تفاوت حسابداری مالیاتی و مالی

فرق حسابداری مالی و مالیاتی در چیست؟

آموزش حسابداری مالیاتی و حسابداری مالی دو حوزه مهم در حوزه مالی و حسابداری هستند که هرکدام وظایف و مسئولیت‌های خود را دارند. این دو حوزه از نظر هدف، قوانین و رویه‌ها متفاوت هستند و به منظور مدیریت مالی صحیح، اطلاعات دقیق و صحیح در هرکدام ضروری است.

تفاوت حسابداری مالی و مالیاتی:

هدف:

حسابداری مالی: حسابداری مالی با هدف ارائه اطلاعات مالی به داخل و خارج از سازمان سعی در فراهم کردن یک تصویر کامل و صحیح از وضعیت مالی و عملکرد شرکت دارد. این حوزه از اطلاعات مالی به منظور ارزیابی عملکرد گذشته، پیش‌بینی آینده، اتخاذ تصمیم‌های مدیریتی صحیح و جلب سرمایه‌گذاران استفاده می‌کند. اصول حسابداری مالی بر اساس استانداردهای معتبری مانند استانداردهای بین‌المللی گزارش مالی (IFRS) یا استانداردهای حسابداری ملی (GAAP) تدوین شده‌اند.

حسابداری مالیاتی: حسابداری مالیاتی، به عنوان یک حوزه جداگانه، هدف اصلی خود را در تطبیق با قوانین و مقررات مالیاتی قرار داده است. این حوزه به منظور محاسبه و گزارش درست مالیات به ارگان‌ها و مراجع مالیاتی ملی و محلی خدمت می‌کند. اطلاعات حسابداری مالیاتی عمدتاً بر اساس مقررات مالیاتی جاری و تغییرات آنها در طول زمان تهیه می‌شوند تا مالیات به‌طور صحیح محاسبه و پرداخت شود.

در نتیجه، در حسابداری مالی، تمرکز بر روی ارزیابی عملکرد شرکت از منظر اقتصادی و مدیریتی است، در حالی که حسابداری مالیاتی بیشترین توجه را به اطلاعات مرتبط با مقررات مالیاتی و تطابق با آنها دارد.

زمان بندی:

حسابداری مالی: حسابداری مالی اطلاعات خود را در بازه‌های زمانی خاص، معمولاً به صورت سالانه، گزارش می‌دهد. گزارش‌های مالی مانند صورت سود و زیان، ترازنامه و جریان وجوه نقد اطلاعاتی را شامل می‌شوند که وضعیت مالی شرکت را در یک دوره مشخص به تفصیل نمایان می‌سازند. این بازه‌ها معمولاً با دوره مالی شرکت هماهنگ هستند و از استانداردهای حسابداری ملی یا بین‌المللی پیروی می‌کنند.

حسابداری مالیاتی: حسابداری مالیاتی به طور معمول بر اساس دوره‌های مالیاتی تهیه می‌شود، که معمولاً با سال مالیاتی همخوانی دارد. این دوره‌ها بر اساس قوانین و مقررات مالیاتی کشور مربوط تنظیم می‌شوند. اطلاعات حسابداری مالیاتی برای محاسبه مالیات و پیگیری تطابق با قوانین مالیاتی در این دوره‌ها تدوین می‌شود. علاوه بر گزارش‌های سالیانه، گزارش‌های فصلی نیز ممکن است برای پیگیری موارد خاص و اطلاعات مالیاتی جاری تهیه شوند.

در نتیجه، زمان‌بندی در حسابداری مالی متکی به دوره‌های مالی است و به عنوان یک ابزار برای ارزیابی عملکرد و وضعیت مالی بلندمدت شرکت عمل می‌کند. در حالی که حسابداری مالیاتی، بر اساس دوره‌های مالیاتی، به منظور محاسبه و گزارش مالیات جاری و اطمینان از تطابق با قوانین مالیاتی به کار می‌رود.

اصول و استانداردها:

حسابداری مالی: حسابداری مالی از استانداردهای حسابداری جهانی یا ملی برای تدوین گزارشات مالی استفاده می‌کند. معمولاً در سطح بین‌المللی، استانداردهای حسابداری ملی متعددی وجود دارند، اما به طور کلی، از مدل‌هایی مانند استانداردهای بین‌المللی گزارش مالی (IFRS) یا استانداردهای حسابداری ملی (GAAP) استفاده می‌شود. این استانداردها تعیین کننده اصول ترتیب‌دادن و ارائه اطلاعات مالی به گونه‌ای است که امکان تفسیر و مقایسه‌ی اطلاعات مالی بین شرکت‌ها و حتی بین کشورها را فراهم می‌کند.

حسابداری مالیاتی: حسابداری مالیاتی بر اساس قوانین و مقررات مالیاتی ملی تنظیم می‌شود. هر کشور قوانین مالیاتی خود را دارد که شرکت‌ها موظف به پیروی از آنها هستند. این قوانین شامل قوانین مربوط به محاسبه مالیات درآمد، تخفیفات مالیاتی، اعتبارات مالیاتی و دیگر موارد مالیاتی می‌شوند. بنابراین، حسابداری مالیاتی بیشترین توجه به اطلاعات مرتبط با این قوانین دارد و نیاز به توجه دقیق به تفصیلات و تغییرات مالیاتی جاری دارد.

در این زمینه، هر دو حسابداری مالی و مالیاتی باید از توجه دقیق به جزئیات حسابداری مالیاتی و قوانین مربوطه برخوردار باشند تا اطلاعاتی دقیق و قانونی فراهم شود.

کاربران اصلی:

حسابداری مالی: کاربران اصلی حسابداری مالی شامل مدیران داخلی، سرمایه‌گذاران، بانک‌ها، و سایر اشخاص یا نهادهایی هستند که به وضعیت مالی و عملکرد شرکت علاقه‌مند هستند. اطلاعات حسابداری مالی به مدیران کمک می‌کند تا تصمیم‌های مدیریتی صحیح‌تری بگیرند، به سرمایه‌گذاران اطلاعاتی برای ارزیابی سرمایه‌گذاری‌های خود فراهم می‌آورد و از سوی بانک‌ها برای ارزیابی اعتبار شرکت‌ها استفاده می‌شود.

حسابداری مالیاتی: کاربران اصلی حسابداری مالیاتی شامل مراجع مالیاتی، مانند اداره امور مالیاتی، هستند. اطلاعات حسابداری مالیاتی برای اطمینان از تطابق با قوانین و مقررات مالیاتی، محاسبه مالیات، و ارائه گزارشات مالیاتی به این ادارات مورد استفاده قرار می‌گیرد. علاوه بر این، ممکن است حسابداری مالیاتی اطلاعاتی برای تدوین استراتژی‌های مالیاتی و کاهش مالیاتهای پرداختی توسط شرکت‌ها نیز ارائه دهد.

در مجموع، حسابداری مالی به منظور اطلاعات دقیق و شفاف جهت تصمیم‌گیری و ارزیابی عملکرد شرکت تاکید دارد، در حالی که حسابداری مالیاتی بیشترین توجه را به تطابق با قوانین مالیاتی و محاسبه مالیات دارد.

خدمات مالیاتی

امروزه به دلیل گستردگی قوانین مالیاتی و تنوع در آن مشاوران مالیاتی در یک شرکت حسابداری باید تخصص لازم را داشته باشند و بدون تخصص در این امور نمی‌توانند به مودیان راهنمایی درست ارائه دهند. مشاوره مالیاتی امین حسابان از نیازهای هر سازمان یا موسسه‌ای می‌باشد که در سطح جامعه دارای فعالیت است. ناآگاهی و عدم دریافت مشاوره مالی و مالیاتی گاهی سبب خسارات غیر‌قابل جبرانی برای مودیان می شود. مدیران و کارفرمایان مجرب این مهم را می‌دانند بنابراین همیشه در امور خود قبل از هر‌کاری از افراد متخصص در امور مالی و مالیاتی مشاوره دریافت می‌نمایند.

برخی از بخشهای خدمات مالیاتی :

• نحوه تحریر دفاتر قانونی حسابداری
• تحریر دفاتر قانونی به صورت ماهیانه
• آموزش تحریر دفاتر قانونی
• تنظیم و ارسال اظهارنامه مالیات بر عملکرد سالانه
• مشاور مالیات بر ارزش افزوده
• مشاوره مالیات تکلیفی
• مشاوره پرونده مالیاتی
• حضور در جلسات رسیدگی مالیاتی
• تحریر دفاتر قانونی حسابداری
• تنظیم گزارش مالیات ارزش افزوده
• تنظیم گزارش خرید و فروش فصلی
• پیگیری اعتراض مالیاتی
• تهیه لوایح مالیاتی جهت ارائه در هیئت های حل اختلاف مالیاتی

تحریر دفاتر قانونی :

کلیه موسسات لازم است رویدادهای مالی خود را پس از ثبت در نرم افزار مربوطه در دفاتر روزنامه و کل مطابق استاندارد های مربوطه ثبت نموده و  با استفاده از استانداردها مشخص شده اقدام به تنظیم اظهارنامه سالیانه بر اساس گردش عملیات حسابداری خود بنمایند و کلیه اقدامات مالی خود را حتی بدون جا انداختن یک واو به شیوه درست و مطابق اصول حسابداری و آئین نامه نگارش دفاتر قانونی آماده نمایند و حداکثر در مدت چهار ماه پس از پایان سال مالی اظهارنامه خود تحویل حوزه مالیاتی تعیین شده دهند و یا اینکه از طریق سامانه اینترنتی مشخص شده ارسال و کد رهگیری دریافت نمایند.

سپس در مهلت یکماهه پس از تحقق درآمد مالیات آنرا به واحد مالیاتی مربوطه بواسطه واریز به حساب تحویل دهند و رسید دریافت نمایند و همچنین در زمان ارائه اظهارنامه هم لازم است اگر مانده مالیات پرداخت نشده ای دارند به حساب تعیین شده توسط واحد مالیاتی در این خصوص واریز نمایند، مودیان باید در زمان تعیین شده جهت رسیدگی مالیاتی در محل مقرر با همراه داشتن دفاتر قانونی و اسناد به همراه ضمائم خواسته شده حضور یابند تا فرآیند رسیدگی انجام شود.

ولی سوال اساسی اینجاست که آیا حسابداران شرکتها دارای تجربه کافی برای انجام این امور هستند؟ پاسخ به این سوال هر چه باشد برای شرکت ایجاد هزینه می‌کند. اگر پاسخ بله باشد یعنی حسابداران شرکتها دارای تجربه کافی باشند، هزینه نگهداشت اینگونه منابع انسانی معمولا هزینه ای بالاست و اگر حسابداران شرکت تجربه کافی نداشته باشند و از خدمات مالیاتی برون سازمانی استفاده نکنند بدون شک با مشکل عدم رعایت قوانین مالیاتی مواجه می شوند که این خود باعث ایجاد بار هزینه ای مالیاتی برای شرکت می شود.

می‌بینیم که در هر دوصورت بهینه ترین راه برای انجام خدمات حسابداری از جمله خدمات مالیاتی، برون سپاری ( استفاده از شرکتهایی که خدمات مالیاتی می دهند ) است. این دسته از شرکتها بواسطه انجام انواع خدمات مالیاتی و تنوع شرکتهای خدمات گیرنده دارای تجربه بالایی هستد. این شرکتها برای تطابق انجام فعالیتهای ثبتی با قوانین جاری مالیاتی خود را ملزم می نمایند که دانش و آگاهی خود را نسبت به قوانین بروز رسانی کنند.