علت درد سمت چپ و زیر شکم در زنان چیست؟
درد در ناحیه زیر شکم و سمت چپ یک شکایت رایج در میان زنان است که می تواند طیف گسترده ای از علل احتمالی را در بر بگیرد. این درد می تواند به صورت ناگهانی و حاد یا تدریجی و مزمن بروز کند و با علائم مختلفی همراه باشد. در این مقاله به بررسی جامع و علمی علل احتمالی درد سمت چپ و زیر شکم در زنان می پردازیم و رویکردهای تشخیصی درمانی و راهکارهای پیشگیرانه را از منظر پزشکی و علمی مورد بحث قرار می دهیم.
درد سمت چپ و زیر شکم در زنان اغلب ناشی از مشکلات مربوط به دستگاه گوارش دستگاه تناسلی دستگاه ادراری یا سیستم عضلانی-اسکلتی است. شناخت علل احتمالی این درد گام مهمی در تشخیص دقیق و درمان مناسب به شمار می رود.
تعریف و معرفی علمی درد سمت چپ و زیر شکم
درد زیر شکم به دردی اطلاق می شود که در ناحیه پایین ناف تا بالای استخوان لگن احساس شود. ناحیه زیر شکم از نظر آناتومیک شامل اندام های متعددی از سیستم گوارش (مانند بخش هایی از روده بزرگ و کوچک) دستگاه ادراری (مانند مثانه و حالب ها) دستگاه تناسلی (مانند رحم تخمدان ها و لوله های فالوپ در زنان) و همچنین عضلات و ساختارهای اسکلتی-عضلانی است.
درد سمت چپ زیر شکم به طور خاص به دردی اشاره دارد که در ناحیه سمت چپ پایین شکم متمرکز شده است. این ناحیه از نظر آناتومیک شامل بخش هایی از روده بزرگ (به ویژه کولون سیگموئید) تخمدان و لوله فالوپ چپ حالب چپ و همچنین عضلات و اعصاب ناحیه لگنی-شکمی است. درک این موقعیت آناتومیک به فهم بهتر علل احتمالی درد کمک می کند.
درد می تواند به صورت احشایی (ناشی از اندام های داخلی) یا پاریتال (ناشی از دیواره شکم عضلات یا صفاق جداری) باشد. درد احشایی معمولاً مبهم تر گرفتگی مانند و منتشر است در حالی که درد پاریتال معمولاً موضعی تر تیزتر و با حرکت تشدید می شود.
علائم و نشانه های مرتبط با درد سمت چپ و زیر شکم
درد سمت چپ و زیر شکم می تواند با طیف وسیعی از علائم همراه باشد که به تشخیص علت اصلی درد کمک می کنند. این علائم می توانند شامل موارد زیر باشند :
- نوع درد : درد می تواند تیز مبهم سوزشی گرفتگی مانند فشارنده یا ضربان دار باشد. شدت درد نیز متغیر است و می تواند از خفیف تا شدید و ناتوان کننده باشد.
- محل دقیق درد : درد ممکن است دقیقاً در سمت چپ زیر شکم متمرکز باشد یا به نواحی دیگر مانند کمر لگن یا ران ها انتشار یابد.
- زمان شروع و مدت درد : درد می تواند به صورت ناگهانی (حاد) شروع شود یا به تدریج در طول زمان (مزمن) ایجاد شود. مدت زمان درد نیز مهم است (مثلاً درد کوتاه مدت درد متناوب یا درد مداوم).
- عوامل تشدید و تخفیف دهنده درد : برخی عوامل می توانند درد را تشدید کنند (مانند حرکت غذا خوردن دفع مدفوع قاعدگی) و برخی عوامل می توانند آن را تخفیف دهند (مانند استراحت مصرف داروهای مسکن گرما).
- علائم گوارشی : علائمی مانند تهوع استفراغ نفخ یبوست اسهال تغییر در عادات دفع مدفوع خون در مدفوع یا گاز زیاد شکم می توانند نشان دهنده مشکلات گوارشی باشند.
- علائم ادراری : علائمی مانند تکرر ادرار سوزش ادرار درد هنگام ادرار کردن خون در ادرار یا احساس عدم تخلیه کامل مثانه می توانند نشان دهنده مشکلات دستگاه ادراری باشند.
- علائم زنانگی : علائمی مانند تغییر در الگوی قاعدگی خونریزی غیرطبیعی واژینال درد هنگام مقاربت ترشحات غیرطبیعی واژینال یا ناباروری می توانند نشان دهنده مشکلات دستگاه تناسلی زنان باشند.
- علائم عمومی : علائمی مانند تب لرز خستگی کاهش وزن بی دلیل یا ضعف عمومی می توانند نشان دهنده عفونت یا بیماری های سیستمیک باشند.
توجه به این علائم همراه و شرح دقیق آن ها به پزشک نقش مهمی در تشخیص افتراقی و رسیدن به علت درد پهلو چپ در زنان دارد.
روش های تشخیص علمی و پزشکی درد سمت چپ و زیر شکم
تشخیص علت درد سمت چپ و زیر شکم در زنان نیازمند یک رویکرد سیستماتیک و جامع است که شامل مراحل زیر می شود :
- شرح حال پزشکی کامل : پزشک با پرسش های دقیق در مورد تاریخچه پزشکی بیمار ویژگی های درد (شروع محل نوع شدت مدت عوامل تشدید/تخفیف دهنده) علائم همراه سابقه قاعدگی سابقه جنسی و بارداری داروهای مصرفی و بیماری های زمینه ای اطلاعات مهمی را جمع آوری می کند.
- معاینه فیزیکی دقیق : معاینه فیزیکی شامل بررسی علائم حیاتی (فشار خون نبض دما) معاینه شکم (لمس دق سمع) معاینه لگنی (در صورت لزوم) و بررسی سایر سیستم های بدن است. معاینه شکم به پزشک کمک می کند تا محل دقیق درد وجود توده حساسیت به لمس اتساع شکم و صداهای روده را ارزیابی کند. معاینه لگنی به بررسی اندام های تناسلی داخلی و خارجی وجود ترشحات غیرطبیعی حساسیت به لمس یا توده در ناحیه لگن کمک می کند.
- آزمایش های تشخیصی : بر اساس شرح حال و معاینه فیزیکی پزشک ممکن است آزمایش های تشخیصی زیر را درخواست دهد :
- آزمایش خون : شامل شمارش کامل سلول های خون (CBC) برای بررسی عفونت یا کم خونی سرعت رسوب گلبول های قرمز (ESR) و پروتئین واکنشی C (CRP) برای بررسی التهاب تست بارداری (hCG) در صورت احتمال بارداری آزمایش های عملکرد کبد و کلیه برای بررسی عملکرد اندام ها و مارکرهای تومورال (در موارد خاص).
- آزمایش ادرار : آنالیز و کشت ادرار برای تشخیص عفونت های ادراری.
- آزمایش مدفوع : آزمایش مدفوع از نظر خون مخفی کشت مدفوع و بررسی انگل برای بررسی مشکلات گوارشی.
- تصویربرداری :
- سونوگرافی لگن و شکم : یک روش غیرتهاجمی و ایمن برای بررسی اندام های لگنی و شکمی تشخیص کیست های تخمدان فیبروم رحم حاملگی خارج رحمی آپاندیسیت سنگ های صفراوی و مشکلات روده. سونوگرافی ترانس واژینال (از طریق واژن) تصویر دقیق تری از اندام های لگنی ارائه می دهد.
- سی تی اسکن (توموگرافی کامپیوتری) شکم و لگن : تصاویر دقیق تری از اندام های داخلی ارائه می دهد و برای تشخیص آپاندیسیت دیورتیکولیت انسداد روده تومورها و آبسه ها مفید است.
- ام آر آی (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی) شکم و لگن : تصاویر با جزئیات بالا از بافت های نرم ارائه می دهد و برای تشخیص اندومتریوز فیبروم رحم توده های لگنی و مشکلات عضلانی-اسکلتی کاربرد دارد.
- رادیوگرافی ساده شکم : برای بررسی انسداد روده یا سوراخ شدن احشاء ممکن است درخواست شود.
- کولونوسکوپی یا سیگموئیدوسکوپی : برای بررسی داخل روده بزرگ و تشخیص دیورتیکولوز دیورتیکولیت پولیپ ها تومورها و بیماری های التهابی روده (IBD).
- لاپاراسکوپی تشخیصی : در موارد پیچیده و مبهم که تشخیص با روش های غیرتهاجمی امکان پذیر نیست ممکن است لاپاراسکوپی تشخیصی توصیه شود. در این روش جراحی کم تهاجمی یک دوربین کوچک از طریق برش کوچکی در شکم وارد شده و امکان مشاهده مستقیم اندام های لگنی و شکمی و نمونه برداری (بیوپسی) را فراهم می کند.
انتخاب روش های تشخیصی به علائم بیمار یافته های معاینه فیزیکی و شک پزشک بستگی دارد. هدف از این اقدامات رسیدن به تشخیص دقیق و افتراقی علل احتمالی درد سمت چپ و زیر شکم است.
علل شایع درد سمت چپ و زیر شکم در زنان
درد سمت چپ و زیر شکم در زنان می تواند ناشی از علل مختلفی باشد. در اینجا به برخی از شایع ترین علل به تفکیک سیستم های بدن اشاره می کنیم :
۱. علل گوارشی :
- یبوست : یکی از شایع ترین علل درد زیر شکم به ویژه در سمت چپ یبوست است. تجمع مدفوع سفت شده در کولون سیگموئید می تواند باعث درد نفخ و فشار در این ناحیه شود.
- سندرم روده تحریک پذیر (IBS) : یک اختلال عملکردی روده است که با علائمی مانند درد شکم نفخ تغییر در عادات دفع مدفوع (یبوست یا اسهال متناوب) مشخص می شود. درد IBS معمولاً گرفتگی مانند و متناوب است.
- دیورتیکولوز و دیورتیکولیت : دیورتیکولوز به وجود کیسه های کوچک (دیورتیکول) در دیواره روده بزرگ اطلاق می شود. دیورتیکولیت زمانی رخ می دهد که این دیورتیکول ها ملتهب یا عفونی شوند. دیورتیکولیت کولون سیگموئید (در سمت چپ) می تواند باعث درد شدید ناگهانی و موضعی در سمت چپ زیر شکم همراه با تب تهوع و تغییر در عادات دفع مدفوع شود.
- بیماری های التهابی روده (IBD) : شامل بیماری کرون و کولیت اولسراتیو است. این بیماری ها می توانند باعث التهاب مزمن روده و درد شکم شوند. درد IBD معمولاً مزمن گرفتگی مانند و همراه با اسهال خون در مدفوع و کاهش وزن است.
- گاز و نفخ : تجمع گاز در روده بزرگ به ویژه در خمیدگی سیگموئید می تواند باعث درد و ناراحتی در سمت چپ زیر شکم شود.
- فتق (هرنی) : فتق های دیواره شکم (مانند فتق اینگوینال یا فتق فمورال) می توانند باعث درد در ناحیه زیر شکم شوند به ویژه هنگام فعالیت بدنی یا زور زدن.
۲. علل زنانگی (دستگاه تناسلی) :
- درد تخمک گذاری (Mittelschmerz) : درد تخمک گذاری در حدود اواسط چرخه قاعدگی رخ می دهد و می تواند در سمت راست یا چپ زیر شکم احساس شود بسته به اینکه کدام تخمدان در آن ماه تخمک گذاری کرده است. درد معمولاً خفیف و کوتاه مدت است.
- کیست های تخمدان : کیست های تخمدان شایع هستند و اغلب بدون علامت هستند. با این حال کیست های بزرگ یا پاره شده می توانند باعث درد شدید و ناگهانی در سمت چپ یا راست زیر شکم شوند. پیچ خوردگی کیست تخمدان (تورشن) یک اورژانس پزشکی است که باعث درد شدید و ناگهانی می شود.
- اندومتریوز : در اندومتریوز بافت مشابه با پوشش داخلی رحم (اندومتر) در خارج از رحم رشد می کند. اندومتریوز می تواند لگن و تخمدان ها را درگیر کند و باعث درد مزمن لگن درد قاعدگی شدید درد هنگام مقاربت و ناباروری شود.
- بیماری التهابی لگن (PID) : یک عفونت باکتریایی اندام های تناسلی زنانه (رحم لوله های فالوپ و تخمدان ها) است که معمولاً ناشی از عفونت های مقاربتی مانند کلامیدیا و گنوکوک است. PID می تواند باعث درد زیر شکم (معمولاً دوطرفه اما ممکن است در یک سمت غالب باشد) تب ترشحات غیرطبیعی واژینال و درد هنگام مقاربت شود.
- حاملگی خارج رحمی (اکتوپیک) : زمانی رخ می دهد که تخمک بارورشده در خارج از رحم معمولاً در لوله فالوپ لانه گزینی کند. حاملگی خارج رحمی یک اورژانس پزشکی است که می تواند باعث درد شدید و ناگهانی در یک طرف زیر شکم خونریزی واژینال و سرگیجه شود.
- دردهای قاعدگی (دیسمنوره) : درد قاعدگی شایع است و می تواند در ناحیه زیر شکم کمر و ران ها احساس شود. درد قاعدگی معمولاً گرفتگی مانند و در روزهای اول قاعدگی شدیدتر است.
- فیبروم رحم (لیومیوم) : تومورهای خوش خیم رحم هستند که می توانند باعث درد لگن فشار خونریزی غیرطبیعی و مشکلات ادراری شوند.
۳. علل ادراری :
- عفونت های دستگاه ادراری (UTI) : عفونت های مثانه (سیستیت) و عفونت های کلیه (پیلونفریت) می توانند باعث درد زیر شکم درد پهلو تکرر ادرار سوزش ادرار و خون در ادرار شوند. درد UTI معمولاً مبهم و منتشر است اما ممکن است در یک سمت بیشتر احساس شود.
- سنگ های کلیه : سنگ های کلیه می توانند از کلیه به حالب (لوله ای که ادرار را از کلیه به مثانه منتقل می کند) حرکت کنند و باعث درد شدید و کولیکی (موجی) در پهلو و زیر شکم شوند. درد سنگ کلیه معمولاً به کشاله ران و اندام های تناسلی انتشار می یابد.
۴. علل عضلانی-اسکلتی :
- کشیدگی عضلات شکم : کشیدگی یا گرفتگی عضلات دیواره شکم می تواند ناشی از ورزش آسیب یا وضعیت نامناسب بدن باشد و باعث درد موضعی در ناحیه زیر شکم شود.
- درد عضلانی-اسکلتی لگن : مشکلات مربوط به مفصل ساکروایلیاک عضلات لگن یا رباط های لگن می توانند باعث درد در ناحیه زیر شکم و لگن شوند.
۵. علل دیگر :
- آپاندیسیت : اگرچه آپاندیس معمولاً در سمت راست زیر شکم قرار دارد اما در موارد نادر آپاندیس غیرمعمول (آپاندیس رتروسِکال) یا التهاب اولیه آپاندیس می تواند باعث درد در سمت چپ زیر شکم شود. آپاندیسیت یک اورژانس پزشکی است که نیاز به جراحی فوری دارد.
- درد عصبی (نوروپاتیک) : در موارد نادر درد سمت چپ زیر شکم ممکن است ناشی از درد عصبی باشد به عنوان مثال نورالژی عصب پودندال.
- عوامل روانی : در برخی موارد درد زیر شکم ممکن است با استرس اضطراب یا افسردگی مرتبط باشد. در این موارد درد معمولاً مزمن منتشر و بدون علت عضوی مشخص است.
روش های درمانی درد سمت چپ و زیر شکم
روش های درمانی درد سمت چپ و زیر شکم به علت اصلی درد بستگی دارد. درمان می تواند شامل موارد زیر باشد :
۱. درمان های دارویی :
- مسکن ها : داروهای مسکن بدون نسخه (مانند استامینوفن و ایبوپروفن) یا مسکن های تجویزی (مانند ناپروکسن دیکلوفناک کدئین و ترامادول) برای تسکین درد خفیف تا متوسط. دردهای شدیدتر ممکن است نیاز به مسکن های قوی تر داشته باشند.
- ضد اسپاسم ها : داروهای ضد اسپاسم (مانند هیوسین) برای کاهش اسپاسم عضلات روده و تسکین درد گرفتگی مانند ناشی از IBS یا درد قاعدگی.
- آنتی بیوتیک ها : آنتی بیوتیک ها برای درمان عفونت های باکتریایی مانند PID دیورتیکولیت و UTI تجویز می شوند. نوع آنتی بیوتیک به نوع و محل عفونت بستگی دارد.
- هورمون درمانی : قرص های ضد بارداری خوراکی یا سایر هورمون درمانی ها برای درمان اندومتریوز کیست های تخمدان و درد قاعدگی.
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) : برای کاهش التهاب و درد در شرایطی مانند اندومتریوز PID و دیورتیکولیت.
- داروهای IBS : داروهای مختلفی برای مدیریت علائم IBS وجود دارد از جمله ضد اسپاسم ها ملین ها ضد اسهال ها و داروهای تعدیل کننده درد عصبی.
- داروهای IBD : داروهای متعددی برای درمان IBD وجود دارد از جمله داروهای ضد التهابی داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی و داروهای بیولوژیک.
۲. درمان های پزشکی و بالینی :
- جراحی : در برخی موارد جراحی ضروری است. به عنوان مثال جراحی برای برداشتن آپاندیس ملتهب (آپاندکتومی) برداشتن کیست های تخمدان بزرگ یا پیچ خورده درمان حاملگی خارج رحمی برداشتن فیبروم رحم ترمیم فتق یا رزکسیون روده در موارد دیورتیکولیت شدید یا IBD. جراحی می تواند به صورت باز یا لاپاراسکوپی انجام شود.
- فیزیوتراپی : فیزیوتراپی می تواند برای درمان دردهای عضلانی-اسکلتی لگن و شکم همچنین برای بهبود عملکرد روده در IBS و IBD مفید باشد.
- تزریق موضعی : تزریق داروهای بی حسی موضعی یا کورتیکواستروئیدها به نقاط ماشه ای عضلات شکم یا مفاصل لگن می تواند برای تسکین دردهای عضلانی-اسکلتی استفاده شود.
- تحریک الکتریکی عصب از راه پوست (TENS) : یک روش غیرتهاجمی برای تسکین درد با استفاده از جریان الکتریکی خفیف. TENS ممکن است برای تسکین درد قاعدگی و دردهای مزمن لگن مفید باشد.
- بلوک عصبی : در موارد درد عصبی شدید و مقاوم به درمان بلوک عصبی (تزریق داروهای بی حسی به اعصاب خاص) ممکن است انجام شود.
۳. راهکارهای خانگی و توصیه های سبک زندگی :
- استراحت : استراحت کافی می تواند به کاهش درد و تسریع بهبودی کمک کند.
- گرما : کمپرس گرم یا حمام آب گرم می تواند به تسکین درد گرفتگی مانند و عضلانی کمک کند.
- رژیم غذایی : رژیم غذایی پر فیبر برای جلوگیری از یبوست رژیم غذایی کم FODMAP برای مدیریت علائم IBS و رژیم غذایی ضد التهابی برای IBD ممکن است توصیه شود. پرهیز از غذاهای محرک (مانند غذاهای چرب تند کافئین و الکل) نیز می تواند مفید باشد.
- هیدراتاسیون : نوشیدن مایعات کافی (به ویژه آب) برای جلوگیری از یبوست و حفظ عملکرد طبیعی روده و کلیه ها مهم است.
- ورزش منظم : فعالیت بدنی منظم می تواند به بهبود عملکرد روده کاهش استرس و تقویت عضلات شکم و لگن کمک کند.
- مدیریت استرس : تکنیک های مدیریت استرس (مانند یوگا مدیتیشن تنفس عمیق) می تواند به کاهش درد مرتبط با استرس و IBS کمک کند.
روش های پیشگیری و اقدامات لازم
پیشگیری از درد سمت چپ و زیر شکم به علت زمینه ای بستگی دارد. با این حال برخی اقدامات عمومی می توانند به کاهش خطر بروز درد کمک کنند :
- رژیم غذایی سالم و پر فیبر : مصرف کافی میوه ها سبزیجات غلات کامل و حبوبات برای جلوگیری از یبوست و حفظ سلامت روده.
- نوشیدن مایعات کافی : حداقل ۸ لیوان آب در روز برای حفظ هیدراتاسیون و جلوگیری از یبوست و عفونت های ادراری.
- ورزش منظم : حداقل ۳۰ دقیقه ورزش متوسط در بیشتر روزهای هفته برای حفظ سلامت عمومی و عملکرد روده.
- بهداشت مناسب : رعایت بهداشت فردی به ویژه بهداشت ناحیه تناسلی برای جلوگیری از عفونت های ادراری و PID.
- جلوگیری از عفونت های مقاربتی : استفاده از کاندوم در هنگام رابطه جنسی برای جلوگیری از عفونت های مقاربتی که می توانند منجر به PID شوند.
- مدیریت استرس : یادگیری و به کارگیری تکنیک های مدیریت استرس برای کاهش تاثیر استرس بر سیستم گوارش و سایر سیستم های بدن.
- معاینات منظم پزشکی : انجام معاینات منظم پزشکی و زنانگی برای تشخیص زودهنگام و درمان مشکلات احتمالی.
نتیجه گیری علمی و کاربردی
درد سمت چپ و زیر شکم در زنان یک شکایت شایع با علل احتمالی متنوع است. تشخیص دقیق علت درد نیازمند شرح حال کامل معاینه فیزیکی دقیق و انجام آزمایش های تشخیصی مناسب است. علل گوارشی زنانگی ادراری و عضلانی-اسکلتی از جمله شایع ترین دلایل این درد هستند. درمان بر اساس علت اصلی درد انجام می شود و می تواند شامل داروها روش های پزشکی و جراحی راهکارهای خانگی و تغییر سبک زندگی باشد. پیشگیری از درد با رعایت رژیم غذایی سالم ورزش منظم بهداشت مناسب و مدیریت استرس امکان پذیر است.
در صورت تجربه درد سمت چپ و زیر شکم به ویژه اگر درد شدید ناگهانی مداوم یا همراه با علائم نگران کننده مانند تب خونریزی واژینال غیرطبیعی تهوع و استفراغ شدید باشد مراجعه به پزشک ضروری است. تشخیص و درمان زودهنگام می تواند از بروز عوارض جدی جلوگیری کند و به بهبود کیفیت زندگی کمک نماید.
پرسش و پاسخ (FAQ)
۱. چه زمانی درد سمت چپ زیر شکم نیاز به مراجعه فوری به پزشک دارد؟
درد سمت چپ زیر شکم در موارد زیر نیاز به مراجعه فوری به پزشک یا اورژانس دارد :
- درد بسیار شدید و ناگهانی
- درد همراه با تب لرز تهوع و استفراغ شدید
- درد همراه با خونریزی واژینال غیرطبیعی یا خون در مدفوع
- درد همراه با سرگیجه ضعف یا غش کردن
- درد در دوران بارداری
- درد همراه با مشکل در تنفس یا تنگی نفس
- درد همراه با زردی پوست یا چشم ها
این علائم می توانند نشان دهنده شرایط اورژانسی مانند آپاندیسیت حاملگی خارج رحمی پیچ خوردگی کیست تخمدان دیورتیکولیت شدید یا انسداد روده باشند که نیاز به مداخله فوری پزشکی دارند.
۲. آیا استرس و اضطراب می تواند باعث درد سمت چپ زیر شکم شود؟
بله استرس و اضطراب می توانند به طور غیرمستقیم باعث درد سمت چپ زیر شکم شوند. استرس می تواند باعث تشدید علائم IBS شود که یکی از علل شایع درد زیر شکم است. همچنین استرس می تواند منجر به تنش عضلات شکم و لگن شود که خود می تواند باعث درد شود. در برخی موارد درد زیر شکم ممکن است یک تظاهر جسمانی از اضطراب یا افسردگی باشد. مدیریت استرس از طریق تکنیک های آرام سازی ورزش و مشاوره می تواند به کاهش درد در این موارد کمک کند.
۳. آیا درد تخمک گذاری همیشه در سمت چپ زیر شکم احساس می شود؟
خیر درد تخمک گذاری می تواند در سمت راست یا چپ زیر شکم احساس شود بسته به اینکه کدام تخمدان در آن ماه تخمک گذاری کرده است. تخمدان ها به طور متناوب در هر ماه تخمک گذاری می کنند. بنابراین درد تخمک گذاری ممکن است در یک ماه در سمت چپ و در ماه بعد در سمت راست احساس شود. درد تخمک گذاری معمولاً خفیف کوتاه مدت و در حدود اواسط چرخه قاعدگی (حدود روز ۱۴ از یک چرخه ۲۸ روزه) رخ می دهد.
توجه : اطلاعات ارائه شده در این مقاله جنبه عمومی دارد و جایگزین مشاوره با پزشک متخصص نیست. در صورت تجربه درد سمت چپ و زیر شکم توصیه می شود برای تشخیص دقیق و دریافت درمان مناسب به پزشک مراجعه کنید.