چرا مازوت سوزی بجز شازند،کرج و اصفهان در سایر نیروگاه ها متوقف نشد؟

شینا انصاری در یادداشتی با عنوان «چند واقعیت درباره آلودگی هوا» نوشت:

«یکشنبه هفته گذشته گزارشی درباره شروع مصرف مازوت در نیروگاه شازند در جلسه هیئت دولت ارایه کردم. من و همکارانم در سازمان حفاظت محیط زیست می کوشیم بدون پرده پوشی یادآوری کنیم  که حل مسئله آلودگی هوا در کوتاه مدت ممکن نیست اما می توان به طور موقت از روش هایی استفاده کرد که سلامت مردم به خطر نیفتد.

بدون آنکه بخواهم برای خوشامد رییس جمهوری سخنی بگویم؛ باید اذعان کنم که تصور نمی کردم ایشان پس از شنیدن گزارش دستوری صادر کنند که اجرای آن با دشواری هایی برای دولت و مردم همراه است.

ناترازی تولید و مصرف گاز موجب شده که برخی نیروگاه های حرارتی در فصل پاییز و زمستان از سوخت مایع استفاده کنند. با توقف مازوت سوزی در سه نیروگاه کشور دولت مجبور است که ساعاتی در شبانه روز خاموشی برنامه ریزی شده در کشور اعمال کند. درک این واقعیت و همراهی مردم می تواند دولت را برای اتخاذ تصمیم های سخت اما واقع بینانه مصمم سازد.
 
صدور دستور توقف مازوت سوزی در سه نیروگاه «شازند» «کرج» و «اصفهان» با استقبال افکار عمومی روبه رو شد و بسیاری پرسیدند که چرا این تصمیم برای نیروگاه های شهرهای دیگری چون اهواز گرفته نشده است؟ موضوع اصلا اولویت داشتن سلامت مردم برخی شهرها و بی اهمیت بودن برخی دیگر نیست. این تصمیم براساس میزان مصرف مازوت در این نیروگاه ها و نقش آنها در آلودگی هوا گرفته شده است. برای درک بهتر ابعاد این تصمیم باید قدری با سایر واقعیت های آلودگی هوای شهرها آشنا شویم.

برای رسیدن به اولویت های اجرایی در موضوع آلودگی هوا گام های پیوسته و متصل مانند پایش تدوین «سیاهه انتشار» مدلسازی سناریوسازی و… مورد نیاز است. آخرین «سیاهه انتشار» (مجموعه ای از داده ها که انتشار آلایندگی تولیدی از منابع گوناگون را به تفکیک مکانی و زمانی نشان می دهد) در سال ۱۳۹۶ و برای هشت کلانشهر کشور تهیه شده است.

در آن مطالعه به سناریوهای متعددی برای انتشار منابع آلاینده اشاره شده اما درباره رفع آنها اولویت بندی صورت نگرفته بود. برای مثال اگرچه اسقاط خودروهای فرسوده در کلانشهرهای تهران و اصفهان می تواند منجر به کاهش آلودگی هوا شود اما قطعاً اثربخشی این موضوع در تهران که سهم منابع متحرک در انتشار ذرات معلق ۵۸ درصد است بیشتر از اصفهان با سهم ۲۵ درصدی منابع متحرک در انتشار ذرات معلق خواهد بود.

 درباره مصرف مازوت نیز به شکلی مشابه اثرپذیری اراک با سهم ۹۸ درصدی منابع ساکن (۸۸ درصد مربوط به بخش تبدیل انرژی) در انتشار گوگرد دی اکسید و ثبت ۲۷ روز ناسالم با آلاینده شاخص گوگرد دی اکسید بیشتر از سایر کلانشهرهای کشور است.
 
در نظر داریم راهکارهای کاهش آلودگی هوای هر کلانشهر را متناسب با سهم منابع انتشار آلاینده ها در آن کلانشهر تدوین و پیگیری کنیم. راهکارهای مربوط به منابع متحرک مانند اسقاط نوسازی و توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی را در تمام کلانشهرهای کشور ( از جمله در تهران و مشهد) پیگیری می کنیم. همچنین طرح های مربوط به منابع ثابت نیز در تمام مناطق آلوده کشور و با تمرکز بر کلانشهرهای اراک اصفهان و کرج دنبال خواهند شد.

این رویکرد به معنی نقش نداشتن «منابع ثابت» در آلودگی هوای کلانشهرهای تهران و مشهد یا نقش نداشتن «منابع متحرک» در آلودگی هوای کلانشهرهای اراک کرج و اصفهان نیست. بلکه با توجه به توان کشور در اجرای سیاست های کاهش آلودگی هوا اولویت بندی صورت می پذیرد.

همچنین توقف مصرف مازوت در سه نیروگاه به معنی مصرف آزادانه و بی قید و شرط مازوت در سایر نیروگاه ها نیست. بلکه همانطور که در مصوبه های کارگروه ملی نیز به صراحت بیان شده سازمان حفاظت محیط زیست پیگیر اجرای وظایف سایر دستگاه ها در این زمینه است.

برای مثال وزارت نفت مکلف به تامین سوخت مطابق با استاندارد ملی است که باید گزارش اقدامات و برنامه های آتی خود را تا دو هفته آینده به کارگروه ارائه کند. همچنین وزارت نیرو مطابق با ماده ۱۳ قانون هوای پاک مکلف به کنترل انتشار آلایندگی نیروگاه ها در حدود مجاز است که پیگیری این موضوع نیز به صورت جدی در دستور کار سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارد.

تصمیم توقف مازوت سوزی در سه نیروگاه کشور یک گام ارزشمند برای کاهش مخاطرات آلودگی هوا در کشور است. اما مانع واقع بینی ما نخواهد شد. آلودگی هوا محصول عوامل متعدد و پیچیده است که برای کاهش این عوامل باید تن به تصمیم های سخت دهیم. این گام اول است.»

انتهای پیام