تحولی بزرگ در سلول درمانی با دستاوردهای ایرانی/ ابداع روش درمانی جدید سرطان مبتنی بر ترشحات سلول های بنیادی

یک شرکت دانش بنیان که در زمینه سلول درمانی سرطان فعالیت می کند موفق به ارائه روش های نوآورانه در درمان سرطان و بیماری های مرتبط شده است. این شرکت تاکنون با بهره گیری از سلول های NK و CIK در درمان بیماری هایی همچون نوروبلاستوما سرطان های روده رحم و خون گام های موثری برداشته است.

پیشگامی در تولید اگزوزوم به عنوان جایگزین سلول های بنیادی

سحر شجاعی مدیرعامل این شرکت و فارغ التحصیل دکترای ژنتیک مولکولی از پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک در گفتگو با خبرنگار علمی تیتر نیوز اعلام کرد: «شرکت دانش بنیان ژن درمانی خاورمیانه از سال ۹۸ تأسیس شد و بخش تحقیقات درمانی آن در مرکز رشد دانشگاه علوم پزشکی ایران مستقر است.» او افزود:« این شرکت در راستای تولید فرآورده های جایگزین TPN بر پایه محصولات مشتق از سلول با محققان بالینی این دانشگاه همکاری می کند.»

شجاعی از تولید “اگزوسرم” به عنوان یکی از دستاورد های مهم این شرکت یاد کرد و گفت: «اگزوسرم ترشحات سلول های بنیادی است که به جای سلول های بنیادی زنده استفاده می شود و علاوه بر درمان سرطان در تغذیه کامل وریدی نیز کاربرد دارد.»

وی در ادامه توضیح داد: «با توجه به نگرانی ها درباره ماندگاری سلول های بنیادی زنده در بدن ما موفق به تولید اگزوزوم به عنوان جایگزین این سلول ها شدیم. اگزوزوم ها ترشحاتی از سلول های بنیادی هستند که ویژگی هایی همچون عوامل رشد خواص ضدالتهابی و قابلیت رگ زایی دارند.»

شجاعی اعلام کرد که این شرکت اولین مجموعه ایرانی است که فرمولاسیون تولید اگزوزوم از سلول های بنیادی مزانشیمی جداسازی شده از بند ناف نوزاد را به دست آورده است.

تحقیقات بالینی در درمان سرطان

مدیرعامل این شرکت دانش بنیان افزود: «ما اولین کارآزمایی های بالینی اگزوزوم را بر روی بیماران سرطانی انجام دادیم که پس از شیمی درمانی یا پرتودرمانی به دلیل التهاب بالا دچار تخریب مویرگ ها شده بودند.» او توضیح داد که در این روش به جای استفاده از TPN که شامل موادی چون اسید های آمینه قند و چربی است اگزوزوم به بیماران تزریق شد تا به ترمیم مویرگ ها و اندام های آسیب دیده کمک کند.

به گفته او نتایج نشان داد که پس از دو هفته از تزریق اگزوزوم علائم بهبودی نظیر کاهش التهاب و ترمیم بافت های آسیب دیده در بیماران مشاهده شد.

گسترش کاربرد های سلول درمانی

علاوه بر درمان سرطان این شرکت در حوزه های دیگر نظیر نورولوژی ناباروری و ارتوپدی نیز فعالیت می کند. شجاعی اظهار امیدواری کرد که با تکمیل مطالعات بالینی و دریافت مجوز های لازم از سازمان غذا و دارو این فرآورده در دسترس بیماران قرار گیرد.

سلول درمانی برای درمان بیماری های عصبی

به گزارش خبرنگار علمی تیتر نیوز یکی از بخش های اصلی تحقیقات این شرکت درمان بیماری های تحلیل عصبی (Neurodegeneration) است. شجاعی توضیح داد: «این بیماری ها بر اثر عواملی مانند ژنتیک مصرف دارو های خاص یا مکمل های ورزشی بروز می کنند و باعث تحلیل سیستم اعصاب مرکزی و محیطی می شوند.»

وی افزود: «در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای بیماری هایی مانند ALS وجود ندارد اما تحقیقات نشان داده اند که اگزوزوم ها قادرند بافت های عصبی آسیب دیده را بازسازی و پایانه های عصبی را فعال کنند. این روش برای بیمارانی که دچار سکته یا ضربه مغزی شده اند نیز می تواند موثر باشد به شرطی که مدت زمان زیادی از آسیب نگذشته باشد.»

درمان بیماری های ارتوپدی و ناباروری با سلول درمانی

شجاعی یکی از کاربرد های اصلی سلول درمانی را در درمان بیماری های ارتوپدی از جمله آرتروز نکروز سر فمور و شکستگی های استخوان دانست. او گفت: «ما با همکاری متخصصان ارتوپدی از ترکیب سلول های بنیادی و اگزوزوم برای بازسازی بافت های آسیب دیده استفاده می کنیم.»

شجاعی کاربرد دیگر این روش را افزایش باروری دانست و گفت: در خانم هایی که نزدیک به سن یائسگی می شوند ذخیره تخمدان آنها کاهش می یابد که این روش می تواند به فعالیت بیشتر تخمدان ها کمک کند.

وی افزود: مردان نیز در سنین بالا اکثرا دچار ناتوانی جنسی می شوند که این امر به دلیل اختلال عروق و تحلیل بافت جنسی است و در روش ما با تزریق سلول های بنیادی خود بیمار به بافت جنسی می توان از ناباروری آنها پیشگیری کرد.

این محقق اظهار کرد: تنها گروهی که نمی توان در آنها از این روش استفاده کرد افرادی هستند که به صورت ژنتیکی دارای نقص ژنتیکی هستند.

نتایج نویدبخش تحقیقات بالینی

به گفته شجاعی فرآورده اگزوزوم یکی از محصولات نسل جدید است که برای درمان هر نوع آسیب بافتی مناسب است. او بیان کرد: «این روش می تواند جایگزینی برای روش های جوان سازی پوست نظیر PRP باشد زیرا اگزوزوم قادر است سلول های بنیادی بافت پوست یا مو را فعال کند.»

سلول درمانی در درمان سرطان های خون

این فناور با اشاره به موفقیت های سلول های NK CIK و CART در درمان سرطان های مرتبط با خون گفت: «تحقیقات داخلی و خارجی نشان داده اند که استفاده از سلول های CART در برخی از سرطان های خونی می تواند تا حذف کامل بیماری موثر باشد.»

وی اظهار امیدواری کرد که تمرکز بیشتر بر فناوری های سلول درمانی در ایران بتواند به نجات جان بیماران بیشتری منجر شود و کشور را در این حوزه به عنوان یکی از قطب های منطقه معرفی کند.

گفت و‍ گو از: زهرا وجدانی

انتهای پیام/