عدسی چشم او برای واضح دیدن باید تغییر شکل دهد. بنابراین عینک و عینک سوراخ سوزنی و نزدیک کردن پلکها از این جهت که سبب تغییر شکل عدسی چشم می شوند عملی مشابه را انجام می دهند.
پرتاب کننده موشک
در این آزمایش، موشک شما چوب پنبه ای است که چند رشته کاغذ به آن متصل شده اند. دستگاه پرتاب کننده موشک نیز بطری خالی نوشابه ای حاوی نیم فنجان آب و نیم فنجان سرکه است. یک قاشق چایخوری جوش شیرین را روی یک تکه حوله کاغذی به ابعاد 10 سانتیمتر بریزید. کاغذ را به شکل لوله کنید و دو انتهای آن را طوری بپیچید که جوش شیرین از آن بیرون نریزد. بطری را بیرون از منزل و به جایی ببرید که چوب پنبه جای کافی برای پرتاب داشته باشد. کاغذ را ته بطری بیندازید و چوب پنبه را تا آنجا که می توانید محکم روی در بطری فضار دهید.
مایع موجود در بطری به تدریج حوله کاغذی را خیش می کند. جوش شیرین با سرکه تشکیل واکنشی می دهد که موجب تولید گاز دی اکسیدکربن می شود. با افزایش حجم گاز دی اکسیدکربن حاصل، فشار درون بطری نیز افزایش می یابد. سرانجام چوب پنبه با صدای بلندی به سمت بالا پرتاب می شود!
پرتاب کننده توپ
وقتی چوب پنبه در دستگاه پرتاب کننده موشک آزمایش قبل به هوا پرتاب شد، احتمالا متوجه `پس زدن` بطری نشدید. در فیزیک سال اول دبیرستان، سه قانون حرکت نیوتن را خوانده اید. بر اساس سومین قانون حرکت نیوتن برای هر نیروی کنشی (عمل) که بر جسمی وارد می شود، نیروی واکنشی (عکس العمل) مساوی و در جهت مخالف آن وجود دارد که بر جسم دیگر وارد می شود. در این آزمایش، عمل (پرتاب چوب پنبه) دارای عکس العملی مساوی و در جهت مخالف است (به بطری، نیرویی در جهت مخالف وارد می شود).
برای درک و مشاهده این عکس العمل، مانند آزمایش قبل در بطری آب و سرکه بریزید و حوله کاغذی حاوی جوش شیرین را در آن قرار دهید. چوب پنبه را نیز روی در بطری بگذارید. اما این بار بطری را روی دو مداد گرد بخوابانید. تشکیل گاز دی اکسیدکربن که موجب افزایش فشار داخل بطری می شود، چوب پنبه را در یک جهت به بیرون پرتاب می کند و بطری در جهت مخالف حرکت چوب پنبه روی مدادها می غلتد. چون ممکن است مقداری از مایع درون بطری بیرون بریزد، آن را روی سطحی بگذارید که به سادگی قابل تمیز کردن باشد. اصل عمل و عکس العمل (کنش و واکنش) همان چیزی است که موشکها را خارج از جو زمین به پیش می راند. گازهای داغ از انتهای موشک خارج می شوند (عمل) و موشک در جهت مخالف، در فضا حرکت می کند. (عکس العمل)
آزمایش آب در الک
این عمل افسانه ای نیست، برای انجام این کار که ظاهرا محال به نظر می رسد فیزیک به ما کمک می کند یک الک سیمی به قطر 15 سانتیمتر و سوراخهایی در حدود یک میلیمتر، یا کمی بیشتر، سیمهای آن را قشری نازک از پارافین، که به زحمت قابل تشخیص است، بگیرد. الک شما باز هم الک است، هنوزسوراخهای آن باز است و به راحتی می توانید سوزن یا سنجاقی را از آن رد کنید، ولی اکنونه می توانید مقداری آب را در آن حمل کنید. فقط موقعی که آب در آن می ریزید دقت کنید و مواظب باشید که آن را تکان ندهید.
علت پدیده
آب چون نمی تواند سیمهای پارافین خورده الک را تر کند در میان سوراخها یک قشر نازک متورمی را به وجود می آورد. همین قشر مانع بیرون ریختن آب از الک می شود. این الک چرب را می توانید حتی بر روی آب شناور نگه دارید، یعنی نه تنها می توانید با آن آب حمل کنید بلکه قادرید مانند قایق آن را روی آب بیندازید. این آزمایش ظاهرا غیر قابل قبول، چندین مساله خیلی معمولی را، که ما به آن عادت کرده و هرگز به علت آن نیندیشیده ایم، توضیح می دهد. قیر اندود کردن بشکه ها و قایق ها، روغن زدن سقفها و به طور کلی پوشاندن هر چیزی که بخواهیم آب در آن نفوذ نکند با مواد روغنی و تهیه پارچه هایی که پوشش پلاستیک دارند. با استفاده از همین خاصیتی است که درباره الک ذکر شد فقط در مورد الک این خاصیت، فوق العاده غیر عادی به نظر می رسد.
آزمایش ماشین فواره ساز
مواد و و سایل لازم
- یک عدد نی
- یک بطری نوشابه
- یک بطری دهانه گشاد
- رنگ خوراکی
- دو قطعه پارچه
- خمیر مجسمه سازی
روش آزمایش
مرحله اول:
یک سر نی را در دهانه بطری نوشابه که کاملا خشک است قرار دهید.
در حالی که نی را نگه داشته اید دهانه بطری را با خمیر مجسمه سازی کاملا مسدود کنید .
سه چهارم بطری دهانه گشاد را آب بریزید.
چند قطره رنگ خوراکی در آب داخل بطری دهانه گشاد بریزید تا محلول تیره رنگی به دست آید.
بطری را بر دهانه بطری دهانه گشاد طوری بر گردانید که انتهای آزاد نی حدود 3 سانتی متر درون محلول رنگی قرار گیرد .
یک تکه پارچه را با آب داغ خیس کرده و در بالای بطری وارونه شده قرار دهید.
مشاهده می شود که حبابهایی درون آب رنگی تشکیل می شود.
مرحله دوم:
یک قطعه پارچه خیس را به مدت 5 دقیقه در جایخی یخچال قرار دهید.
پارچه ای را که در مرحله اول بر ته بطری وارونه قرار دادید بردارید و این پارچه خیس وسرد را به جای آن قرار دهید.
مشاهده می شود که آب رنگی داخل بطری دهانه گشاد از طریق نی وارد بطری وارونه می شود.
نتایج آزمایش
در مرحله اول با قرار دادن پارچه گرم دمای هوای درون بطری در اثر گرمای پارچه افزایش می یابد و هوا منبسط می شود. سپس به صورت حبابهای هوا وارد محلول می شود .
در مرحله دوم وقتی پارچه خیس و سرد را بر ته بطری وارونه قرار می دهید سرمای پارچه دمای هوای درون بطری را کاهش می دهد و آن را سرد می کند. وقتی هوای درون بطری سرد و سپس منقبض می شود فشار آن کاهش می یابد و کمتر از فشار هوای وارد بر سطح مایع در بطری دهانه گشاد می شود. این اختلاف فشار مایع رنگی درون بطری را به درون نی می فرستد و از آنجا مایع رنگی به درون بطری فوران می کند.
آزمایش دامن هاوایی
مواد و وسایل لازم
- یک عدد لیوان
- یک عدد قلم موی آب رنگ
روش آزمایش
مرحله اول:
در لیوان آب بریزید و روی میز قرار دهید.
سر قلم مو را داخل آب فرو کنید.
قلم مو را چند بار در آب بالا و پایین ببرید و تکان دهید.
مشاهده می شود که موهای سر قلم مو مانند دامن هاوایی (دامنی که بارشته های الیاف ساخته می شود و لباس بومیان هاوایی است ) به اطراف پخش می شود و حرکت می کند .
مرحله دوم:
قلم مو را بیرون بیاورید و آن را بالا و پایین ببرید.
مشاهده می شود که موهای سر قلم مو به هم می چسبند و هر قدر قلم مو را بالا و پایین ببرید موهای سر قلم مو از هم باز نمی شوند .
نتایج آزمایش
وقتی قلم مو را از لیوان آب بیرون می آوریم لایه نازکی آب روی آن را می پوشاند . مولکولهای این لایه یکدیگر را جذب می کنند و در نتیجه موها را چسبیده به هم نگه می دارند . به نیروی که بدین ترتیب سبب چسبیدن موهای قلم مو به یکدیگر می شود نیروی کشش سطحی می گویند.
در زیر آب لایه سطحی روی موهای قلم مو ایجاد نمی شود بنابراین نیروی کشش سطحی بر آن عمل نمی کند.در زیر مولکولها از همه جهت یکدیگر را جذب می کند بنابراین نیروهایی که از طرف مولکولهای مختلف از تمام جهات بر یک مولکول از آب درون لیوان وارد میاید یکدیگر را خنثی می کنند. اما در سطح آب در بعضی از جهات بیرون از سطح مایع این نیروها حذف می شوند و بنابراین نیروی جاذبه بین مولکولها ( نیروی پیوستگی ) در سطح آب بیشتر است
آزمایش قایق صابونی
از یک تکه صابون به عنوان سوخت قایق کوچک مقوایی استفاده کنید . یک شکاف در عقب قایق بوجود آورده و صابون را در آنجا قرار دهید . این قایق را روی سطح آب وان یا حوض بگذارید .
تا زمانی که صابون کشش سطحی تمام آب وان یا حوض را کاهش نداده است ، قایق به آرامی و کندی حرکت می کند .
آزمایش جواهر غواص
مواد و وسایل لازم
- یک لیوا ن تمیز
- جوش شیرین
- سرکه
- قهوه ساییده
(دانه های قهوه که هنگام درست کردن قهوه بر روی صافی می ماند).
روش آزمایش
سه چهارم لیوان را آب کنید .
یک قاشق سوپخوری جوش شیرین در آب ریخته هم بزنید.
دو قاشق سوپخوری سرکه را در آب بریزید و هم نزنید.بلافاصله یک قاشق چای خوری قهوه ساییده شده در آب بریزید و هم نزنید.
مشاهده می شود که هر دانه قهوه به شکل دانه های بلوری در آب شناور می شود.
نتایج آزمایش
در اثر واکنش بین سرکه و جوش شیرین گاز کربنیک حاصل می شود.
دانه های قهوه به حبابهای گاز کربنیک می چسبند .این حبابها مانند بالن کوچکی عمل می کنند که دانه ها را شناور می کنند و به سطح آب می آورند.
حبا بهای گاز در اثر برخورد با سطح آب شکسته می شوند و دانه ها به ته آب سقوط می کنند. ممکن است بعضی از دانه ها در نیمه راه سقوط به حبابهای دیگری بچسبند و به سطح آب بیایند.
آب به کدام طرف روانه می شود؟
یک قوطی فلزی خالی و استوانه ای شکل ( مثلاً قوطی شیر خشک ) را انتخاب کرده در آن را بردارید . بوسیله میخ دور تا دور این قوطی سوراخهای ریزی به فاصله 5 سانتیمتر از کف ایجاد کنید . با یک نوار چسب همه سوراخها را بپوشانید .
قوطی را پر از آب کنید و آن را وسط روزنامه ای که کف یک تشک بزرگ پهن کرده اید قرار دهید و چسب را یک مرتبه بردارید .
مشاهده خواهید کرد :
مسافتی را که هر یک از سوراخها می پیماید یه یک اندازه است و جریان آب یک دایره روی روزنامه ایجاد می کند .
توضیح : چه در کنار رودخانه چادر بزنید و یا در بیابان یا جنگل گم شوید سعی کنید، مهارت روشن کردن آتش بدون چوب را بدست آورید کمک خیلی بزرگی است. آتش یکی از مهم ترین نیازهای زندگی است. شما به آن نیاز دارید که گرم بمانید، غذا درست کنید، کمی نور در اطراف خود ایجاد کنید.
هر چند که چوب راحت ترین و رایج ترین سوخت برای شروع آتش است، اما مواد دیگری نیز وجود دارند که می توانید از آن ها استفاده کنید. در این بخش از ، به نحوه روشن کردن آتش بدون چوب می پردازیم.
نحوه روشن کردن آتش در شرایط سخت و بدون امکانات
برای روشن کردن آتش بدون چوب گودال آتش درست کنید :
اولین قدم برای روشن کردن آتش بدون چوب، آماده سازی صحیح این ناحیه است. یک حلقه فرضی روی یک نقطه در سطح زمین، دور از هر بوته، شیشه خشک و یا درختان ایجاد کنید. حلقه ای که ایجاد می کنید باید حدود 10 فوت قطر داشته باشد. هر سنگریزه، شاخه ها و برگ های خشک شده را از حلقه بیرون آورید حالا از دستان و یا هر ابزار دیگری برای حفر سوراخ 3 اینچی در مرکز حلقه استفاده کنید. سوراخ باید شعاعی حدود 2 فوت داشته باشد. دور حلقه را با سنگ یا ماسه بچینید.
سوخت آتش بدون چوب را جمع کنید:
اگر چه چوب بهترین سوخت برای آتش است که به راحتی می سوزد و برای مدت طولانی به سوختن ادامه می دهد، مواد دیگری نیز وجود دارند که می توانید به عنوان سوخت آتش استفاده کنید اگر هیچ چوبی ندارید. برخی از این مواد عبارتند از :
های زمینی:
اگر چیپس در کیف داشته باشید، آن ها را روشن کنید حداقل 3 دقیقه به سوختن ادامه خواهند داد.
کاغذ توالت یا دستمال :
هنگامی که حلقه را ساختید، دستمال توالت یا دستمال را در وسط حلقه قرار دهید و روشن کنید.
برگ های سوزنی کاج :
اینها سوخت خوبی برای شروع آتش هستند. به سرعت آتش می گیرند و بوی خوبی آزاد می کنند.
روزنامه ها:
یک لوله با روزنامه هایی که دارید بسازید، آن ها را ببندید و آن را روشن کنید. هر چه این حلقه تنگ تر باشد آتش بیشتر خواهد سوخت.
آشغال های خشک:
اگر برگ های خشک، شاخه ها و خزه اطراف تان وجود دارند، می توانید از آن ها برای روشن کردن آتش استفاده کنید.
سوخت آتش را درست کنید:
هنگامی که سوخت آتش را جمع کردید، یک توپ بزرگ با آن درست کنید باید به شعاع4 اینچ باشد بعضی از مواد بزرگ تر را می توان به شکل خیمه درست کرد.
روشن کردن آتش بدون کبریت
اگر فندک یا یک جعبه کبریت داشته باشید، خوش شانس هستید، اما اگر نه، راه های دیگری برای روشن کردن آتش وجود دارد. برخورد سنگ چخماق به سطح فلزی می تواند موجب جرقه و آتش سوزی شود. هم چنین می توانید ذره بین را طوری قرار دهید که نور و گرمای خورشید را روی سوخت هدایت کند و به آن اجازه سوختن دهد. اگر ذره بین ندارید، می توانید دوربین چشمی، عینک یا حتی یخ را مستقیما با قرار دهید. روش دیگر روشن کردن آتش با باتری و فویل است.
شروع به باد زدن کنید :
زمانی که آتش شروع به سوختن می کند، با استفاده از کاغذ و یا هر سطح صاف دیگر شروع به باد زدن کنید. اما به شدت آن را باد نزنید خطرناک است چون ممکن است سوخت آتش مانند برگ های خشک و یا علف پخچگونه روشن کنیم؟
یکی از مهارتهای اولیه که هر عضو تیم عملیات در شرایط اضطرار باید آنرا به خوبی فرا بگیرد طریقه صحیح و موثر آتش درست کردن است. خصوصا که این امر در فصول سرد سال که ممکن است به خاطر شرایط بد جوی،شب ماندنی های اجباری در صورت گیرد یا اینکه به هر علتی(گرم شدن،غذاپختن،خشک کردن لباس و…)احتیاج به آتش داشته داشته باشیم ،حالتی کاملا حیاتی پیدا می کند
کلیات
ما برای روشن کردن آتش به سه عامل اساسی احتیاج داریم
۱-آتش زنه:وسیله ای که میتواند اولین شعله یا جرقه را برای تولید آتش ایجاد کند،از قبیل:کبریت-فندک-ذره بین و…
۲-آتش گیر:موادی هستند که به سرعت مشتعل می شوند و میتوان هسته اولیه آتش رابا آنها تولید کرد،از قبیل:خارو خاشاک،برگهای خشک،کاغذ،نفت،الکل و …
۳-سوختها:موادی که اشتعال آنها هدف نهایی آتش روشن کردن است از قبیل: چوب ،فضولات خشک حیوانات، بته و ..
قسمت اول:آتش زنه ها
همانطور که پیشتر گفته شد؛آتش زنه ها وسایلی هستند که اولین شعله یا جرقه را برای تولید آتش ایجاد می کنند.که فندک و کبریت معمولی ترین نوع این وسایل هستند.
۱– فندکها:
اگر توجه کرده باشید انواع و اقسام فندک با مکانیزمهای مختلف در بازار موجود میباشد ولی انواعی که به کار بحث ما می آیند از این قرارند:
-بهترین نوع فندکی که می توان از آن در طبیعت و شرایط بد جوی استفاده کرد از نوعی هست که به فندک المنتی مشهور هست .این فندکها به خاطر خاصیت ضد باد بودنشان از کارایی بسیار خوبی در طبیعت برخوردارند و لی باید در اسفاده از آنها این نکته را همیشه به خاطر سپرد که:مصرف سوخت این فندکها بسیار بالاست و حتما بعد از چند بار استفاده باید شارژ مجدد شوند.
– فندکهای موسوم به که از سوخت مایع استفاده می کنندالبته به شرطی که از انواع مرغوب آنها استفاده شود.
استفاده از فندکهای معمولی گازی مخصوصا نوع موسوم به مگنتی به خاطرعدم کارایی در هوای بادی به هیچ وجه توصیه نمیشود.
۲– کبریت:
مشخصات یک کبریت خوب: دارای چوب بلند باشد، گوگرد سر آن زیاد باشد.
کبریت متداولترین نوع آتشزنه هست ولی حساسیت آن به رطوبت بزرگترین نقطه ضعف آن می باشد.پس همیشه یادمان باشد که حداقل یک بسته کبریت را در خشکترین جای ممکن قرار دهیم به طوری که مطمئن باشیم اگر وسایلمان ساعتها در زیر باران یا در معرض رطوبت قرار گیرد،کبریتها از خیسی در امانند اصولا نگه داری کبریت در لباس توصیه نمیشود چرا که حتی اگر رطوبت بیرون نتواند آن را خراب کند،رطوبت داخل خود لباس که ناشی از عمل تعرق است،ممکن است سبب خیسی آن گردد. حال ببینیم چگونه می توانیم یک کبریت ضد آب داشته
برای ضد آب کردن کبریت دو روش را مورد بحث قرار می دهیم:
روش اول :ضد آب کردن تک تک چوب کبریت ها که با غوطه ور کردن آنها در پارافین مایع حاصل می شود.که البته خودم به این روش اعتقاد چندانی ندارم زیرا در این حالت کبریتها در هوای سرد به خوبی روشن نمیشوند و پارافین موجود در سر آنها سبب خرابی سمباده کبریت می شود. اگر از این روش استفاده می کنید برای رفع این عیب حتما یادتان باشد قبل از کبریت کشیدن حتما پارافین موجود در سر کبریت را جدا کنید و سپس کبریت بکشید!
روش دوم :ساختن یک قوطی کبریت ضد باد
برای این کار به یک قوطی خالی فیلم ،یک شمع،مقداری پنبه و مقداری چسب برق احتیاج داریم. یک قوطی خالی فیلم تقریبا گنجایش یک بسته کبریت پر را دارد. در چیدن کبریتها در داخل قوطی به این روش عمل کنید:
-یک لایه نازک پنبه در ته قوطی قرار دهید؛این لایه پنبه ای مانند محافظی سر های گوگردی چوبها را در بر میگیرد و مانع سایش آتها به هم می شود.
-دو کاغذ سمباده کبریت را هم ببرید و در داخل قوطی قرار دهید.
-کبریتها را طوری بچینید که که سرهای گوگردی آنها در کف قوطی و بر روی پنبه قرار گیرد؛این نحوه چیدن به این خاطر است که در هنگام استفاده اگر با دست خیس مجبور به برداشتن کبریت بشویم رطوبت دست باعث خیسی سر گوگردی نشود.
-کبریتها را به طور متراکم کنار هم بچینید به طوری که جای بازی نداشته باشد،البته نه آنقدر که سبب شکستگی سر های گوگردیشان شود.
-اگر طول چوب کبریتها کمتر از طول قوطی بود روی آنها یک گلوله پنبه ای قرار دهید تا بعد از بستن درقوطی نتوانند از جای خود تکان بخورند و بر روی هم بلغزند.
-بعد از اینکه از کاملا بسته شدن در قوطی مطمئن شدید ور در قوطی را کاملا با پارافین مذاب آب بندی کنید برای اینکار میتوانید از یک شمع روشن استفاده کنید.
-خیلی سریع تا پارافین کاملا نبسته،با استفاده از چسب برق دور در قوطی را ۶-۵ دور محکم چسب بپیچید.
از مزایای این قوطی این است که حتی اگر داخل آب بیفتد بر روی آن شناور میماند و کبریتهای داخل آن از رطوبت مصون می باشند.
توجه:از این کبریت در مواقع کاملا اضطراری استفاده نمایید و در حالت عادی از دیگر کبریتهایی که باید حتما به همراه داشته باشید استفاده کنید.
نکته :در شرایطی که باد میوزد و کبریت روشن کردن مشکل است میتوان به جای یک کبریت از چند کبریت استفاده کرد به این ترتیب که کبریتها را طوری بگیرید که سر کبریت دوم مماس بر انتهای گوگرد کبریت اولی باشد (به شکل پله) و سپس کبریت بکشید.
قسمت دوم: آتش گیر ها
همانطوری که پیشتر ذکر شد آتش گیر ها موادی هستند که به آسانی آتش می گیرندو ما برای به وجود آوردن هسته اولیه آتش از آنها استفاده می کنیم،به عنوان مثال نفت ، الکل، برگ خشک درختان،خارو خاشاک،بته های کوچک،کاغذ ،پنبه، قرصهای الکل جامد و…از جمله این مواد هستند. اگر قرار به انتخاب در بین این مواد باشد؛من خودم نفت را به همه اینها ترجیح میدهم،اگر چه این انتخاب ممکن است غیر حرفه ای بنماید ولی مزایایی دارد که نمی توان به سادگی از آنها چشم پوشید،از جمله اینکه میتوان مطمئن بود که هر چوبی را هر قدر که خیس شده باشد (به شرط آرایش درست چوبها)میتوان روشن کرد،و این نکته در فصلهای خیس سال بسیار حائز اهمیت است. از نفت که بگذریم در مورد الکل باید بگویم که شعله آن قوت چندانی ندارد و در برابر باد نیز شعله آن مقاومت شعله نفت را ندارد،پس اگر قرار به بردن آتش گیر مایع باشد همان نفت خیلی کاراتر و بهتر است ،البته به شرطی که خوب آن را بسته بندی کنید به طوری که هیچ نشتی به داخل دیگر وسایل نداشته باشد. بعد از آتشگیر های مایع بقیه آنهایی که ذکر شد در یک رده قرار میگیرند و اولویت خاصی نسبت به هم ندارند
توجه :در فصلهای خیس سال حتما آتشگیر به همراه خود داشته باشید،چند برگ روزنامه یا یک شیشه کوچک نفت یا چندتا قرص الکل جامد میتوانند در این شرایط خیلی به شما کمک کنند!
طرز تهیه فتیله پارافینی
برای درست کردن این فتیله احتیاج به نخ قرقره ،پنبه،پارافین مذاب(میتوانید شمع را بر روی حرارت خیلی ملایم ذوب کنید) و مقداری سیم نازک آهنی (سیمهایی که در گل سازی مصرف دارند) داریم. ابتدا یک گلوله نسبتا بزرگ پنبه را بر میداریم و آنرا به شکل یک نوار ۱۰ سانتی در می آوریم قطر این نوار باید به حدی باشد که وقتی آنرا فشرده می کنیم کمی از یک مداد معمولی ضخیم تر باشد(حدود ۷-۶ میلیمتر)سپس از سیم یک قطعه به طول ۲۰ سانتیمتر می بریم و آن را در طول نوار پنبه ای فرو میکنیم به طوری که از طرف مقابل حدود ۱ سانتیمتر بیرون بزند سپس با نخ قرقره به صورت کاملا فشرده دور نوار پنبه ای را می پیچیم در این هنگام فتیله شما باید به شکل فشفشه در آمده باشد! سپس فتیله را به مدت ۱۵ دقیقه در پارافین مذاب غوطه ور میکنیم و سپس آن را در معرض هوای آزاد قرار می دهیم تا پارافین جذب شده به خوبی ببندد. به این روش ۵-۴ عدد فتیله درست کنید وبه دور هر کداو ورق نازکی از کاغذ بپیچید تا به هم نچسبند،و انها را در جایی مصون از رطوبت و گرمای زیاد قرار دهید. از سیم آهنی میتوانید به عنوان دسته استفاده کنید یا اینکه اگر خواستید از فتیله به عنوان منبع روشنایی استفاده کنید براحتی می توانید آن را در هر شکاف یا خاکی فرو کنید.
قسمت سوم : سوختها
همانطور که گفته شد سوختها موادی هستند که اشتعال آنها هدف نهایی پروسه روشن کردن آتش است؛از عمده ترین این مواد می توان به چوب،فضولات خشک حیوانات،زغال و… اشاره کرد. لازم به ذکر است که چوب یا زغال هرچه سبکتر باشند تندسوزتر هستند و البته سریعتر هم آتش می گیرند.چوب درختان سوزنی برگ مثل سرو و کاج به علت داشتن صمغی که خوب می سوزد،خیلی سریع آتش می گیرند(البته به شرطی که خشک باشند). چوبهای تازه درخت به هیچ عنوان سوخت خوبی به شمار نمیایند و هنگام سوختن دود بسیار غلیظی در هوا منتشر می کنندکه به هیچ وجه مطلوب نیست،در صورت استفاده از این چوبها باید ابتدا آنها را در اطراف آتشقرار داد تا خشک شوند و سپس از آنها استفاده نمود. فضولات خشک حیوانات نیز سوخت بسیار مطلوبی به شمار می آیند و می توانید از آنها نیز به عنوان سوخت استفاده نمایید. نکته : در فصل زمستان از به همراه داشتن مقداری زغال سبک چوب (زغال لیمو یا نارنج برای کار ما مطلوب نیستند) هیچگاه ضرر نخواهید کرد،این زغال ها میتوانند به عنوان هسته اولیه به کار روند و حرارت ناشی از آنها میتواند چوبهای آبدیده زمستانی را به خوبی خشک کند! روشهای روشن کردن آتش روشهای زیادی بسته به نوع و اندازه چوبهای موجو دبرای آتش روشن کردن وجود دارد،من در اینجا دو روش بسیار ساده و کاربردی را توضیح میدهم:
روش اول: اگر در بین چوبهایی که جمع آوری کرده اید کنده(چوب قطور) هم هست از این روش استفاده کنید: کنده را بر روی سطح صافی قرار دهید به طوریکه امتداد طول کنده در جهت وزش باد باشد سپس یک طرف یا دو طرف(بسته به حجم آتش مورد نیاز)طول کنده را به طور کاملا فشرده از مواد آتش گیر مانند خاروخاشاک و.. پر کنید.سپس چوبهای نازکتر را به طور اریب به صورتی که با کنده زاویه ۹۰ درجه بسازند را روی کنده بچینید سپس مواد آتش گیر را روشن کنید وقتی خوب شعله ور شدند مقداری از همان مواد را هم روی چوبها بریزید تا چوبهای نازکتر خوب مشتعل شوند.این نوع آتش احتیاج زیادی به مراقبت ندارد فقط هر از چند گاهی به آن چوب اضافه کنید . روش دوم: اگر کنده در اختیار ندارید و چوبها همه نازکند از این روش استفاده کنید: چاله کوچکی در زمین درست کنید و آن را به طور فشرده مملو از مواد آتش گیر کنید سپس چوبها را به صورت شعاعهای دایره ای که مرکز آن وسط چاله است بچینید به طوری که سرهای آنها بر روی هم قرار گیرد و حالت طبقاتی پیدا کنند.مواد زیرین را روشن کنید و وقتی خوب مشتعل شدند باز هم از مواد اتش گیر بر روی چوبها بریزید تا چوبها خوب بگیرند،این آتش احتیاج به نگه داری دارد و باید با عوض کردن جای چوبها و اضافه کردن چوب از خاموش شدن آن جلو گیری کنید.
نکات تکمیلی:
۱-برای جلو گیری از هدر رفتن حرارت آتش می توانیم با ساختن یک دیواره سنگی یا چوبی به شکل نیم دایره بر دور آتش حرارت آن را به سمتی که می خواهیم(جهت مقابل دیواره) رفلکت کنیم.
۲-در فصل زمستان و هنگام برف هیچگاه در زیر درختی که برف بر روی آن نشسته است آتش روشن نکنید و اگر مجبور به این کار هستید قبل از آن برف درخت را بتکانید.
۳-هیچگاه مستقیما بر روی برف آتش درست نکنید،برای اینکار قبلا محلی را برای درست کردن آتش با استفاده از سنگ یا چوب بسازید. توجه: نکات بعدی در مورد تعهد ما نسبت به طبیعت و آتشی است که در آن برافروخته ایم:
۴-اگر در محیطی آتش روشن می کنید که مملو از چوب،خا رو خاشاک و مواد سوختنی است؛ابتدا مکانی را که میخواهید در آن آتش روشن کنید را به طور کامل از مواد سوختی پاک کنید و سپس با چیدن سنگ به دور آن یک دیوار کوتاه درست کنید تا آتش نتواند بر اثر وزش باد گسترش پیدا کند و باعث یک آتش سوزی نا خواسته شود.
۵-جز در مواقع واقعا اضطراری از شاخه های سبز و تازه درختان به عنوان سوخت استفاده نکنید.
۶-اگر برای روشن کردن آتش از بته استفاده می کنید؛حتی الامکان آنها را از ریشه در نیاورید بلکه با استفاده از یک وسیله تیز(کارد،داس…)قسمتی از آنها را که بیرون از خاک است ببرید.
خیلی مهم:
۷–به عنوان یک طبیعت دوست متعهد مسئولیت کامل آتشی را که برافروخته اید به عهده بگیرید و در هنگام ترک محل از خاموش بودن آن اطمینان کامل حاصل کنید.
روشهای روشن کردن آتش
آتش زنه برای درست کردن آتش بدون کبریت ابتدا باید مقداری آتش زنه بسیار خشک تهیه نمود و آنها را از باد و رطوبت محافظت کرد.
انواع آتش زنه:
پوست درختان، مانند درخت کاج که اگر چوب آن خیس هم باشد باز آتش میگیرد، قسمت داخل درختان پوسیده، الیاف لباس، طناب یا ریسمان نخی، برگ خشک درخت نخل، خاک اره خشک، تراشه های خشک پوست درختان، خاکه چوبی که معمولاً توسط حشرات در زیر تنه درختان مرده انباشته میشود، الیاف لانه پرندگان، قارچهای خودروی روی تنه درختان، الیاف پشم مانند درخت بید خشک. میتوان این آتش زنه ها را به بنزین، گازوئیل و یا الکل موجود در حشره کشها آغشته نمود. برای استفاده کردن از آنها، آتش زنه ها را در دستهای خود خرد کنید به شکل قطعات بسیار ریز درآورید تا سطوحی که توسط جرقه ها می بایست حرارت داده شوند تا آتش روشن شود، به حداقل برسد. برای حفظ این آتش زنه ها برای مصارف بعدی آنها را در محفظه های ضد آب نگهداری کنید
آتش گیرانه: موادی هستند که برای ساختن آتش به آنها نیاز داریم. آتش گیرانه ها در مرحله بعدی آتش زنه ها قرار میگیرند و به هنگام درست کردن آتش در مواقع بسیار سخت از آنها استفاده میشود. به عنوان مثال مواقعی که فندک و یا کبریت دردسترس نیست.
انواع آتش گیرانه ها:
شاخه های باریک درختان، پوست درختان، چوبهای باریک از درختان خشک، برگهای نخل، برگهای سوزنی درختان کاج و علفهای خشک. (آنها را قبل از اینکه داخل آتش بیاندازید کاملاً قطعه قطعه کنید.) از معمول ترین آتش گیرانه های موجود در طبیعت چوبهای پوسیده هستند. این چوبهای پوسیده را حتی در آب و هوای مرطوب با ضربه زدن به قسمتهای خارجی تنه پوسیده درختان به وسیله چاقو، عصا، و یا حتی دستانتان تهیه کنید. از بنزین و کاغذ نیز میتوانیم به عنوان آتش گیرانه استفاده کنیم. حتی در هوای مرطوب نیز صمغ موجود در پستی بلندی های تنه درختان را میتوان آتش زد. پوست درخت نخل حاوی صمغی است که به راحتی آتش میگیرد. آتش گیرانه ها را به شکل مخروطی روی هم بگذارید تا جریان هوا به حداکثر برسد.
صمغ یا شیره درختان ماده ای چشبنده است که به روی تنه قدیمی درختان کاج و یا دراثر ایجاد برشهایی، روی تنه درختان نخل دیده میشود. این صمغها روی قسمتهای تحتانی درختان انباشته میشود. قدیمی ها و سرخ پوستها اعتقاد عجیب و محکمی به کاربرد این صمغها در ساختن آتش دارند. چند تراشه کوچک از این صمغ ها در مجاورت یک چوب کبریت روشن به سرعت آتش میگیرد. هر کجا این صمغها را یافتید مقداری از آن را برای مصارف بعدی خود ذخیره کنید. این صمغها را به روی تنه پوسیده درختان نیز میتوان یافت، رنگ آنها زرد است و بر روی تنه درختان مانند ورقه ای براق به نظر می آید. به دنبال تنه قدیمی درختانی باشید که زرد رنگ به نظر می آید. به دنبال تنه قدیمی درختانی باشید که زردرنگ به نظر می آید. اگرتنه درخت خاکستری باشد و پوسیده و قدیمی به نظر برسد بر روی آن نمیتوان صمغی یافت.
تکه چوب و هیزم های پرزدار یک شاخه از درختان سوزنی را ببرید و مطمئن باشید برگهای سوزنی آن محکم و ثابت بوده و از شاخه اصلی جدا نمیشوند. این شاخه ها را میتوان وارونه و به صورت مخروطی شکل به روی برشهایی از پوست درختان قرار داد. آنها را از زیر آتش بزنید، خواهید دید که در مدت چند دقیقه آتش خوبی فراهم خواهد شد. چوبهای قطور و سنگین تری نیز دردسترس داشته باشید تا درصورت نیاز به آتش اضافه کنید.
آتش گیرانه از پوست درخت نخان پوست انواع درخت نخان به ویژه نخان کاغذی مناسبترین گزینه برایآتش گیرانه است. این پوستها مملو از صمغ هایی است که به راحتی شعله ور شده و حتی در باد نیز به خوبی میسوزد.
آتش به وسیله مته و کمان
مته دستی ناواجواین روش به مراتب از روش دستی مته و کمان راحت تر است زیرا حیطه چرخش مته بین دو دست کم میباشد. از این روش در آب و هوای خشک که چوبهای بسیار خشک هستند استفاده میشود. نام چوبی که استفاده میشود یوکاست. از کود حیوانی خشک شده جلوی آفتاب نیز میتوان به عنوان آتش گیرانه استفاده کرد. سرخپوستان این مته ها را همواره در تیردان خود حمل میکردند. مته را به طرف پایین فشار دهید و به طور یکسان و به طول دستها، بین دو دست خود بچرخانید. دستها به طور معمول بر روی مته به طرف پایین سر میخورند. طول مته معمولاً ۶ سانتیمتر (۲ فوت) میباشد.
مته دستی اسکیمویی در این روش مته توسط یک تکه استخوان یا چوب که در دهان گذاشته شده محکم نگاه داشته میشود. اسکیموها معمولاً از ظروفی شبیه به ماهی تابه برای حفظ آتش استفاده میکنند.
کارکردن با مته و کمان به وسیله یک بند کفش و تسمه ای چرمی یک کمان بسازید. تکه چوبی که سر آن را به شکل فنجان برعکس ساخته اید روی چوب قرار دهید و با اندکی فشار و به وسیله کمان آن را روی صفحه اصلی بچرخانید. این حرکت دورانی به همراه فشار وارده بر روی صفحه اصلی سبب گرم شدن چوب شده و کم کم پودر سیاه و داغی تولید میشود که از طریق سوراخ تعبیه شده روی صفحه اصلی بر روی آتش گیرانه ها می ریزد. آتش گیرانه ها به تدریج شروع به دود کردن میکنند وقتی دودها زیاد شد، صفحه اصلی را بردارید و به آتش گیرانه ها بدمید. آتش روشن خواهد شد. اکنون قطعات کوچک چوب را به آرامی به آتش اضافه کنید.
سرچوب فنجانی شکل تکه ای چوب به ضخامت ۴/۱ اینچ لازم است. میتوانیم از یک تکه سنگ نیز استفاده کنیم.
چوب مته ۴/۳ اینچ قطر، ۱۲ الی ۱۵ اینچ طول. سرچوب را گرد کرده و ته آن را روغن بمالید و یا خیس کنید تا از اصطکاک، سائیدگی و تولید گره جلوگیری کنید. انتهای چوب را تمیز نگه دارید. به هنگام انجام این عمل مته را به صورت عمودی نگاه داشته و حرکت را به شکل دائمی و یکنواخت ادامه دهید. کار را به سرعت و با فشار کم آغاز کنید. با مشاهده دود به سرعت و فشار خود بیافزائید. صفحه اصلی و آتش زنه ها را روی تکه مسطحی از چوب قرار دهید، این عمل به شما کمک میکند پس از آتش گرفتن آتش زنه ها آنها را به محل دلخواهتان منتقل کنید.
مته و صفحه اصلی تکه ای از چوب درخت حنا را ببرید. به ترتیب اولویت چوب درختان زیر را انتخاب کنید: سرو، سیاه کاج و یا چوب پنبه.
مشکلات روشن کردن آتش با مته یا پمپ مشکل دلیل و راه حل آن آتش گیرانه ها را پودری تیره رنگ می پوشاند. این پودرها باید زدوده شوند. پودر قهوه ای روشن چوب زیر فشار مناسبی قرار ندارد و یا سرعت شما کافی نیست. پودر سیاه رنگ فشار زیاد است پس این پودر قبل از اینکه به آتش زنه ها برسد می سوزد. مته از داخل چوب زیرین خارج میشود. عمق سوراخ تعبیه شده بر روی صفحه کافی نیست و یا قطر آن کوچکتر از قطر مته است. تسمه روی مته می لغزد. تسمه گشاد است. فشار روی صفحه چوبی زیرین زیاد است. تسمه روی مته بالا و پایین میرود. تسمه باید در وسط مته قرار گرفته و کمان باید نسبت به مته عمود باشد. از خود چوب زیرین دود بلند میشود. فشار زیاد است. سختی چوب زیرین نسبت به چوب مته کمتر است. از کمی روان کننده (گریس، آب روغن) استفاده کنید.
آتش به روش سایش
در این روش از دو تکه چوب استفاده میشود که یکی از آنها با حرکتی اره مانند بر روی دیگری کشیده میشود. از این روش معمولاً در جنگلها استفاده میکنیم. یک قطعه چوب نی را از وسط به دو نیم کنید و از آن به عنوان تخته آتش استفاده کنید. برای سایش نیز از تکه چوبی نرم استفاده نمایید. پرزهای قهوه ای رنگ روی تنه نخل و یا درخت نارگیل نیز مفید هستند.
آماده کردن نی: آتش زنه ها را در قسمت درونی نی بریزید، از بیرون و دقیقاً مقابل آنها شیاری ایجاد کنید و سایش را شروع کنید.
آتش به روش تسمه نواری
به ضخامت یک چهارم اینچ (۶/۰ سانتی متر) و به طول دو فوت از خیزران خشک و یک تکه چوب خشک تهیه کنید. یک طرف چوب را روی زمین قرار داده و طرف دیگر را به وسیله یک تکه سنگ یک متر از روی زمین بلند کنید. روی انتهای تکه چوب شیاری ایجاد نمایید. دهانه شیار را گشادتر کنید. مقداری آتش زنه در انتهای شیار قرار دهید ولی فضایی را برای حرکت تسمه در شیار پیش بینی کنید. چوب را به وسیله پا یا زانو بر روی زمین محکم کرده و عمل کشیدن تسمه به طرفین را آغاز کنید. آتش به روش مته پمپی (تلمبه ای) سرخپوستان از چرخ زواری در مته های خود استفاده میکردند. در مرکز این چرخ دوار سوراخی تعبیه شده بود که مته را از آن رد میکردند. یک تخته عرضی از جنس چوب سخت به وسیله ریسمان یا تسمه چرمی به مته متصل شده و آزادانه روی این مته حرکت میکرد. مته و صفحه اصلی از یک جنس بوده و سوراخها و ابعاد و نوع آتش زنه ها معمولاً مانند روش مته و کمان بودند با اولین چرخش چرخ دوار صفحه ارزی به طرف بالا حرکت کرده و مته شروع به کار میکند. سپس صفحه عرضی باید به سمت پایین فشار داده شود. این حرکت سبب میشود که صفحه عرضی دوباره برخلاف جهت و به سمت بالا حرکت کند. این حرکت تا تولید پودر سیاه، دود و آتش ادامه می یابد.
درست کردن آتش زیر باران
یک کنده درخت پیدا کنید، آن را به دو نیم کرده و با آن آتش درست کنید. در روزهای بارانی میتوان از زیر صخره های شیب دار، داخل کنده های پوسیده درختان سوخت خشک پیدا کرد. به دنبال درخت افتاده ای بگردید که به سمت جنوب روی زمین افتاده باشد زیرا پوست و چوب قسمت زیرین آن خشک خواهد بود. اگر جهت بارش باران ثابت است از یک پارچه کرباس روغنی اندود و یا پارچه ای ضد آب استفاده کنید تا جلوی بارش باران را بگیرید. فاصله این پارچه تا آتش باید مناسب باشد تا دراثر وزش باد شعله به آن سرایت نکند.
آتش به روش دریاهای جنوب
این روش را بومی های دریای جنوب استفاده میکردند. کوبه ای را در دست گرفته و مکرراً به برگهای پوسیده داخل سیلندر ضربه میزدند تا حرارت هوای داخل سیلندر تحت فشار زیاد بالا رفته و درنتیجه آتش زنه ها کم کم آتش بگیرند.
آتش به وسیله منیزیم
محفظه مورد نیاز این کار را میتوانید از فروشگاههای لوازم ورزشی تهیه کنید. این محفظه از جنس آلومینیوم است و حاوی منیزیم میباشد. تراشه های جدا شده از این محفظه توسط چاقو به وسیله ضربه زدن روی آتش زنه ای که در گوشه این محفظه تعبیه شده است شعله ور خواهد شد.
درست کردن آتش بدون کبریت
به وسیله شمع حفره ای بکنید. تعدادی ترکه نازک و خشک را به شکل مخروطی روی هم قرار داده و شمع را زیر آن روشن کنید. پس از روشن شدن آتش شمع را برداشته و برای مصارف بعدی نگهداری کنید
هیتر
با قوطی حلبی قلوه سنگ هایی تهیه کنید ودر مجاورت آتش حرارت دهید، سپس آن را درون قوطی حلبی قرار دهید. از چند تا از این قوطی ها که گرمایی بدون دود و سالم و بسیار مطبوع دارند میتوانید برای گرم کردن چادرها استفاده کنید.
شیشه و خورشید
استفاده از یک لنز دوربین و یا یک عدسی محدب دوربین دو چشمی و یا عدسی تلسکوپ، ته بطری نوشیدنی های گازدار و یا ذره بین روی قطب نما برای متمرکز کردن اشعه های خورشید بهتر از همه آئینه های محدب است ولی کارگران با آن کمی مشکل است و به یک بازتابنده بزرگ نیاز دارد. از آئینه اصلاح صورت و یا آئینه اتومبیل نیز میتوان استفاده کرد.
باطری
باطری را از روی ماشین و یا قایق جدا کنید. دو رشته سیم را به قطبهای مثبت و منفی آن متصل کنید. دو رشته سیم را در نزدیکی توده های آتش گیرانه و به مدت یک ثانیه به هم متصل کنید. جرقه های ایجاد شده آتش گیرانه ها را مشتعل خواهند کرد. توجه: این عمل اگر تکرار شود باعث تخلیه باطری شده و به باطری آسیب میزند. اگر باطری از قایق یا اتومبیل شما جدا نشده ممکن است موتور آن آتش بگیرد. این عمل را میتوان با باطری چراغ اضطراری اتومبیل نیز انجام داد. از فندک اتومبیل نیز برای آتش زدن دستمال یا پارچه میتوان استفاده کرد.
یافتن سنگ چقماق یا کوارتز سنگ چقماق
به رنگ سیاه و بسیار سخت است. بر اثر فرسایش سوراخ سوراخ به نظر میرسد. درصورت یافتن سنگی با این مشخصات آن را به سنگ دیگر بکوبید، اگر چقماق باشد به سادگی شیشه می شکند و سطح داخلی آن سیاه و براق است سنگ چقماق را در بستر رودخانهها و یا دامنه کوهها و یا صخره های لق و سست پیدا خواهید کرد. سنگ کوارتز: به رنگ سفید بوده و شبیه شیشه مات پنجره میباشد ولی رنگ آن بنا بر منطقه و مجاورت با مواد معدنی تغییر میکند. بستر رودخانه ها، مناطق صخره ای و خط الرأس ها معمولاً پوشیده از تکه های بزرگ کوارتز هستند. رگه هایی از کوارتز شیشه ای سفید را در مناطق کوهستانی میتوان پیدا کرد. سرخپوستان و اسکیموها قبل از ورود سفیدپوستان به آمریکا از سنگ آهن به جای آهن استفاده میکردند. سرخپوستان همواره سنگ چقماق یا سنگ آهن را درون کیسه ای بر کمر خود حمل میکردند. چاقوی فولادی یا آهنی در تماس با هر سنگ شیشه ای مانند کوارتز، چقماق، عقیق جرقه تولید میکند و باعث آتش گرفتن آتش گیرانه میشود.
فولاد و چخماق درصورت فقدان کبریت بهترین راه برای درست کردن آتش استفاده از فولاد و سنگ چقماق است. از چقماق و ته محفظه ضد آب استفاده کنید. آن را هرچه نزدیکتر به آتش گیرانه ها نگه دارید و با پشت تیغه چاقو و یا تکه ای فولاد به آن ضربه بزنید. این اعمال را به نحوی انجام دهید که جرقه ها درست به مرکز آتش گیرانه ها اصابت کند. وقتی تولید دود شروع شد آنها را باد بزنید یا به آنها بدمید تا آتش شعله ور شود. سپس قطعات کوچک را به آتش بیافزائید و درصورت لزوم شعله ها را به محل مورد نظر انتقال دهید.
پرمنگنات پتاسیم یک قاشق چایخوری از کریستالهای پرمنگنات پتاسیم را روی یک تکه کاغذ، یک برگ خشک و یا یک تکه پارچه بریزید و چند قطره ضد یخ از رادیاتور اتومبیل خود به آن اضافه کنید (مقدار زیاد مایع ضد یخ واکنش گرمایی را به تأخیر می اندازد) و آن را محکم مچاله کرده و به صورت گلوله درآورید (این عمل حرارت را حفظ میکند و آن را تا درجه احتراق کاغذ یعنی ۴۵۰ درجه فارنهایت (۲۳۲ درجه سانتی گراد) افزایش میدهد). واکنش گرمایی باعث ایجاد شعله در گلوله میشود و آتش شعله ور میگردد. اگر به هر دلیلی این واکنش موفقیت آمیز نبود، گلوله را در محیط قابل اشتعال قرار ندهید، زیرا ممکن است در هر زمانی دوباره واکنش صورت گرفته و آتش سوزی رخ میدهد. گلوله را باز کنید و اجزای آن را جداگانه در حفره ای قرار داده و روی آن آب بریزید.
مطالب بیشتر: تندیس ماشین تبریز
آتش با اسلحه
از اسلحه ای با کالیبر بالا استفاده کنید. آتش گیرانه ای مناسب پیدا کنید. قسمت سربی گلوله را از پوکه جدا کنید. دوسوم باروت پوکه را روی پارچه خشکی بریزید. پارچه را درون لوله تفنگ قرار دهید. با اسلحه به سمت آسمان یا هدفی جامع در فاصله چند فوتی خود شلیک کنید، پارچه شعله ور تنها چند فوت آن طرف تر خواهد افتاد. پارچه را با چوبدستی که قبلاً آماده کرده اید برداشته و زیر آتش گیرانه های آماده قرار دهید. درصورت لزوم از دمیدن یا باد زدن نیز میتوانید استفاده کنید. هرگز از این روش درصورتی که گازهای قابل اشتعال در فضای اطراف وجود دارد استفاده نکنید
روشن کردن و مدیریت آتش
هنگام روشن کردن آتش، به دنبال خشکترین شاخهها باشید. این شاخهها ترجیحا شاخههای شکسته روی درختان هستند. شاخههای شکستهای که روی زمین افتادهاند نیز میسوزند، ولی رطوبت بیشتری دارند و روشن کردن آتش با آنها سختتر است. در هوای مرطوب یا وقتی باد میآید اطمینان حاصل کنید مقادیر زیادی شاخه نازک دارید؛ این شاخهها سریعتر و راحتتر میسوزند و مرکز آتش شما را داغ میکنند.
همچنین به یاد داشته باشید که آتش دوست دارد به صورت عمودی بسوزد و بالا برود. آتشهای تخت و کمارتفاع زود خاموش میشوند، در حالی که آتشهای بلند، شعلهور میشوند و بادوام هستند. پس هنگامی که آتش روشن میکنید، چوبها را به طور عمودی بچینید تا شعلهور شود.
ولی روشن کردن آتش، تنها شروع کار است. آتش ابزاری چندمنظوره است که میتوان آن را برای موقعیتهای مختلف مورد استفاده قرار داد. اگر آتش را صحیح مدیریت کنید، میتوانید همیشه استفادهای را که از آن انتظار دارید، ببرید و در صورت عدم نیاز به آن میتوانید آن را با شعله خیلی کم روشن نگه دارید به طوری که نیاز به حداقل مراقبت داشته باشد.
با دیدن رفتار شخصی که در این کار کاملا حرفهای است ممکن است فکر کنید این کار خیلی آسانی است، ولی واقعیت این است که چند سال طول میکشد شخص به این درجه از مهارت برسد. به یاد داشته باشید که این کار نیاز به استعداد ذاتی هم دارد و هر چه این استعداد در فردی بیشتر باشد، زودتر میتواند خبره شود. این موضوع را هم به یاد داشته باشید که نوع آتشهایی که برای نور، گرما و پخت و پز درست میشوند، با هم تفاوت دارد.
اگر به یک فضای سبز یا پارک ملی بروید، ممکن است کنار رودخانه با صحنههایی مثل آتش خاموش شده روی چمن و قوطیهای فلزی زنگ زده که در اطراف ریخته شدهاند، روبهرو شوید. با وجود این که زمین پس از این سوءاستفاده دوباره حیات خود را باز مییابد، ولی این کار نشان از بیاحترامی به طبیعت دارد و باعث صدمه دیدن و خراب شدن آن میشود و افرادی که در آینده به آنجا خواهند آمد تا مدتها نمیتوانند آنچنان که باید و شاید از آن استفاده کنند.
هنگام روشن کردن آتش، ما مسوولیم کاری کنیم که اثری از آتش بر جای نگذاریم. پس همیشه جایی را برای روشن کردن آتش انتخاب کنید که به طبیعت صدمهای نزند، زمین بدون پوشش گیاهی گزینه مناسبی است. همچنین باید حواستان به خطر ایجاد آتشسوزی نیز باشد؛ آتش باید همیشه در جایی که به شعاع ۴ متر باز و عاری از درخت و بوته است، روشن شود.
چیدن سنگ دور آتش شاید به نظر کاری کاملا طبیعی و درست بیاید، ولی تنها سودی که با این کار عاید شما میشود، سوختن و سیاه شدن سنگهاست که اثرش تا سالها از بین نخواهد رفت.
در برخی مناطق طبیعی و کنترل شده، تنها زمانی میتوانید آتش روشن کنید که خطر آتشسوزی وجود نداشته باشد. اگر روشن کردن آتش در منطقهای که هستید، ممنوع است به نفع خودتان و همه است که این کار را نکنید. با وجود این که آتش بعضی مواقع باعث تسریع رشد گیاهان و درنتیجه رساندن سود به محیط طبیعی میشود، آتشسوزی جنگل خطری بسیار بزرگ و جدی است.
فرآیند شعلهور شدن آتش
آتش برای روشن شدن به ۳ عامل نیاز دارد: سوخت، اکسیژن و گرما. برای سوختن مناسب از هر کدام از این ۳ عامل باید به اندازه کافی وجود داشته باشد. برای روشن کردن آتش، معمولا چوب به صورت تصادفی روی هم چیده میشود، در حالی که فاصله بین چوبها باید به اندازهای باشد که هوا (اکسیژن) بتواند از بینشان عبور کند؛ در ضمن این فاصله باید به اندازهای کم باشد که گرما بتواند از یک تکه چوب به تکه دیگر سرایت کند.
اگر چوبها خیس یا خیلی بزرگ باشند، آتش دود میکند یا خاموش میشود. بسیاری از مبتدیها هنگامی که آتش روشن میکنند یا آتش دود میکند یا فاصله کمی برای عبور جریان هوا دارد یا به دلیل فاصله زیاد چوبها از هم و عدم سرایت گرما خاموش میشود.
مواد لازم برای روشن کردن آتش
شاخههای خیلی ریز: پیش از هر چیز به شاخههای نازک نیاز داریم، شاخههای ریز ۳۰ سانتی با قطری به اندازه چوب کبریت. این شاخهها باید با کبریت آتش بگیرند. از این چوبها باید حداقل به عرض ۲ کف دست جمع کنید.
شاخههای ریز: این شاخهها ضخیم تر از چوب کبریت ولی نازکتر از مداد و خشک و شکننده هستند. از این چوبها به مقدار زیاد جمع کنید.
چوب معمولی: منظور چوب خشک و شکننده به قطر مداد است. این نوع چوب به روشن شدن و جان گرفتن آتش کمک خیلی زیادی میکند. از آنها به مقدار زیاد جمع کرده به قطعاتی به طول کف دست تقسیمشان کنید. این چوبها بهترین نوع چوب برای ایجاد آتش کنترل شده برای پخت و پز هستند.
سوخت کوچک: به چوبهایی میگویند که ضخیمتر از مداد هستند، تقریبا به ضخامت انگشت شستتان. این چوبها شروعکننده آتش به آن معنا که ما تصور میکنیم، هستند.
سوخت اصلی: چوبهایی ضخیمتر از انگشت شستتان که بتوانید روی زانو بشکنیدشان. برای اکثر آتشهای موقت این بزرگترین سوختی است که به آن نیاز دارید. چوبهای بزرگتر با اسم «سوخت بزرگ» شناخته و برای آتشهای ثابت و آتشهای مخصوص به کار برده میشوند.
روشن کردن آتش
۱ ـ مکان مناسبی برای روشن کردن آتش پیدا کنید؛ تمام چوبهای مورد نیاز را جمع کرده و با استفاده از سوخت کوچک سکویی به اندازه ۳۰ سانتیمتر درست کنید. این چوبها، چوبهای ریز را از رطوبت زمین حفظ کرده و قلب آتش را تشکیل میدهند.
۲ ـ یک دسته الیاف نازک چوبی روی سکو قرار دهید.
۳ ـ دو دسته چوب خیلی ریز بردارید و روی الیاف چوبی به شکل سقف شیروانی قرار دهید.
۴ ـ کبریت را روشن کنید و به الیاف بزنید. وقتی شعله زبانه کشید، چوبهای معمولی را روی شعلهها قرار دهید. وقتی اینها نیز شروع به سوختن کردند، چوبهای بزرگتر را روی آتش بگذارید. این کار را ادامه دهید تا نوبت به سوخت اصلی برسد.
۵- از مکانهای بادگیر دور شوید. چون آتش زبانه کشیده و از کنترل خارج میگردد. درصورت نیاز از یک بادشکن و بازتابنده های غیر از جنس چوب و یا سنگ استفاده کنید. در این راستا میتوانید گودالی نیز حفر کنید. بازتاب حرارت آتش را در جهت مورد نظر متمرکز میکند
۶- قبل از درست کردن آتش فضای پناهگاه را از مواد قابل اشتعال پاک نمایید. تمام برگهای پوسیده و مواد قابل اشتعالی را که روی زمین ریخته نزدیک محل روشن شدن آتش جمع کنید و برعکس مواد دافع و خاموش کننده آتش را از محل دور کنید.
۷- هرگز نزدیک به کنده های قدیمی و تنه های درختان آتش را روشن نکنید زیرا امکان آتشسوزی هست. قبل از ترک محل آتش را با استفاده از آب، خاک مرطوب و شن خاموش کنید و از خاموش شدن کامل آتش و حتی خاکستر آن مطمئن شوید.
۸- اگر زمین موردنظر برای درست کردن آتش خیس یا پوشیده از برف است با استفاده از شاخه های سبز و یا کنده های درختان یا سنگ ریزه سطح زمین را بپوشانید. هرگز از سنگهای بزرگ یا خیس استفاده نکنید، زیرا ممکن است که اثر حرات منفجر شوند.
روشن کردن آتش با استفاده از فندک، به دلیل نوع شعله آن ممکن است سخت باشد و باعث سوختن دستتان شود. در این صورت میتوانید از پوست درخت غان کمک بگیرید، البته اگر در دسترس باشد. پوست درخت غان به دلیل روغنهایی که دارد، خوب میسوزد. ولی هنگام سوختن به بالا برمیگردد و جمع میشود. برای جلوگیری از این حالت، پوست درخت را به صورت بادبزن تا بزنید یکی از عناصر چهار گانه در آیین ما ایرانیان آتش است، که همان انرژی گرمایی و نور است. و همچنین یکی از پنج عنصر اصلی برای زنده ماندن در طبیعت و شرایط سخت و بحرانی می باشد. بر خلاف تصور آتش فقط برای گرما و پخت و پز مورد استفاده قرار نمی گیرد بلکه برای دور ماندن از حیوانات وحشی در طبیعت و ایجاد آرامش نیز یک امر حیاتی است. راه های زیادی برای وجود دارد که روشن کردن آتش به وسیله آب یکی از این روش ها است.
روش های روشن کردن آتش با آب
همیشه اینطور به ما آموزش داده شده است که آب باعث خاموش شدن آتش می شود. ولی در اینجا روش هایی را بیان می کنیم که در آن از آب برای روشن کردن آتش استفاده می شود.
روشن کردن آتش به وسیله لامپ و آب
در ابتدای کار انتهای فلزی لامپ را از آن جدا می کنیم و داخل آن را با آب کاملا تمییز می نماییم و بعد از آن داخل لامپ را با آب پر می کنیم، لامپ در اینجا به خاطر وجود آب مثل یک ذره بین عمل می نمایید به این صورت که لامپ را بین نور آفتاب و یک کاغذ ترجیها تیره رنگ یا کثیف قرار می دهیم و لامپ با متمرکز کردن نور خورشید باعث آتش گرفتن کاغذ می شود. در این روش از لامپ ۱۰۰ استفاده می شود.
استفاده از بطری آب برای روشن کردن آتش
در این روش نیاز به کاغذ و بطری آب می باشد. همانطور که میدانیم رنگ های تیره نور بیشتری را جذب می کنند. پس بهتر است از کاغذ تیره استفاده نمایید و در صورت دسترسی نداشتن به آن با مالیدن کاغذ به سنگ آن را کمی کثیف می کنیم، در نهایت با قرار دادن بطری بین کاغذ و نور خورشید در جهت تابش آن با کوچک کردن شعاع نور می توانید با آتش گرفتن کاغذ به سادگی آتش روشن کنید. این عمل با استفاده از یک تکه یخ نیز امکان پذیر است.
روشن کردن آتش به کمک آب و به وسیله یک نایلون
استفاده از نایلون روشی دیگر برای برپا کردن آتش با آب است. این روش نیز مشابه روش های دیگر است به این صورت که داخل نایلون را از آب پر کرده و مثل یک ذره بین بین نور آفتاب و کاغذ قرار می دهیم تا آتش روشن شود و با انتقال آن به چوب های از قبل آماده شده از آن استفاده مطلوب را می بریم.
استفاده از قاب و نایلون جهت برپا کردن آتش
این روش کمی با روش های قبل متفاوت است به این صورت که در ابتدا نایلون را صاف کرده و در یک قاب محکم می کنیم بعد روی آن مقداری آب می ریزیم و در زیر آن کمی کاغذ یا علوفه خشک قرار داده که این کار باعث متمرکز شدن نور آفتاب بر روی کاغذ یا علوفه خشک، شده و آتش روشن می شود.
روشن کردن آتش با اب یک روش کاملا آسان و در دسترس برای شماست، اما رعایت نکات ایمنی در این باره لازم و ضروری است.
منبع : آرگا
و با فندک روشن کنید.
بعد از استفاده از آتش آن را کاملا خاموش کنید و از اینکه مجددا روشن نمی شود اطمینان حاصل نمایید
ش شود. به اضافه کردن سوخت بیشتر برای ادامه سوختن ادامه دهید.
در عمق های یکسان از سطح آب فشار یکسان است . همچنین اگر عمق یکسان باشد اثر فشار در تمام جهات به یک اندازه خواهد بود .