چگونه بتوانیم حرفمان را رک و پوست‌کَنده بزنیم؟
درمانگر 13؛
تمرین مهارت رک و مؤثر حرف زدن به شما کمک می‌کند در روابط شخصی و حرفهای خود موفق‌تر باشید و بتوانید بهتر از همیشه خواسته‌ها و نیازهای خود را به دیگران بگویید.
خبرگزاری علم و فناوری آنا، آرزو آقاجانی؛ ارتباط رک و مؤثر یکی از مهارت‌های اساسی است که هر کسی می‌تواند از آن بهره‌مند شود. اینکه بتوانیم به‌صراحت و با اطمینان حرفمان را بزنیم، بدون اینکه به احساسات دیگران آسیب بزنیم یا خودمان احساس ناراحتی کنیم، نیازمند یادگیری و تمرین جراتمندی در ارتباط است. جراتمندی یعنی بتوانید افکار، احساسات و خواسته‌های خود را به شکل مستقیم و محترمانه بیان کنید. در این اینجا به بررسی تکنیک‌های جراتمندی می‌پردازم تا بتوانید در ارتباطات خود صریح و بی‌پرده اما مؤثر باشید.
شفافیت در بیان احساسات
یکی از اصول اصلی جراتمندی در ارتباط، شفافیت است. وقتی می‌خواهید حرفتان را رک بزنید، باید ابتدا مطمئن شوید که دقیقاً چه چیزی را می‌خواهید بگویید و چگونه می‌خواهید آن را بیان کنید. بسیاری از اوقات، افراد به دلیل عدم وضوح در افکار خود، نمی‌توانند پیام خود را به درستی منتقل کنند و این مسئله باعث ایجاد سوءتفاهم می‌شود.
سعی کنید قبل از بیان حرف، احساسات و خواسته‌های خود را به شکل شفاف در ذهنتان مرتب کنید.به‌عنوان مثال، به جای اینکه از کلی‌گویی یا ابهام در بیان احساسات استفاده کنید، به‌طور مشخص بگویید: «من از این رفتار ناراحت شدم زیرا حس کردم که نظرات من نادیده گرفته شدند.» این نوع بیان شفاف، به شما کمک می‌کند تا احساسات خود را بدون نیاز به تفسیر دیگران، به‌درستی انتقال دهید.
استفاده از جملات “من“
یکی از راه‌های موثر برای رک صحبت کردن، استفاده از جملات “من” است. وقتی از جملات “من” استفاده می‌کنید، مسئولیت احساسات و افکار خود را به عهده می‌گیرید و از متهم کردن یا سرزنش کردن دیگران خودداری می‌کنید. این تکنیک به طرف مقابل کمک می‌کند که به جای موضع‌گیری تدافعی، حرف شما را بهتر درک کند.مثلا به جای اینکه بگویید: «تو همیشه دیر می‌کنی»، می‌توانید بگویید: «من احساس می‌کنم وقتی دیر می‌رسی، احترام به زمان من نادیده گرفته می‌شود.» این نوع بیان نه تنها محترمانه است بلکه از ایجاد تنش و تقابل جلوگیری می‌کند.
کنترل تن صدا و زبان بدن
تن صدا و زبان بدن نقش بسیار مهمی در نحوه انتقال پیام شما دارد. حتی اگر حرف شما منطقی و محترمانه باشد، اگر با تن صدای تند یا حالت بدن خصمانه بیان شود، ممکن است به درستی دریافت نشود و باعث ایجاد تعارض شود. وقتی می‌خواهید رک صحبت کنید، سعی کنید از لحنی آرام و قاطع استفاده کنید و زبان بدن خود را نیز هماهنگ با پیام خود نگه دارید.
برای مثال، تماس چشمی مناسب، ایستادن یا نشستن به شیوه‌ای باز و غیرتهاجمی و استفاده از حرکات دست آرام می‌تواند به دیگران نشان دهد که شما هم جدی و هم محترم هستید.
اجتناب از حمله یا گارد گرفتن
جراتمندی به معنای تهاجم نیست. شما می‌توانید با قدرت و صراحت صحبت کنید بدون اینکه به طرف مقابل حمله کنید یا او را زیر سؤال ببرید. یکی از اشتباهات رایج در هنگام رک صحبت کردن این است که افراد به جای بیان مستقیم احساسات خود، به سرزنش و حمله به دیگران می‌پردازند. این کار نه تنها مشکل را حل نمی‌کند بلکه باعث ایجاد دشمنی و فاصله در روابط می‌شود.
به همین ترتیب، لازم است که در مواجهه با انتقادات یا مخالفت‌های دیگران، حالت دفاعی نگیرید. جراتمندی در ارتباط به معنای این است که بدون اینکه تحت تأثیر مسائل منفی قرار بگیرید، بتوانید حرف خود را با اعتمادبه‌نفس بزنید و همچنین بازخوردها را با آرامش بشنوید.
تمرین گوش دادن فعال
یکی از جنبه‌های مهم جراتمندی در ارتباطات این است که علاوه بر صحبت کردن صریح، بتوانید به صورت فعال به حرفهای دیگران گوش دهید. گوش دادن فعال به معنای توجه کامل به سخنان طرف مقابل، بدون وقفه یا تمرکز بر پاسخ‌گویی است.
وقتی به حرفهای طرف مقابل گوش می‌دهید، این امکان را فراهم می‌کنید که آنها نیز احساس کنند که صدایشان شنیده می‌شود و احترام متقابل ایجاد شود.گوش دادن فعال، به ایجاد اعتماد و درک متقابل کمک می‌کند و باعث می‌شود که در موقعیت‌های حساس و پیچیده، ارتباطات روان‌تر و مؤثرتر باشد.
تعیین مرزها
یکی از اصول اساسی جراتمندی در ارتباط، تعیین مرزهای روشن و قابل احترام است. مرزها به شما کمک می‌کنند که احساسات و نیازهای خود را به طور واضح مشخص کنید و از سوءاستفاده یا ناراحتی‌های بعدی جلوگیری کنید.
تعیین مرز به معنای این است که شما به وضوح مشخص کنید چه چیزی برای شما قابل قبول است و چه چیزی نیست. مثلاً «من در حال حاضر نمی‌توانم این کار را انجام دهم، اما اگر امکان داشته باشد در زمانی دیگر کمک خواهم کرد.» این نوع بیان به شما کمک می‌کند که بدون احساس گناه یا فشار، نیازها و محدودیت‌های خود را بیان کنید.
تمرین و ممارست
مانند هر مهارت دیگری، جراتمندی در ارتباط نیاز به تمرین و تکرار دارد. ممکن است در ابتدا احساس کنید که رک صحبت کردن برایتان دشوار است یا از ایجاد ناراحتی در دیگران هراس دارید، اما با گذشت زمان و تمرین بیشتر، این مهارت به تدریج قوی‌تر و طبیعی‌تر خواهد شد. شروع کنید با موقعیت‌های کوچک و به تدریج در موقعیت‌های چالش‌برانگیزتر از این تکنیک‌ها استفاده کنید.