نوبری: حرف‌های پوتین به رئیسی هدف‌دار بود/ در زمان جنگ تا روس‌ها به ایران نمی‌آمدند به مسکو نمی‌رفتیم/ در مراودات با قدرت‌های بزرگ دچار ناشی‌گری هستیم
مهسا مژدهی: ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور کشورمان ۱۶ آذرماه به منظور دیدار با همتای روس به مسکو سفر کرد. سفر رئیسی در حالی انجام شد که این روزها جنگ اسرائیل و حماس در صدر اخبار دنیا قرار دارد و با نزدیک شدن به دو سالگی جنگ اوکراین تهران و مسکو همچنان در راستای گسترش روابط در حوزه های گوناگون گام بر می دارند. در همین حال سید ابراهیم رئیسی پس از سفر فشرده کاری یک روزه به روسیه در بازگشت به تهران موضوع فلسطین را از جمله مسائل مهم مورد بحث عنوان کرد و گفت: درباره مسائل مورد نظر دو کشور به ویژه در بخش‌های انرژی، کشاورزی، ترانزیت و همکاری‌های مسیر شمال-جنوب به عنوان مهمترین محورهای همکاری میان دو کشور بحث و تبادل نظر صورت گرفت.
ناصر نوبری سفیر سابق ایران در اتحاد جماهیر شوروی در گفتگو با تیتر نیوز درباره اهمیت این سفر گفت: در شرایط بسیار حساس کنونی که جنگ در غزه اهمیت فوق العاده خطرناک منطقه ای و بین المللی یافته است و از طرف دیگر همزمان روسیه درگیر در جنگ اوکراین است. در هر یک از این دو جنگی که در حال حاضر در جهان جریان دارد ایران در جنگ غزه و روسیه در جنگ اوکراین نقش کلیدی دارند و هر دو جنگ هم به بن بست رسیده و آینده شان دچار ابهام است. در چنین شرایطی رایزنی دو کشور در سطح عالی مهم بوده و می‌تواند تعیین کننده باشد.
>>>بیشتر بخوانید:
پیام‌های دیدار پوتین با سران ایران، عربستان و امارات در سایه اتفاقات غزه
پوتین از رئیسی برای سفر به روسیه دعوت نکرده بود؟ / چرا غرب نگران این سفر بود؟
وی در خصوص اظهارات پربازتاب پوتین گفت: ما در تنظیم روابط با کشورها باید با هر کشوری متناسب با نوع آن کشور رابطه تنظیم کنیم. در روابط با بسیاری از کشورها تشریفات می‌تواند اهمیت درجه دو داشته باشد و اصل بر رایزنی و محتوای آن باشد. اما در رابطه با قدرت های بزرگ با توجه به خوی استکباری آنها تشریفات اهمیت ویژه می یابد. قرآن در مورد فرعون می‌گوید ( فاستخف قومه فاطاعوه ) یعنی فرعون از طریق خفیف کردن و تحقیر کردن، آنها را به تبعیت و اطاعت خود می‌کشاند. بنابراین این خوی مستکبرین است که در مراودات روشهای خفیف کننده اعمال می‌کنند تا با تحقیر طرف مقابل بتوانند بر آنها سوار شوند. بر این اساس است که در روابط با قدرت های بزرگ حتما باید اهمیت ویژه به تشریفات داد و تشریفات حتی تاثیرات اساسی به نوع رایزنی و محتوای روابط می‌گذارد. بنده در نحوه کار با ابرقدرت شوروی کاملا اهمیت این مکانیزم را تجربه کردم و بطور جدی در روابط آنرا کنترل کردم. پوتین هر کلمه و هر حرکتش حساب شده است و با همین هدف در برابر خبرنگاران و جهانیان آن جملات را به زبان آورد.
وی در پاسخ به این سوال که با توجه به اینکه پوتین پاسخی به سفر قبلی رییس جمهور ایران نداده بود، آیا سفر اخیر به مسکو ضروری بود گفت: همانطور که در پاسخ سوال قبلی تاکید کردم در کار با قدرت های بزرگ باید اهمیت ویژه به تشریفات داد و فرقی هم نمی کند که این قدرت بزرگ، دوست ماست یا نه، خوی استکبار، ذاتی قدرت هاست.. اگر در این مقطع رایزنی اهمیت دارد و اگر نوبت سفر طرف مقابل است باید پافشاری کنیم تا طرف مقابل به ایران بیاید، نگران نباشید، رایزنی با ایران برای طرف مقابل هم اهمیت فوق العاده ای دارد و خودمان را نباید دست کم و کوچک بشماریم. ما در مراودات با قدرت های بزرگ دچار ناشی گری هستیم به طوری که اعلام می شود که بیش از ۳۰ بار به مسکو سفر انجام شده است. همین که توجیه کنیم که به لحاظ رایزنی و محتوائی ما نیاز داریم و مرتب و مکرر برویم مسکو خواه ناخواه آنها سوار بر روابط می‌شوند. ما در دوره ای بسیار حساس که در غرب کشور در حال جنگ در برابر عراق با سلاح های روسی بودیم و در شرق کشور در افغانستان در حال جنگ نیابتی با روس ها بودیم. تا روس ها یک بار به ایران نمی‌آمدند یکبار به مسکو نمی رفتیم. حتی بعضا مخصوصا کاری می‌کردیم تا دو بار طرف روسی بیاید و یکبار ما برویم. برای حفظ روابط دوستانه انفعال نشان داده می شود درحالی‌که برعکس است رابطه از موضع قدرت و برابری، بیشتر، موجب توسعه و گسترش روابط می‌شود.
سفیر پیشین ایران در ارزیابی پیام وزیرخارجه که دیدار و گفتگوی پوتین و رئیسی را مهم عنوان کرده بود گفت: قاعدتا در چنین شرایط بسیار حساسی، گفتگوها می تواند مهم و تعیین کننده باشد. صهیونیست ها اهمیت خاصی به روابط با روسیه قائل هستند و روسیه را در امنیت و بقای اسرائیل شریک و سهیم می‌دانند. بر این اساس اگر روس ها اراده سیاسی بر کاهش و خاتمه تنش داشته باشند ابزار برای تاثیر گذاری در این جهت را دارند. در غیر اینصورت، آنها در جهت ایجاد تعادل و توازن در مناقشه حرکت خواهند کرد.
نوبری در پایان در پاسخ به این سوال که قرارداد میان ایران و روسیه علیه تحریم های بین المللی تا چه اندازه می‌تواند گره از کار دوطرف باز کرده یا تهران و مسکو را به هم نزدیک تر کند گفت: با توجه به روابط خوب و ظرفیت‌های دو کشور بزرگ ایران و روسیه و همسایگی دو کشور و مورد تحریم بودن هر دو کشور، یکی از مواردی که در روابط دو کشور در حد لازم و شایسته توجه کافی نشده همین همکاری دو کشور در خنثی سازی تحریم ها است. این همکاری‌ها بسیار گره گشاست، به نظر بنده ضعف همکاری‌ها در این خصوص غیرعادی است که بعداز مدت ها تازه بدنبال اعلامیه و بیانیه و قرارداد برای اینگونه همکاری ها هستیم. اعلامیه و بیانیه و.. یعنی اینکه بدنه کشور حتی در برابر ضرورت‌های تحریم، کار لازم با روسیه نمی‌کند حالا مسئولان سیاسی به زور اعلامیه و…می‌خواهند این همکاری ها را ایجاد کنند. ما با این همه سر و صدای دوستی با روسیه، حدود دو سه میلیارد دلار رابطه با روسیه داریم در حالی که ترکیه عضو ناتو و عملا مقابل روسیه است اما بیست میلیارد دلار رابطه با روسیه دارد.
311312