نمونه درخواست طلاق توافقی
نمونه درخواست طلاق توافقی
نمونه درخواست طلاق توافقی، سندی حقوقی است که توسط زوجین با توافق کامل بر تمامی مسائل مالی و غیرمالی مربوط به جدایی، به دادگاه خانواده ارائه می شود. تنظیم دقیق این دادخواست برای تسهیل و تسریع روند دادرسی، کاهش تنش ها و جلوگیری از بروز اختلافات آتی، از اهمیت بالایی برخوردار است.
طلاق توافقی یکی از روش های انحلال عقد نکاح دائم در نظام حقوقی ایران است که بر اساس تفاهم و رضایت متقابل زوجین صورت می پذیرد. این رویکرد، در مقایسه با سایر انواع طلاق، مسیری کوتاه تر و کم تنش تر را برای پایان دادن به زندگی مشترک فراهم می آورد. هدف این مقاله، ارائه یک راهنمای جامع و کاربردی برای آشنایی با تمامی ابعاد حقوقی و اجرایی طلاق توافقی، از جمله مفاهیم بنیادین، مدارک مورد نیاز، نحوه تنظیم دادخواست در سناریوهای مختلف، مراحل قانونی و نکات کلیدی حقوقی است. این راهنما به زوجین کمک می کند تا با آگاهی کامل و اطمینان خاطر بیشتری گام های لازم را بردارند و دادخواست خود را به بهترین شکل ممکن تنظیم کنند.
طلاق توافقی چیست؟ درک مفاهیم اساسی
طلاق توافقی، همان طور که از نامش پیداست، نوعی طلاق است که در آن زوجین با اراده و رضایت مشترک، تصمیم به جدایی می گیرند و بر تمامی مسائل و حقوق مرتبط با انحلال زندگی مشترک به تفاهم می رسند. این نوع طلاق، ریشه در مفاهیم فقهی طلاق خلع و مبارات دارد که در قانون مدنی ایران نیز به رسمیت شناخته شده است. در طلاق خلع، زن با کراهت از شوهر، مالی را به او می بخشد تا طلاق گیرد و در طلاق مبارات، کراهت از سوی هر دو طرف است. طلاق توافقی، تجلی مدرن این مفاهیم است که با انعطاف پذیری بیشتری امکان جدایی مسالمت آمیز را فراهم می کند.
مزایای طلاق توافقی
طلاق توافقی نسبت به سایر انواع طلاق (مانند طلاق از سوی زوج یا زوجه)، مزایای قابل توجهی دارد که آن را به گزینه ای مطلوب برای بسیاری از زوجین تبدیل کرده است. از جمله این مزایا می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سرعت بالای فرآیند: به دلیل وجود توافق کامل، مراحل دادرسی به مراتب کوتاه تر از طلاق های یک طرفه است.
- کاهش هزینه ها: اغلب نیاز به تعداد جلسات دادگاهی کمتر و در نتیجه صرف هزینه های کمتر دادرسی و وکالت است.
- کاهش تنش و درگیری: توافق قبلی، از مشاجرات و اختلافات طولانی مدت در دادگاه جلوگیری می کند و محیطی آرام تر برای جدایی فراهم می آورد.
- حفظ حریم خصوصی: با کاهش نیاز به بیان جزئیات زندگی زناشویی در دادگاه، حریم خصوصی زوجین بیشتر حفظ می شود.
- کنترل بر نتایج: زوجین خود بر سر تمامی مسائل توافق می کنند و نتیجه پرونده در اختیار قاضی نیست، که این امر به پیش بینی پذیری بیشتر فرجام کار کمک می کند.
مسائل کلیدی توافق در طلاق توافقی
موفقیت در طلاق توافقی به میزان و کیفیت توافقات صورت گرفته بین زوجین بستگی دارد. قبل از تقدیم دادخواست، ضروری است که تمامی مسائل زیر به دقت مورد بحث و توافق قرار گیرند:
- مهریه: نحوه پرداخت مهریه یکی از مهم ترین چالش هاست. این توافق می تواند شامل بخشش کلی یا جزئی مهریه توسط زوجه، یا تقسیط آن از سوی زوج باشد. در صورت بخشش مهریه، موضوع «اسقاط حق رجوع از بذل مهریه» از سوی زوجه اهمیت بالایی دارد که از پشیمانی و رجوع بعدی زوجه به مهریه جلوگیری می کند.
- نفقه: شامل نفقه ایام عده (مدت زمانی پس از طلاق که زن نمی تواند مجدداً ازدواج کند)، نفقه گذشته (در صورت عدم پرداخت در ایام زندگی مشترک)، و در صورت وجود فرزند، نفقه فرزندان.
- حضانت، ملاقات و نفقه فرزندان مشترک: در صورت وجود فرزند زیر ۱۸ سال، توافق بر عهده گرفتن حضانت توسط یکی از والدین، نحوه و زمان ملاقات طرف دیگر با فرزندان، و میزان و نحوه پرداخت نفقه فرزندان ضروری است.
- اجرت المثل ایام زوجیت و نحله: اجرت المثل، بهای کارهایی است که زن در طول زندگی مشترک و خارج از وظایف شرعی و قانونی خود انجام داده و به دستور زوج نبوده است. نحله نیز مبلغی است که با تشخیص دادگاه در صورت عدم وجود اجرت المثل به زن پرداخت می شود. توافق بر این دو مورد نیز باید صورت گیرد.
- جهیزیه و اموال مشترک: نحوه استرداد جهیزیه زوجه و تعیین تکلیف اموالی که به صورت مشترک توسط زوجین خریداری شده اند.
- شرط تنصیف اموال (در صورت وجود شرط ضمن عقد): اگر در عقدنامه شرط تنصیف (تقسیم تا نصف اموال زوج در صورت طلاق به درخواست او) درج شده باشد، نحوه اجرای آن باید مورد توافق قرار گیرد.
تنظیم دقیق و شفاف توافقات پیش از هر اقدام حقوقی، تضمین کننده یک فرآیند طلاق توافقی سریع، کم چالش و با کمترین تبعات حقوقی آتی است. این توافقات باید به گونه ای جامع باشند که هیچ نکته مبهمی باقی نگذارند.
مدارک لازم برای تنظیم و تقدیم دادخواست طلاق توافقی (چک لیست کامل ۱۴۰۳)
برای شروع فرآیند طلاق توافقی، زوجین باید مدارک خاصی را آماده و به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ارائه دهند. دقت در تکمیل این مدارک، از اتلاف وقت و تأخیر در روند پرونده جلوگیری می کند:
- عقدنامه رسمی: اصل یا رونوشت مصدق عقدنامه که توسط دفترخانه ازدواج صادر شده است. در صورت در دسترس نبودن اصل، می توان از دفترخانه مربوطه رونوشت برابر اصل را تهیه کرد.
- شناسنامه و کارت ملی زوجین: تصویر مصدق (کپی برابر اصل) شناسنامه و کارت ملی هر دو طرف. اصل مدارک نیز برای تطبیق هویت لازم است.
- توافق نامه کتبی جامع زوجین: اگرچه ارائه این توافق نامه در مرحله اولیه دادخواست اجباری نیست و معمولاً در جلسات مشاوره یا نزد قاضی مکتوب می شود، اما تهیه آن از قبل به صورت کتبی، به زوجین کمک می کند تا با آمادگی و وضوح بیشتری در جلسات حاضر شوند. این توافق نامه باید شامل تمامی جزئیات مالی و غیرمالی باشد که پیشتر به آن ها اشاره شد.
- وکالت نامه وکیل: در صورت سپردن پرونده به وکیل دادگستری، اصل وکالت نامه که حدود اختیارات وکیل در آن مشخص شده باشد، باید ارائه شود. اگر هر دو طرف وکیل داشته باشند، وکالت نامه های هر دو وکیل مورد نیاز است.
- گواهی عدم بارداری برای زوجه: این گواهی که پس از انجام آزمایشات لازم (معمولاً آزمایش بتا اچ سی جی) صادر می شود، برای اطمینان از عدم بارداری زوجه در زمان اجرای صیغه طلاق الزامی است.
- گواهی عدم امکان سازش از مراکز مشاوره: بر اساس قانون حمایت خانواده، شرکت در جلسات مشاوره خانواده در مراکز تحت نظارت بهزیستی برای طلاق توافقی اجباری است. پس از طی این جلسات و در صورت عدم امکان سازش، مرکز مشاوره گواهی عدم امکان سازش را صادر می کند.
- سند رسمی وکالت در طلاق: در صورتی که زوجه حق طلاق داشته باشد (یعنی از سوی زوج وکالت رسمی در طلاق به او داده شده باشد)، ارائه اصل سند رسمی این وکالت نامه ضروری است.
نحوه نگارش و تنظیم دادخواست طلاق توافقی (راهنمای گام به گام و نکات حقوقی)
دادخواست طلاق توافقی، سند رسمی است که آغازگر فرآیند قضایی طلاق است. تنظیم صحیح آن از اهمیت بسزایی برخوردار است:
آشنایی با فرم خام دادخواست و بخش های آن
فرم دادخواست، قالبی استاندارد است که شامل بخش های مشخصی می شود:
- خواهان: اطلاعات هویتی و آدرس کسی که دادخواست را ارائه می دهد (معمولاً هر دو زوج یا وکلای آن ها).
- خوانده: اطلاعات هویتی و آدرس طرف مقابل.
- وکیل: مشخصات وکیل یا وکلای طرفین (در صورت وجود).
- خواسته: صدور گواهی عدم امکان سازش – طلاق توافقی.
- دلایل و منضمات: فهرست مدارک پیوست شده به دادخواست (مانند عقدنامه، شناسنامه، کارت ملی، گواهی مشاوره و غیره).
- شرح دادخواست: مهم ترین بخش که باید به صورت دقیق و حقوقی نگارش شود.
نکات مهم در نگارش شرح دادخواست
بخش شرح دادخواست، جایی است که دادگاه از خواست شما مطلع می شود. نکات زیر در نگارش آن حیاتی است:
- تأکید بر عدم تفاهم و تمایل به جدایی: باید صراحتاً بیان شود که زوجین به دلیل عدم تفاهم اخلاقی و مشکلات عدیده، تمایل به جدایی دارند.
- اشاره کلی به وجود توافقات: نیازی نیست تمامی جزئیات توافقات مالی و غیرمالی در این مرحله به طور کامل ذکر شود. کافی است به صورت کلی بیان شود که زوجین بر تمامی امور مربوط به طلاق توافق کامل دارند.
- اهمیت ذکر توافق کامل طرفین: این عبارت، ماهیت توافقی بودن طلاق را تأیید می کند و مسیر دادرسی را برای دادگاه مشخص می سازد.
- رویه دادگاه: رویه معمول دادگاه ها این است که جزئیات کامل توافقات را به جلسات مشاوره خانواده یا حضور نزد قاضی موکول می کنند. در این مرحله، توافق نامه مکتوب و به امضای طرفین یا وکلای آن ها می رسد و رأی دادگاه دقیقاً مطابق با آن صادر می شود. لذا، از طولانی کردن شرح دادخواست با جزئیات زیاد پرهیز کنید.
نمونه های کامل و کاربردی دادخواست طلاق توافقی برای سناریوهای مختلف
در ادامه، به منظور ارائه درک بهتر از نحوه نگارش، نمونه هایی از دادخواست طلاق توافقی در سناریوهای رایج ارائه می شود. این نمونه ها، صرفاً جنبه آموزشی دارند و باید با توجه به شرایط خاص هر پرونده و با مشاوره حقوقی تکمیل شوند. فایل های قابل دانلود که در بریف اشاره شد، در اینجا به صورت ساختار متنی و تشریحی ارائه می گردند.
۵.۱. نمونه ۱: دادخواست طلاق توافقی ساده (پایه و بدون جزئیات زیاد)
این نمونه برای مواردی مناسب است که زوجین قصد دارند فرآیند اولیه را با حداقل اطلاعات در دادخواست آغاز کنند و جزئیات را به جلسات دادگاه و مشاوره موکول نمایند. این روش معمولاً از سوی وکلا توصیه می شود تا از تغییرات احتمالی در توافقات پیش از ثبت رسمی جلوگیری شود.
| بخش | توضیحات |
|---|---|
| خواهان | خانم/آقای (نام و نام خانوادگی زوجین) |
| خوانده | خانم/آقای (نام و نام خانوادگی طرف مقابل) |
| وکیل | (در صورت وجود وکیل، نام و نام خانوادگی وکیل/وکلا) |
| خواسته | صدور گواهی عدم امکان سازش (طلاق توافقی) |
| دلایل و منضمات | ۱. عقدنامه رسمی ۲. شناسنامه زوجین ۳. کارت ملی زوجین ۴. گواهی عدم امکان سازش از مرکز مشاوره (پس از طی جلسات) |
| شرح دادخواست | ریاست محترم دادگاه خانواده [نام شهرستان] با سلام و احترام، به استحضار می رساند اینجانبان [نام خواهان] و [نام خوانده] به موجب سند نکاحیه شماره [شماره عقدنامه] مورخ [تاریخ عقدنامه] صادره از دفترخانه [شماره دفترخانه] در عقد دائم یکدیگر می باشیم. نظر به عدم تفاهم اخلاقی و مشکلات عدیده فی مابین و تمایل متقابل به جدایی، بر تمامی مسائل مربوط به زندگی مشترک و انحلال آن به صورت کامل توافق نموده ایم. لذا، از محضر محترم دادگاه تقاضای صدور گواهی عدم امکان سازش (طلاق توافقی) مورد استدعاست. امضاء (زوجین/وکلا) |
۵.۲. نمونه ۲: دادخواست طلاق توافقی با ذکر کامل جزئیات توافقات (مالی و غیرمالی)
این نمونه زمانی کاربرد دارد که زوجین پیش از تقدیم دادخواست، تمامی جزئیات توافقات خود را مکتوب کرده و قصد دارند آن را به دادگاه اعلام کنند. این روش می تواند روند را سریع تر کند، اما باید از دقت و پایداری توافقات اطمینان کامل داشت.
| بخش | توضیحات |
|---|---|
| خواهان | خانم/آقای (نام و نام خانوادگی زوجین) |
| خوانده | خانم/آقای (نام و نام خانوادگی طرف مقابل) |
| وکیل | (در صورت وجود وکیل، نام و نام خانوادگی وکیل/وکلا) |
| خواسته | صدور گواهی عدم امکان سازش (طلاق توافقی) |
| دلایل و منضمات | ۱. عقدنامه رسمی ۲. شناسنامه زوجین ۳. کارت ملی زوجین ۴. توافق نامه کتبی پیوست ۵. گواهی عدم امکان سازش از مرکز مشاوره |
| شرح دادخواست | ریاست محترم دادگاه خانواده [نام شهرستان] با سلام و احترام، به استحضار می رساند اینجانبان [نام خواهان] و [نام خوانده] به موجب سند نکاحیه شماره [شماره عقدنامه] مورخ [تاریخ عقدنامه] صادره از دفترخانه [شماره دفترخانه] در عقد دائم یکدیگر می باشیم. نظر به عدم تفاهم اخلاقی و تمایل متقابل به جدایی، بر تمامی مسائل مالی و غیرمالی مربوط به طلاق به شرح ذیل توافق نموده ایم: ۱. مهریه: از تعداد [تعداد کل سکه] سکه بهار آزادی، زوجه تعداد [تعداد بذل شده] سکه را در قبال طلاق به زوج بذل و اسقاط کافه خیارات و حق رجوع از بذل را از خود ساقط نموده و زوج قبول بذل نموده است. مابقی مهریه به تعداد [تعداد باقی مانده] سکه به صورت [نحوه پرداخت؛ مثلاً ماهانه ۲ سکه] توسط زوج پرداخت خواهد شد. ۲. نفقه: زوجه نفقه گذشته، حال و ایام عده را به زوج بذل نموده و زوج بری الذمه می باشد. ۳. حضانت فرزند/فرزندان (در صورت وجود): حضانت فرزند/فرزندان مشترک به نام [نام فرزندان] متولد [تاریخ تولد] بر عهده [پدر/مادر] می باشد. ملاقات طرف دیگر [تعداد دفعات] در [زمان و مکان مشخص] انجام خواهد شد. نفقه فرزند/فرزندان به مبلغ [میزان نفقه] تومان ماهانه توسط [پدر/مادر] پرداخت می گردد. ۴. اجرت المثل و نحله: زوجه کلیه حقوق مربوط به اجرت المثل و نحله را به زوج بذل نموده و زوج بری الذمه است. ۵. جهیزیه و اموال مشترک: جهیزیه زوجه قبل از اجرای صیغه طلاق مسترد خواهد شد. زوجین هیچ ادعای دیگری نسبت به اموال مشترک ندارند. لذا، تقاضای صدور گواهی عدم امکان سازش (طلاق توافقی) با رعایت مفاد توافقات فوق مورد استدعاست. امضاء (زوجین/وکلا) |
۵.۳. نمونه ۳: دادخواست طلاق توافقی با وکالت در طلاق از جانب زوج به زوجه (حق طلاق زن)
این سناریو برای زنانی است که به موجب سند رسمی، از همسر خود وکالت در طلاق دارند. در این حالت، زوجه یا وکیل او می تواند به تنهایی دادخواست را تقدیم کند.
| بخش | توضیحات |
|---|---|
| خواهان | خانم (نام و نام خانوادگی زوجه) |
| خوانده | آقای (نام و نام خانوادگی زوج) |
| وکیل | خانم/آقای (نام و نام خانوادگی وکیل زوجه، در صورت وجود) |
| خواسته | صدور گواهی عدم امکان سازش (طلاق توافقی) |
| دلایل و منضمات | ۱. عقدنامه رسمی ۲. شناسنامه زوجه ۳. کارت ملی زوجه ۴. سند رسمی وکالت در طلاق شماره [شماره سند] مورخ [تاریخ] دفترخانه [شماره دفترخانه] ۵. گواهی عدم امکان سازش از مرکز مشاوره |
| شرح دادخواست | ریاست محترم دادگاه خانواده [نام شهرستان] با سلام و احترام، به استحضار می رساند اینجانبه [نام زوجه] به موجب سند نکاحیه شماره [شماره عقدنامه] مورخ [تاریخ عقدنامه] صادره از دفترخانه [شماره دفترخانه] در عقد دائم آقای [نام زوج] می باشم. طبق سند رسمی وکالت در طلاق به شماره [شماره سند] مورخ [تاریخ] دفترخانه [شماره دفترخانه] [نام شهرستان]، زوج محترم به اینجانبه وکالت بلاعزل با حق توکیل به غیر و با اختیار بذل مهریه و قبول آن را اعطا نموده است. نظر به عدم تفاهم اخلاقی و تمایل به جدایی، اینجانبه با اعمال وکالت اعطایی از سوی زوج و با توافق بر تمامی مسائل مالی و غیرمالی (شامل [جزئیات توافقات مالی و غیرمالی همانند نمونه ۲ را می توان ذکر کرد یا به کلی بسنده نمود])، تقاضای صدور گواهی عدم امکان سازش (طلاق توافقی) را دارم. امضاء (زوجه/وکیل زوجه) |
۵.۴. نمونه ۴: دادخواست طلاق توافقی با حضور وکلای هر دو طرف (وکیل زوج و وکیل زوجه)
در این روش، هر دو زوج وکیل مستقل دارند. این حالت اغلب برای سرعت بخشیدن به کار و کاهش نیاز به حضور زوجین در دادگاه انتخاب می شود و می تواند بسیار مؤثر باشد.
| بخش | توضیحات |
|---|---|
| خواهان | خانم/آقای (نام و نام خانوادگی زوجین) |
| خوانده | خانم/آقای (نام و نام خانوادگی طرف مقابل) |
| وکیل خواهان | خانم/آقای (نام و نام خانوادگی وکیل زوجه) |
| وکیل خوانده | خانم/آقای (نام و نام خانوادگی وکیل زوج) |
| خواسته | صدور گواهی عدم امکان سازش (طلاق توافقی) |
| دلایل و منضمات | ۱. عقدنامه رسمی ۲. شناسنامه زوجین ۳. کارت ملی زوجین ۴. وکالت نامه های وکلای دادگستری ۵. توافق نامه کتبی زوجین (در صورت وجود) ۶. گواهی عدم امکان سازش از مرکز مشاوره |
| شرح دادخواست | ریاست محترم دادگاه خانواده [نام شهرستان] با سلام و احترام، به استحضار می رساند اینجانبان [نام وکیل زوجه] به وکالت از زوجه محترمه [نام زوجه] و [نام وکیل زوج] به وکالت از زوج محترم [نام زوج]، به موجب سند نکاحیه شماره [شماره عقدنامه] مورخ [تاریخ عقدنامه] صادره از دفترخانه [شماره دفترخانه] در عقد دائم یکدیگر می باشند. نظر به عدم تفاهم اخلاقی و تمایل متقابل موکلین به جدایی، ایشان بر تمامی مسائل مالی و غیرمالی مربوط به طلاق به صورت کامل توافق نموده اند (جزئیات توافقات را می توان ذکر کرد یا به توافق نامه پیوست اشاره نمود). لذا، با عنایت به اختیارات اعطایی در وکالت نامه های رسمی، تقاضای صدور گواهی عدم امکان سازش (طلاق توافقی) با رعایت مفاد توافقات صورت گرفته را داریم. امضاء (وکلای زوجین) |
۵.۵. نمونه ۵: دادخواست طلاق توافقی از طرف زوج (امکان تبدیل دادخواست یک طرفه به توافقی)
این نمونه کمتر رایج است، اما اگر زوج دادخواست طلاق یک طرفه را تقدیم کند و در مراحل بعدی زوجه نیز با طلاق و شرایط آن توافق کند، می توان پرونده را به طلاق توافقی تبدیل کرد. این دادخواست اولیه از سوی زوج تقدیم می شود.
| بخش | توضیحات |
|---|---|
| خواهان | آقای (نام و نام خانوادگی زوج) |
| خوانده | خانم (نام و نام خانوادگی زوجه) |
| وکیل | (در صورت وجود وکیل، نام و نام خانوادگی وکیل زوج) |
| خواسته | صدور گواهی عدم امکان سازش (طلاق توافقی) |
| دلایل و منضمات | ۱. عقدنامه رسمی ۲. شناسنامه زوج ۳. کارت ملی زوج ۴. گواهی عدم امکان سازش از مرکز مشاوره (پس از طی جلسات) |
| شرح دادخواست | ریاست محترم دادگاه خانواده [نام شهرستان] با سلام و احترام، به استحضار می رساند اینجانب [نام زوج] و خانم [نام زوجه] به موجب سند نکاحیه شماره [شماره عقدنامه] مورخ [تاریخ عقدنامه] صادره از دفترخانه [شماره دفترخانه] در عقد دائم یکدیگر می باشیم. نظر به عدم تفاهم اخلاقی و مشکلات عدیده فی مابین، اینجانب تقاضای صدور گواهی عدم امکان سازش را از محضر محترم دادگاه دارم. (در صورت توافق بعدی زوجه، این بخش می تواند تکمیل شود: «نظر به توافقات حاصله فی مابین اینجانب و خوانده محترمه در خصوص تمامی مسائل مالی و غیرمالی مربوط به طلاق، از دادگاه تقاضای صدور گواهی عدم امکان سازش (طلاق توافقی) بر اساس توافقات اعلامی را دارم.») امضاء (زوج/وکیل زوج) |
مراحل گام به گام طلاق توافقی (از توافق تا ثبت در دفترخانه)
فرآیند طلاق توافقی، از چند مرحله کلیدی تشکیل شده است که رعایت آن ها برای نیل به نتیجه مطلوب ضروری است. این مراحل بسته به حضور وکیل یا عدم حضور وکیل، تفاوت هایی خواهند داشت.
۶.۱. مراحل ضروری و مشترک
- توافق اولیه زوجین بر تمامی مسائل: پیش از هر اقدام رسمی، زوجین باید بر سر مهریه، نفقه، حضانت و ملاقات فرزندان، اجرت المثل، جهیزیه و سایر حقوق مالی و غیرمالی به تفاهم کامل برسند. این توافقات می تواند به صورت یک توافق نامه کتبی تنظیم شود.
- ثبت نام در سامانه نوبت دهی طلاق تصمیم: از سال ۱۳۹۷، ثبت نام در سامانه تصمیم (masir.23055.ir) و طی مراحل مشاوره خانواده پیش از تقدیم دادخواست به دادگاه، برای تمامی انواع طلاق از جمله طلاق توافقی اجباری شده است. زوجین باید به صورت حضوری یا از طریق وکیل خود در این سامانه ثبت نام کنند.
- شرکت در جلسات مشاوره اجباری خانواده: پس از ثبت نام در سامانه تصمیم، زوجین به یکی از مراکز مشاوره خانواده تحت نظارت بهزیستی ارجاع داده می شوند. شرکت در حداقل ۵ جلسه مشاوره برای ارزیابی وضعیت و تلاش برای سازش، الزامی است. هدف این جلسات، کاهش اختلافات و در صورت امکان، منصرف کردن زوجین از طلاق است.
- اخذ گواهی عدم امکان سازش از مرکز مشاوره: در صورتی که پس از جلسات مشاوره، سازش بین زوجین حاصل نشود، مرکز مشاوره گواهی عدم امکان سازش را صادر می کند. این گواهی یکی از مدارک ضروری برای تقدیم دادخواست طلاق توافقی به دادگاه است.
- ثبت دادخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی: با در دست داشتن گواهی عدم امکان سازش و سایر مدارک لازم (مانند عقدنامه، شناسنامه و کارت ملی)، زوجین یا وکلای آن ها به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و دادخواست طلاق توافقی را ثبت می کنند.
۶.۲. مراحل با حضور وکیل
سپردن پرونده به وکیل در طلاق توافقی، مزایای متعددی دارد و می تواند فرآیند را به شکل قابل توجهی تسریع و تسهیل کند:
- مزایای سپردن کار به وکیل:
- عدم نیاز به حضور زوجین در برخی مراحل دادگاه (به ویژه در صورت داشتن وکالت بلاعزل از زوجین).
- سرعت بالاتر در پیگیری پرونده به دلیل آشنایی وکیل با رویه های قضایی.
- تضمین رعایت نکات حقوقی و جلوگیری از بروز خطا.
- کاهش استرس و فشارهای روانی ناشی از حضور در محیط دادگاه برای زوجین.
- شرح وظایف وکیل: وکیل می تواند کلیه مراحل از جمله ثبت نام در سامانه تصمیم، شرکت در جلسات مشاوره (در برخی موارد با حضور یکی از زوجین)، تنظیم و تقدیم دادخواست، حضور در جلسات دادگاه و پیگیری صدور گواهی عدم امکان سازش تا ثبت نهایی طلاق در دفترخانه را بر عهده بگیرد. در صورتی که هر دو زوج وکیل داشته باشند، معمولاً نیازی به حضور خود زوجین در دادگاه نیست.
۶.۳. مراحل بدون وکیل
زوجینی که تصمیم می گیرند بدون وکیل اقدام کنند، باید با چالش ها و نکات خاصی آشنا باشند:
- چالش ها: نیاز به آشنایی کامل با قوانین و رویه های قضایی، صرف زمان بیشتر برای پیگیری پرونده، امکان بروز خطا در تنظیم مدارک و دادخواست، و تجربه مستقیم محیط دادگاه و جلسات مشاوره.
- نکات: در این حالت، حضور هر دو زوج در تمامی مراحل از جمله جلسات مشاوره و دادگاه الزامی است. باید به دقت تمامی اطلاعیه ها و زمان بندی های دادگاه را پیگیری کنند. مطالعه دقیق این مقاله و سایر منابع معتبر حقوقی می تواند به آن ها کمک کند.
۶.۴. مراحل پس از صدور گواهی عدم امکان سازش
پس از صدور گواهی عدم امکان سازش از سوی دادگاه، زوجین یا وکلای آن ها باید اقدامات نهایی را جهت ثبت رسمی طلاق انجام دهند:
- مهلت قانونی برای ثبت طلاق: گواهی عدم امکان سازش دارای مهلت اعتبار سه ماهه از تاریخ قطعیت است. در این مدت، زوجین باید نسبت به ثبت طلاق در دفترخانه اقدام کنند. پس از انقضای این مدت، گواهی فاقد اعتبار می شود و باید مجدداً فرآیند را طی کرد.
- مراجعه به دفترخانه رسمی طلاق: با در دست داشتن گواهی عدم امکان سازش و مدارک هویتی، زوجین (یا وکلای آن ها) به یکی از دفاتر رسمی ثبت طلاق مراجعه می کنند.
- اجرای صیغه طلاق و ثبت آن: در دفترخانه، صیغه طلاق جاری و سپس در شناسنامه زوجین ثبت می شود. زوجه باید گواهی عدم بارداری را نیز به دفترخانه ارائه دهد.
نکات حقوقی مهم و کاربردی که باید بدانید
آگاهی از نکات حقوقی ظریف و کاربردی، می تواند در فرآیند طلاق توافقی از بسیاری از مشکلات و پیچیدگی های آتی جلوگیری کند:
بذل مهریه و قبول بذل: مفهوم، اهمیت اسقاط حق رجوع از بذل، و اثرات آن
در طلاق توافقی، اغلب زوجه بخشی یا تمام مهریه خود را به زوج می بخشد (بذل مهریه). زوج نیز این بذل را قبول می کند (قبول بذل). نکته حیاتی در اینجا، اسقاط حق رجوع از بذل است. در طلاق های خلع (که طلاق توافقی نوعی از آن است)، زوجه می تواند در ایام عده (مدت زمانی که زن پس از طلاق حق ازدواج ندارد) از بذل مهریه خود رجوع کند. در این صورت، طلاق از نوع خلع به طلاق رجعی تبدیل می شود و زوج می تواند به زندگی مشترک رجوع کند. برای جلوگیری از این امر، زوجه باید در توافق نامه صراحتاً حق رجوع از بذل را از خود ساقط نماید. این اقدام، طلاق را به طلاق بائن (غیر قابل رجوع) تبدیل می کند.
حضانت فرزندان: توافق بر حضانت، ملاقات، و تعیین نفقه فرزند
در صورت وجود فرزند مشترک، توافق بر حضانت (معمولاً تا ۷ سالگی با مادر و پس از آن با پدر، مگر دادگاه تشخیص دهد)، نحوه و زمان ملاقات طرف دیگر با فرزند (اهمیت زمان بندی دقیق و انعطاف پذیری)، و میزان و نحوه پرداخت نفقه فرزندان از اهمیت بالایی برخوردار است. توافقات باید به گونه ای باشد که مصالح عالیه فرزند در نظر گرفته شود.
اجرت المثل و نفقه گذشته: نحوه تعیین و پرداخت
زوجه در طلاق توافقی می تواند کلیه حقوق مالی خود از جمله نفقه گذشته (در صورت عدم پرداخت در طول زندگی مشترک) و اجرت المثل (بهای کارهایی که در منزل انجام داده و شرعاً بر عهده او نبوده است) را مطالبه یا به زوج ببخشد. در صورت مطالبه، نحوه تعیین و پرداخت آن باید به وضوح مشخص شود.
جهیزیه: توافق بر استرداد یا نحوه تعیین تکلیف آن
جهیزیه از اموال زوجه محسوب می شود و در زمان طلاق، او حق استرداد آن را دارد. در طلاق توافقی، معمولاً توافق بر استرداد کامل جهیزیه قبل از اجرای صیغه طلاق صورت می گیرد.
پشیمانی یکی از طرفین: عواقب پشیمانی در هر مرحله از فرآیند و نحوه مدیریت آن
در هر مرحله از فرآیند طلاق توافقی، یکی از زوجین می تواند از تصمیم خود منصرف شود. اگر پشیمانی قبل از صدور گواهی عدم امکان سازش باشد، پرونده متوقف می شود. اگر پس از صدور گواهی و قبل از ثبت طلاق در دفترخانه باشد و زوجه حق رجوع از بذل را ساقط نکرده باشد، می تواند رجوع کرده و طلاق از توافقی به رجعی تبدیل می شود. در این صورت زوج می تواند به زندگی مشترک بازگردد. اگر حق رجوع ساقط شده باشد، پشیمانی زوج تأثیری ندارد و زوجه می تواند طلاق را ثبت کند.
تغییر توافقات: آیا امکان تغییر توافقات پس از تقدیم دادخواست وجود دارد؟
بله، تا قبل از صدور رأی قطعی و ثبت طلاق در دفترخانه، امکان تغییر توافقات با رضایت هر دو طرف وجود دارد. این تغییرات باید به صورت کتبی به دادگاه اعلام و به تأیید قاضی برسد.
اهمیت سامانه ثنا: الزامی بودن ثبت نام برای پیگیری پرونده
تمامی افرادی که در دادگاه پرونده ای دارند، از جمله متقاضیان طلاق توافقی، باید در سامانه ثنا ثبت نام کنند. تمامی ابلاغیه های قضایی به صورت الکترونیکی از طریق این سامانه ارسال می شود و دسترسی به اطلاعات پرونده نیز از این طریق امکان پذیر است.
سامانه میخک: برای ایرانیان مقیم خارج از کشور و وکالت در طلاق
ایرانیان مقیم خارج از کشور می توانند برای انجام امور حقوقی خود از جمله اعطای وکالت در طلاق، از طریق سامانه میخک وزارت امور خارجه اقدام کنند. پس از ثبت درخواست در این سامانه، با مراجعه به کنسولگری یا سفارت ایران در کشور محل اقامت، وکالت نامه رسمی تنظیم می شود.
اسقاط حق رجوع از بذل مهریه برای زوجه و توافق دقیق بر حضانت و نفقه فرزندان از مهمترین ملاحظات حقوقی در طلاق توافقی است.
هزینه ها و مدت زمان طلاق توافقی (برآورد و به روزرسانی ۱۴۰۳)
آگاهی از هزینه ها و مدت زمان تقریبی طلاق توافقی به زوجین کمک می کند تا برنامه ریزی دقیق تری داشته باشند. این برآوردها تقریبی بوده و ممکن است بسته به پیچیدگی پرونده و شهر محل رسیدگی متفاوت باشد.
هزینه های دادرسی و تعرفه مشاوره
- هزینه دادرسی: شامل هزینه های ثبت دادخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و سایر هزینه های مربوط به رسیدگی قضایی است که مبلغ آن توسط قوه قضاییه تعیین و سالانه به روزرسانی می شود. در سال ۱۴۰۳ این مبلغ در حدود چند صد هزار تومان است.
- تعرفه مشاوره: هزینه های جلسات مشاوره خانواده در مراکز تحت نظارت بهزیستی نیز بر اساس تعرفه های مصوب از سوی زوجین پرداخت می شود. این تعرفه معمولاً برای هر جلسه تعیین می گردد.
- هزینه آزمایش عدم بارداری: هزینه آزمایش مربوط به گواهی عدم بارداری که توسط آزمایشگاه های تشخیص طبی دریافت می شود.
- هزینه ثبت طلاق در دفترخانه: مبلغی که دفترخانه های رسمی طلاق برای اجرای صیغه و ثبت طلاق دریافت می کنند.
حق الوکاله وکیل (بازه های قیمتی حدودی برای یک وکیل یا دو وکیل)
حق الوکاله وکیل به عوامل مختلفی از جمله میزان تجربه وکیل، پیچیدگی پرونده، و شهر محل دادرسی بستگی دارد. تعرفه حق الوکاله وکلای دادگستری توسط کانون وکلا تعیین می شود اما در پرونده های طلاق توافقی، معمولاً به صورت توافقی بین وکیل و موکل تعیین می گردد.
در صورتی که هر دو زوج وکیل داشته باشند، حق الوکاله ها جداگانه توسط هر وکیل دریافت می شود. بازه های قیمتی حدودی برای حق الوکاله طلاق توافقی برای سال ۱۴۰۳ می تواند از حدود ۱۰ میلیون تومان تا ۳۰ میلیون تومان (برای یک وکیل) و در صورت حضور دو وکیل، بسته به توافق طرفین، حتی بیشتر متغیر باشد. لازم به ذکر است که برخی وکلا پکیج های کامل تری ارائه می دهند که شامل تمامی هزینه های دادرسی و مشاوره نیز می شود.
مدت زمان معمول برای اتمام فرآیند طلاق توافقی (با و بدون وکیل)
مدت زمان طلاق توافقی، یکی از مهمترین عواملی است که زوجین به آن توجه دارند. این مدت زمان به عوامل متعددی بستگی دارد:
- با وکیل: در صورت سپردن پرونده به وکیل متخصص و با رعایت تمامی مراحل به صورت صحیح، فرآیند طلاق توافقی می تواند نسبتاً سریع پیش برود. معمولاً با حضور وکیل و در صورت همکاری کامل طرفین، کل فرآیند از ثبت دادخواست تا ثبت طلاق در دفترخانه، می تواند بین ۱ تا ۳ ماه به طول انجامد. در برخی موارد خاص و با وکلای مجرب، این مدت می تواند کوتاه تر نیز باشد.
- بدون وکیل: اگر زوجین خودشان تمامی مراحل را پیگیری کنند، به دلیل ناآشنایی با رویه های اداری و حقوقی، ممکن است فرآیند کمی طولانی تر شود. در این حالت، مدت زمان معمول می تواند بین ۲ تا ۵ ماه متغیر باشد. زمان بر بودن جلسات مشاوره اجباری و نیاز به حضور در تمامی مراحل، از جمله عواملی است که بر طولانی شدن فرآیند تأثیر می گذارد.
هزینه های دادرسی و حق الوکاله وکیل در سال ۱۴۰۳ متغیر است و باید پیش از شروع فرآیند، از جزئیات آن مطلع شد. مدت زمان طلاق توافقی نیز با حضور وکیل به طور چشمگیری کاهش می یابد.
نتیجه گیری و جمع بندی: گام نهایی به سوی آرامش
طلاق توافقی، مسیری مسالمت آمیز و کارآمد برای پایان دادن به زندگی مشترک است که با تفاهم و همکاری زوجین، از پیچیدگی ها و تنش های فرآیندهای قضایی می کاهد. تنظیم دقیق و صحیح «نمونه درخواست طلاق توافقی»، آگاهی کامل از مفاهیم حقوقی، تهیه مدارک لازم و طی کردن مراحل قانونی به شیوه صحیح، کلید موفقیت در این فرآیند است. این راهنمای جامع تلاش کرد تا ابهامات موجود را کاهش داده و با ارائه اطلاعات تخصصی و کاربردی، راهنمای مطمئنی برای زوجین و وکلای محترم باشد.
در نهایت، علی رغم ماهیت توافقی این نوع طلاق، پیچیدگی های حقوقی و اداری آن نیازمند دقت و تخصص است. توصیه اکید می شود که در تمامی مراحل، به ویژه در تنظیم توافق نامه و دادخواست، از مشاوره حقوقی با وکلای مجرب و متخصص در امور خانواده بهره مند شوید. این اقدام نه تنها به تسریع روند کمک می کند، بلکه از بروز مشکلات احتمالی در آینده نیز پیشگیری خواهد کرد. با گام برداشتن آگاهانه و با پشتوانه دانش حقوقی، می توان به یک جدایی محترمانه و آرام دست یافت و به سوی آرامش گام برداشت.