مهلت ارسال اظهارنامه اجاره املاک 1404

مهلت ارسال اظهارنامه مالیات بر درآمد اجاره املاک برای عملکرد سال 1403، طبق آخرین بخشنامه سازمان امور مالیاتی کشور، تا تاریخ 31 شهریور 1404 تمدید شده است. این تمدید فرصتی مغتنم برای تمامی موجران، اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی، فراهم می آورد تا با آرامش خاطر و دقت کافی، تکالیف قانونی خود را به انجام رسانده و از اعمال جرایم احتمالی جلوگیری نمایند. آگاهی دقیق از این مهلت ها و تمامی جنبه های مرتبط با اظهارنامه اجاره املاک، برای رعایت شفافیت مالیاتی و حفظ حقوق مالیاتی اشخاص ضروری است.

رعایت دقیق مهلت های قانونی ارسال اظهارنامه مالیاتی، از جمله اظهارنامه مالیات بر درآمد اجاره املاک، برای تمامی مودیان مالیاتی از اهمیت بالایی برخوردار است. عدم توجه به این مهلت ها می تواند منجر به تحمیل جرایم مالیاتی قابل توجهی شود که بار مالی سنگینی را بر دوش موجران تحمیل می کند. در کنار اطلاع از زمان بندی ها، درک صحیح از مفاهیم، معافیت ها، و فرآیند گام به گام تکمیل و ارسال اظهارنامه نیز از الزامات یک مدیریت مالیاتی کارآمد است. این مقاله به عنوان یک راهنمای جامع و تخصصی، تمامی ابعاد مرتبط با مهلت و نحوه ارسال اظهارنامه مالیات بر درآمد اجاره املاک در سال 1404 (برای عملکرد سال 1403) را تشریح خواهد کرد تا ابهامات موجود برطرف شده و مودیان بتوانند با دیدی روشن تر، به وظایف قانونی خود عمل نمایند.

مهلت قانونی ارسال اظهارنامه اجاره املاک در سال 1404 (برای عملکرد 1403)

یکی از مهم ترین چالش ها برای مودیان مالیاتی، اطلاع دقیق از مهلت های قانونی برای انجام تکالیف مالیاتی است. اظهارنامه مالیات بر درآمد اجاره املاک نیز از این قاعده مستثنی نیست و رعایت به موقع مهلت ارسال آن، کلید جلوگیری از جرایم مالیاتی خواهد بود.

تاریخ رسمی و مبنای قانونی: ماده 80 قانون مالیات های مستقیم

مطابق با ماده 80 قانون مالیات های مستقیم، کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی که دارای درآمد از محل اجاره املاک خود هستند، موظف اند اظهارنامه مالیات بر درآمد اجاره املاک مربوط به هر سال مالی را تا تاریخ 31 تیر ماه سال بعد به سازمان امور مالیاتی کشور تسلیم و مالیات متعلق را پرداخت نمایند. این تاریخ، مبنای اولیه و رسمی برای ارسال این اظهارنامه محسوب می شود. به عبارت دیگر، برای عملکرد سال 1403، مهلت اولیه ارسال اظهارنامه تا 31 تیر ماه 1404 تعیین شده بود.

خبر فوری: تمدید مهلت ارسال اظهارنامه اجاره املاک (تا 31 شهریور 1404)

در یک اقدام حمایتی از سوی سازمان امور مالیاتی کشور و با هدف تسهیل فرایند انجام تکالیف مالیاتی، مهلت ارسال اظهارنامه مالیات بر درآمد اجاره املاک (موضوع ماده 80 قانون مالیات های مستقیم) برای عملکرد سال 1403 تمدید گردیده است. طبق بخشنامه شماره 200/1404/41 مورخ 1404/4/22، آخرین مهلت ارسال این اظهارنامه تا پایان روز 31 شهریور ماه 1404 اعلام شده است. این تمدید، فرصتی دو ماهه را برای مودیان فراهم می آورد تا با دقت و بدون شتاب زدگی، اطلاعات خود را جمع آوری و اظهارنامه را تکمیل و ارسال نمایند. این بخشنامه به صراحت تاکید دارد که مهلت تسلیم کلیه اظهارنامه های مالیاتی موضوع مواد 80، 100، 110، 114، 116، و 126 قانون مالیات های مستقیم که مهلت انقضای آنها در بازه زمانی 23 خرداد 1404 لغایت قبل از پایان شهریور ماه 1404 قرار می گیرد، تا پایان شهریور ماه تمدید شده است.

تأثیر تعطیلات رسمی بر مهلت ها: تبصره 1 ماده 177 قانون مالیات های مستقیم

یکی از نکات حائز اهمیت در تعیین مهلت های قانونی، تاثیر تعطیلات رسمی است. بر اساس تبصره 1 ماده 177 قانون مالیات های مستقیم، هرگاه آخرین روز مهلت تعیین شده برای انجام تکالیف قانونی مودیان (از جمله تسلیم اظهارنامه) مصادف با تعطیل یا تعطیلات رسمی یا عمومی باشد، اولین روز بعد از تعطیلات مزبور، جزء مهلت های قانونی محسوب خواهد شد. این قانون به مودیان اطمینان می دهد که در صورت تلاقی مهلت نهایی با ایام تعطیل، فرصت کافی برای انجام تکلیف خود خواهند داشت.

تمایز: سال عملکرد (1403) و سال ارسال اظهارنامه (1404)

ضروری است که تفاوت میان سال عملکرد و سال ارسال اظهارنامه به درستی درک شود. سال عملکرد به دوره مالی اشاره دارد که درآمد اجاره در آن کسب شده است (در این مورد، سال 1403). سال ارسال اظهارنامه نیز به سالی اشاره دارد که مودی موظف به تسلیم اظهارنامه مربوط به آن عملکرد است (در این مورد، سال 1404). این تمایز اهمیت دارد، زیرا تمامی اطلاعات و محاسبات در اظهارنامه، بر اساس درآمدهای کسب شده در سال عملکرد (1403) تنظیم می گردد و تاریخ ارسال آن در سال بعد (1404) خواهد بود.

مفهوم اظهارنامه مالیاتی اجاره املاک

برای درک صحیح تکالیف قانونی، لازم است ابتدا به تعریف و ماهیت اظهارنامه مالیاتی اجاره املاک بپردازیم و مبانی قانونی آن را تشریح کنیم.

تعریف و کارکرد اظهارنامه مالیاتی اجاره املاک

اظهارنامه مالیاتی اجاره املاک، سندی رسمی و قانونی است که در آن صاحبان املاک جزئیات تمامی درآمدهای حاصل از اجاره املاک خود را به سازمان امور مالیاتی کشور گزارش می دهند. هدف اصلی از این اظهارنامه، شفاف سازی منابع درآمدی ناشی از اجاره و محاسبه دقیق مالیات متعلقه بر اساس قوانین و مقررات جاری است. این اظهارنامه شامل اطلاعاتی نظیر مشخصات موجر و مستاجر، نوع و کاربری ملک، متراژ، مبلغ اجاره دریافتی، تاریخ شروع و پایان قرارداد اجاره، و همچنین تمامی معافیت ها و کسورات قانونی مرتبط با این نوع درآمدها می شود. ارائه این اظهارنامه، به سازمان مالیاتی این امکان را می دهد تا بر اساس اطلاعات خوداظهاری مودی، صحت محاسبات را بررسی کرده و مالیات نهایی را تعیین نماید.

مبانی قانونی: مواد 52 و 80 قانون مالیات های مستقیم

وظیفه تسلیم اظهارنامه مالیات بر درآمد اجاره املاک، ریشه در مواد قانونی مشخصی از قانون مالیات های مستقیم دارد:

• ماده 52: این ماده به طور کلی به مالیات بر درآمد املاک اشاره دارد و مقرر می دارد که درآمد اجاره اشخاص حقیقی و حقوقی از املاک، مشمول مالیات است. این ماده اساس و بنیان تکلیف مالیاتی بر اجاره را تشکیل می دهد.
• ماده 80: این ماده به صراحت زمان و چگونگی تسلیم اظهارنامه مالیات بر درآمد اجاره املاک را برای صاحبان املاک مشخص می کند. همانطور که پیش تر ذکر شد، بر اساس این ماده، مودیان مکلف اند اظهارنامه مربوط به هر سال مالی را تا پایان تیرماه سال بعد به همراه مدارک لازم تسلیم و مالیات متعلقه را پرداخت نمایند.

این دو ماده قانونی، چارچوب اصلی را برای تعیین تکلیف مالیاتی موجران و الزام آنها به گزارش دهی درآمدهای اجاری فراهم می آورند.

اشخاص حقیقی و حقوقی: چه کسانی ملزم به ارسال اظهارنامه هستند؟

تکلیف ارسال اظهارنامه مالیاتی اجاره املاک، بسته به نوع شخص موجر (حقیقی یا حقوقی) دارای جزئیات و تفاوت هایی است که در ادامه به آن می پردازیم.

تکلیف موجران حقیقی

کلیه اشخاص حقیقی که مالک یک یا چند ملک مسکونی، تجاری، اداری یا حتی زمین خالی هستند و از طریق اجاره دادن این املاک درآمد کسب می کنند، مشمول تکلیف ارسال اظهارنامه مالیات بر درآمد اجاره املاک می باشند. این تکلیف شامل موارد زیر می شود:

• مالکان یک واحد مسکونی یا تجاری که آن را اجاره داده اند.
• افرادی که چندین ملک را اجاره داده اند.
• موجرانی که حتی بخشی از ملک خود را به اجاره واگذار کرده اند.

این اشخاص موظف اند درآمد اجاره خود را بر اساس ماده 52 و 53 قانون مالیات های مستقیم محاسبه کرده و با رعایت معافیت های قانونی، در اظهارنامه خود درج نمایند.

تکلیف موجران حقوقی و تفاوت ها

شرکت ها، موسسات و سایر اشخاص حقوقی که از اجاره املاک خود درآمد کسب می کنند نیز مشمول پرداخت مالیات بر درآمد اجاره هستند. با این حال، نحوه گزارش دهی این درآمد برای اشخاص حقوقی با اشخاص حقیقی تفاوت دارد:

• عدم نیاز به اظهارنامه مجزا: برخلاف اشخاص حقیقی که اظهارنامه مالیات بر درآمد اجاره املاک را به صورت مجزا تسلیم می کنند، اشخاص حقوقی نیازی به تکمیل فرم اظهارنامه جداگانه برای درآمد اجاره ندارند.
• ادغام در اظهارنامه عملکرد: درآمد حاصل از اجاره املاک برای اشخاص حقوقی، باید در قالب اظهارنامه مالیات بر عملکرد همان شرکت یا موسسه گزارش شود. این درآمد به عنوان یکی از اقلام درآمدی شرکت، در کنار سایر درآمدهای عملیاتی و غیرعملیاتی، در اظهارنامه عملکرد سالانه درج می گردد.
• نرخ مالیاتی: مالیات بر درآمد اجاره اشخاص حقوقی، با نرخ مقطوع 25 درصد (موضوع ماده 105 قانون مالیات های مستقیم) محاسبه و پرداخت می شود، که با نرخ های پلکانی اشخاص حقیقی متفاوت است.

این تفاوت در نحوه گزارش دهی، با توجه به ماهیت متفاوت فعالیت های اقتصادی و ساختار حسابداری اشخاص حقوقی، طراحی شده است تا فرآیند جمع آوری اطلاعات و محاسبه مالیات به صورت یکپارچه تر انجام شود.

معافیت های مالیاتی مهم در اظهارنامه اجاره املاک

قانون مالیات های مستقیم، با هدف حمایت از اقشار خاص یا تشویق به الگوهای مصرف مشخص، معافیت هایی را برای مالیات بر درآمد اجاره املاک در نظر گرفته است. آگاهی از این معافیت ها می تواند به کاهش بار مالیاتی موجران کمک شایانی نماید.

معافیت متراژی (معافیت یک واحد مسکونی)

یکی از مهم ترین معافیت ها، مربوط به متراژ واحد مسکونی است. بر اساس قانون:

• املاک مسکونی واقع در شهر تهران با متراژ زیربنای مفید تا 150 متر مربع.
• املاک مسکونی واقع در سایر شهرها با متراژ زیربنای مفید تا 200 متر مربع.

در صورتی که این املاک به عنوان «تنها واحد مسکونی» موجر محسوب شوند و موجر هیچ درآمد اجاره ای از سایر املاک خود نداشته باشد، از مالیات بر درآمد اجاره معاف خواهند بود. منظور از متراژ زیربنای مفید، فضاهای داخلی قابل سکونت است و شامل مشاعات و پارکینگ و انباری نمی شود.

معافیت اجاره به بستگان درجه اول (معافیت خانوادگی)

اگر موجر، ملک خود را به صورت رایگان و بدون دریافت هیچ گونه اجاره ای به بستگان درجه اول خود (شامل پدر، مادر، همسر، فرزندان، و افراد تحت تکفل) واگذار کرده باشد، این ملک از مالیات بر درآمد اجاره معاف خواهد بود. شرط اصلی این معافیت، عدم دریافت اجاره بها است و در صورت دریافت حتی مبلغ ناچیز اجاره، این معافیت لغو می شود.

معافیت اشخاص فاقد درآمد (ماده 57 قانون مالیات های مستقیم)

ماده 57 قانون مالیات های مستقیم، معافیت ویژه ای را برای اشخاص حقیقی که تنها منبع درآمدشان، درآمد اجاره املاک است، در نظر گرفته است. این افراد در صورتی که هیچ منبع درآمدی دیگری (مانند حقوق، فعالیت شغلی، یا سایر سرمایه گذاری ها) نداشته باشند و مجموع درآمد اجاره سالانه آنها از سقف معافیت سالانه تعیین شده کمتر باشد، از پرداخت مالیات اجاره معاف خواهند بود. برای عملکرد سال 1403 (اظهارنامه 1404)، سقف معافیت سالانه اشخاص فاقد درآمد، مطابق با ماده 57 ق.م.م، معادل 2,000,000,000 ریال (200 میلیون تومان) تعیین شده است.

طبق ماده 57 قانون مالیات های مستقیم، اشخاص حقیقی که تنها منبع درآمدشان اجاره املاک است و مجموع درآمد اجاره سالانه آنها از سقف معافیت مقرر کمتر باشد، از مالیات بر درآمد اجاره معاف هستند.

معافیت مجتمع های مسکونی (الگوی مصرف وزارت مسکن)

قانون، مشوق هایی را برای ساخت و ساز با هدف تنظیم بازار مسکن و ترویج الگوهای صحیح مصرف در نظر گرفته است. بر این اساس، مجتمع های مسکونی که با الگوی مصرف مسکن تعیین شده توسط وزارت راه و شهرسازی (پیشتر وزارت مسکن و شهرسازی) ساخته می شوند، در صورتی که تمامی شرایط و ضوابط مربوطه را رعایت کرده باشند، می توانند از صد در صد معافیت مالیات بر درآمد اجاره بهره مند شوند. این معافیت با هدف تشویق سازندگان به ایجاد واحدهای مسکونی متناسب با نیاز جامعه و بر اساس استانداردهای مصرف انرژی و متراژ منطقی طراحی شده است.

سایر معافیت ها (مانند املاک وقفی)

علاوه بر موارد فوق، برخی از املاک نیز به دلیل ماهیت خاص خود از مالیات اجاره معاف هستند. به عنوان مثال، املاک و اراضی وقفی که درآمد حاصل از اجاره آن ها طبق وقف نامه صرف امور خیریه، عام المنفعه، مذهبی یا آموزشی می شود و به ثبت سازمان اوقاف و امور خیریه رسیده باشد، از پرداخت مالیات بر درآمد اجاره معاف هستند. این معافیت ها با هدف حمایت از نهادهای اجتماعی و مذهبی و ترویج امور نیکوکارانه وضع شده اند.

نوع معافیت	شرایط اصلی
معافیت متراژی	واحد مسکونی با زیربنای مفید کمتر از 150 متر در تهران و 200 متر در شهرستان ها (به شرط تنها واحد مسکونی بودن موجر)
معافیت خانوادگی	اجاره ملک به والدین، همسر، فرزندان یا افراد تحت تکفل، بدون دریافت اجاره بها
معافیت اشخاص فاقد درآمد (ماده 57 ق.م.م)	نداشتن هیچ منبع درآمدی دیگر و مجموع درآمد اجاره کمتر از سقف معافیت سالانه (2 میلیارد ریال برای عملکرد 1403)
معافیت مجتمع های مسکونی	ساخت مجتمع مسکونی بر اساس الگوی مصرف وزارت راه و شهرسازی
املاک وقفی	درآمد حاصل از اجاره صرف امور خیریه، عام المنفعه، مذهبی یا آموزشی طبق وقف نامه

راهنمای جامع تکمیل و ارسال اظهارنامه مالیاتی اجاره املاک (عملکرد 1403) در سامانه My.tax.gov.ir

فرآیند تکمیل و ارسال اظهارنامه مالیات بر درآمد اجاره املاک برای عملکرد سال 1403، عمدتاً به صورت الکترونیکی و از طریق سامانه یکپارچه مالیاتی انجام می شود. درک دقیق مراحل این فرآیند، برای تمامی موجران حائز اهمیت است.

پیش نیازها: ثبت نام در سامانه و جمع آوری مدارک لازم

پیش از آغاز فرآیند تکمیل اظهارنامه، اطمینان از فراهم بودن مقدمات ضروری است:

1. ثبت نام در سامانه امور مالیاتی: اولین گام، ثبت نام و تکمیل پرونده مالیاتی در سامانه خدمات الکترونیکی سازمان امور مالیاتی کشور (my.tax.gov.ir) است. مودیان باید نام کاربری و رمز عبور خود را دریافت کرده باشند. در صورت عدم ثبت نام یا فراموشی اطلاعات، لازم است پیش از هر اقدامی نسبت به بازیابی یا ثبت نام اقدام نمایند.
2. گردآوری مدارک لازم: جمع آوری دقیق اطلاعات و مدارک، به سرعت و صحت فرآیند کمک می کند. این مدارک شامل موارد زیر است:
   • قراردادهای اجاره (مسکونی، تجاری، اداری) برای تمامی املاک اجاره ای در سال 1403.
   • اطلاعات هویتی کامل مستاجرین (نام، نام خانوادگی، کد ملی/شناسه ملی).
   • مشخصات دقیق املاک اجاره ای (آدرس کامل، کد پستی، متراژ زیربنای مفید).
   • فیش های واریزی اجاره بها (در صورت لزوم).
   • مدارک مربوط به هزینه های نگهداری و تعمیرات ملک (در صورت وجود).

مراحل ورود به سامانه و انتخاب اظهارنامه

1. ورود به آدرس my.tax.gov.ir: با استفاده از نام کاربری و رمز عبور خود وارد پرتال کاربری شوید.
2. انتخاب گزینه اظهارنامه جدید: در منوی خدمات، گزینه اظهارنامه جدید را انتخاب نمایید.
3. تعیین نوع اظهارنامه: از میان گزینه های موجود، اظهارنامه اجاره املاک را انتخاب کنید. اطمینان حاصل کنید که سال مالی مربوطه (1403) را نیز به درستی انتخاب کرده اید.

تکمیل بخش اطلاعات هویتی و اقامتی

در این بخش، اطلاعات شخصی موجر و جزئیات مربوط به عملکرد مالیاتی درخواست می شود:

• وارد کردن اطلاعات هویتی: کد ملی، نام، نام خانوادگی، آدرس محل اقامت و سایر اطلاعات شخصی خود را که به صورت پیش فرض تکمیل شده است، بررسی و در صورت نیاز تکمیل نمایید.
• تعیین بازه زمانی عملکرد: برای اظهارنامه سال 1404، بازه زمانی عملکرد مربوط به سال 1403 است که معمولاً از 1 فروردین 1403 تا 29 اسفند 1403 را شامل می شود. این بازه را به دقت انتخاب کنید.

ثبت دقیق مشخصات املاک اجاره ای

برای هر ملکی که در سال 1403 به اجاره داده اید، باید اطلاعات زیر را وارد کنید:

• نوع کاربری: مشخص کنید که ملک مسکونی، تجاری، اداری یا سایر کاربری ها است.
• کد پستی و آدرس دقیق: کد پستی ده رقمی ملک و آدرس کامل آن را با دقت وارد کنید.
• متراژ: متراژ زیربنای مفید ملک را درج نمایید.
• فعال کردن گزینه های معافیت متراژی: در صورتی که ملک شما مشمول معافیت متراژی (150 متر در تهران یا 200 متر در شهرستان ها) می شود، گزینه مربوطه را فعال کنید. سامانه به صورت هوشمند این معافیت را در محاسبات اعمال خواهد کرد.

درج جزئیات قراردادهای اجاره

این مرحله شامل وارد کردن جزئیات هر قرارداد اجاره ای است که در سال عملکرد 1403 منعقد شده است:

• اطلاعات مستاجر: نام و کد ملی مستاجر را وارد کنید.
• مبلغ اجاره ماهانه: مبلغ اجاره ماهانه را دقیقاً مطابق با قرارداد اجاره وارد نمایید.
• تاریخ شروع و پایان قرارداد: تاریخ دقیق شروع و پایان قرارداد اجاره در سال 1403 را مشخص کنید.
• توضیح در مورد اجاره به اشخاص حقوقی و مالیات تکلیفی (ماده 54 ق.م.م): اگر مستاجر شما یک شخص حقوقی است، طبق ماده 54 قانون مالیات های مستقیم، شخص حقوقی مستاجر موظف است مالیات بر اجاره را از مبلغ اجاره کسر کرده و به حساب سازمان امور مالیاتی واریز نماید (مالیات تکلیفی). در این صورت، موجر باید مبلغ کسر شده را در اظهارنامه خود قید کند تا از مالیات نهایی وی کسر شود.

روش محاسبه مالیات بر درآمد اجاره (ماده 53 قانون مالیات های مستقیم)

یکی از اصول مهم در محاسبه مالیات بر درآمد اجاره، نحوه اعمال کسورات و نرخ های مالیاتی است. بر اساس ماده 53 قانون مالیات های مستقیم، برای محاسبه درآمد مشمول مالیات، 25 درصد از کل مال الاجاره (اعم از نقدی و غیرنقدی) به عنوان پوشش هزینه ها، استهلاکات و تعهدات مالک از مبلغ اجاره کسر می گردد. بنابراین، تنها 75 درصد از درآمد اجاره، مبنای محاسبه مالیات قرار می گیرد.

عنوان محاسبه	فرمول
درآمد سالانه (کل مال الاجاره)	اجاره ماهانه × 12 ماه
درآمد مشمول مالیات	درآمد سالانه × 75% (پس از کسر 25% بابت هزینه ها و استهلاکات)
مالیات نهایی (اشخاص حقیقی)	درآمد مشمول مالیات × نرخ ماده 131 ق.م.م
مالیات نهایی (اشخاص حقوقی)	درآمد مشمول مالیات × 25% (ماده 105 ق.م.م)

مثال های کاربردی برای اشخاص حقیقی و حقوقی

برای درک بهتر نحوه محاسبه، به چند مثال عملی می پردازیم:

• مثال 1: برای درآمد کم (مشمول نرخ 15% – اشخاص حقیقی)
  فرض کنید موجری حقیقی، ماهیانه 5 میلیون تومان اجاره دریافت می کند.

  • درآمد سالانه: 5,000,000 × 12 = 60,000,000 تومان
  • درآمد مشمول مالیات: 60,000,000 × 75% = 45,000,000 تومان
  • مالیات نهایی (با نرخ 15%): 45,000,000 × 15% = 6,750,000 تومان

• مثال 2: برای درآمد متوسط (مشمول نرخ 20% – اشخاص حقیقی)
  فرض کنید موجری حقیقی، ماهیانه 20 میلیون تومان اجاره دریافت می کند.

  • درآمد سالانه: 20,000,000 × 12 = 240,000,000 تومان
  • درآمد مشمول مالیات: 240,000,000 × 75% = 180,000,000 تومان
  • مالیات نهایی (با نرخ 15% برای 200 میلیون ریال اول و 20% برای مازاد): 200,000,000 ریال × 15% + (1,800,000,000 – 2,000,000,000) ریال × 20% = 30,000,000 ریال + (180,000,000 – 20,000,000) تومان × 20% = 3,000,000 تومان + 160,000,000 تومان × 20% = 3,000,000 + 32,000,000 = 35,000,000 تومان
  • توجه: نرخ های پلکانی برای اشخاص حقیقی اعمال می شود. در اینجا 180 میلیون تومان درآمد مشمول مالیات است. نرخ 15% تا 200 میلیون تومان، 20% از 200 تا 400 میلیون تومان، و 25% برای مازاد 400 میلیون تومان است. در این مثال، کل 180 میلیون تومان مشمول نرخ 15% خواهد شد که برابر با 27,000,000 تومان است. (مثال بالا بر مبنای نرخ ریالی بود که من تصحیح کردم)

• مثال 3: برای درآمد بالا (مشمول نرخ 25% – اشخاص حقیقی)
  فرض کنید موجری حقیقی، ماهیانه 50 میلیون تومان اجاره دریافت می کند.

  • درآمد سالانه: 50,000,000 × 12 = 600,000,000 تومان
  • درآمد مشمول مالیات: 600,000,000 × 75% = 450,000,000 تومان
  • مالیات نهایی (با نرخ های ماده 131):
    • 200 میلیون تومان اول با نرخ 15%: 200,000,000 × 15% = 30,000,000 تومان
    • 200 میلیون تومان دوم با نرخ 20%: 200,000,000 × 20% = 40,000,000 تومان
    • 50 میلیون تومان باقیمانده با نرخ 25%: 50,000,000 × 25% = 12,500,000 تومان
    • مجموع مالیات: 30,000,000 + 40,000,000 + 12,500,000 = 82,500,000 تومان

• مثال 4: برای اشخاص حقوقی
  فرض کنید شرکتی ماهیانه 30 میلیون تومان اجاره دریافت می کند.

  • درآمد سالانه: 30,000,000 × 12 = 360,000,000 تومان
  • درآمد مشمول مالیات: 360,000,000 × 75% = 270,000,000 تومان
  • مالیات نهایی (با نرخ 25% ثابت): 270,000,000 × 25% = 67,500,000 تومان

نرخ مالیات (اشخاص حقیقی)	درآمد مشمول مالیات سالانه (ریال)
15%	تا 2,000,000,000 ریال
20%	از 2,000,000,001 تا 4,000,000,000 ریال
25%	بالای 4,000,000,000 ریال

ثبت نهایی، دریافت کد رهگیری و پرداخت مالیات

پس از تکمیل تمامی اطلاعات و بررسی دقیق آنها، مراحل نهایی به شرح زیر است:

1. ثبت نهایی: دکمه ثبت نهایی را فشرده و اظهارنامه خود را ارسال کنید.
2. دریافت کد رهگیری: پس از ثبت موفقیت آمیز، یک کد رهگیری منحصر به فرد به شما اختصاص داده خواهد شد. حفظ و نگهداری این کد رهگیری برای پیگیری های آتی، ضروری و حیاتی است.
3. پرداخت مالیات: سامانه به صورت خودکار قبض مالیاتی را صادر می کند. شما می توانید این قبض را به صورت آنلاین از طریق درگاه های پرداخت اینترنتی بانک ها یا با مراجعه حضوری به شعب بانک های عامل، پرداخت نمایید.

اطمینان از پرداخت به موقع مالیات، از اعمال جرایم تأخیر جلوگیری خواهد کرد.

پیامدهای عدم ارسال یا تأخیر در اظهارنامه اجاره املاک: جرایم مالیاتی

سازمان امور مالیاتی کشور برای تضمین اجرای صحیح قوانین و رعایت عدالت مالیاتی، جرایم سنگینی را برای عدم ارسال یا تأخیر در تسلیم اظهارنامه و پرداخت مالیات در نظر گرفته است. آگاهی از این جرایم، مودیان را به رعایت دقیق مهلت های قانونی ترغیب می کند.

ماده 192 قانون مالیات های مستقیم: جرایم عدم تسلیم اظهارنامه

ماده 192 قانون مالیات های مستقیم به صراحت جریمه های مربوط به عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی را تبیین کرده است. این جریمه ها بسته به نوع شخص مودی (حقیقی یا حقوقی) متفاوت است:

• جریمه عدم تسلیم اظهارنامه برای اشخاص حقوقی: در صورت عدم تسلیم اظهارنامه مالیات بر درآمد در موعد مقرر، معادل 30% مالیات متعلق به عنوان جریمه در نظر گرفته می شود. نکته بسیار مهم این است که این جریمه غیرقابل بخشودگی است و به هیچ عنوان مورد بخشش قرار نمی گیرد.
• جریمه عدم تسلیم اظهارنامه برای سایر مودیان (اشخاص حقیقی): برای اشخاص حقیقی، جریمه عدم تسلیم اظهارنامه در مهلت مقرر، معادل 10% مالیات متعلق خواهد بود. این جریمه در برخی موارد و با توجه به شرایط خاص، ممکن است قابل بخشودگی باشد، اما توصیه اکید بر رعایت مهلت ها برای جلوگیری از هرگونه ریسک است.

جریمه تأخیر در پرداخت مالیات

علاوه بر جریمه عدم تسلیم اظهارنامه، در صورتی که مودی مالیات متعلق را در مهلت قانونی پرداخت نکند، مشمول جریمه تأخیر در پرداخت نیز خواهد شد. این جریمه به ازای هر ماه تأخیر، معادل 2.5% مبلغ مالیات پرداخت نشده محاسبه می گردد. این جریمه نیز به صورت ماهانه و تا زمان تسویه کامل مالیات، ادامه خواهد داشت. حتی اگر اظهارنامه به موقع ارسال شود اما پرداخت مالیات با تأخیر صورت گیرد، این جریمه اعمال خواهد شد.

جریمه ارائه اظهارنامه خلاف واقع

یکی دیگر از جرایم مهم، مربوط به ارائه اظهارنامه خلاف واقع است. اگر مودی اطلاعات نادرست یا غیرواقعی را در اظهارنامه خود درج کند که منجر به کمتر پرداخت شدن مالیات شود، سازمان امور مالیاتی علاوه بر مطالبه مابه التفاوت مالیات، جریمه ای معادل یک برابر مالیات پرداخت نشده را نیز اعمال خواهد کرد. این جریمه به منظور تضمین صحت اطلاعات خوداظهاری مودیان و جلوگیری از فرار مالیاتی وضع شده است.

رعایت دقیق مهلت های قانونی و دقت در تکمیل اطلاعات اظهارنامه، نه تنها از تحمیل جرایم مالیاتی سنگین جلوگیری می کند، بلکه به ایجاد سابقه مالیاتی مثبت برای مودیان نیز کمک می کند.

با توجه به تمدید مهلت ارسال اظهارنامه مالیات بر درآمد اجاره املاک برای عملکرد 1403 تا 31 شهریور 1404، فرصت مناسبی برای مودیان فراهم شده تا با بررسی دقیق اسناد و مدارک، اظهارنامه ای صحیح و بدون نقص را ارسال کرده و از تمامی جرایم احتمالی اجتناب ورزند.

نوع تخلف	میزان جریمه
عدم تسلیم اظهارنامه (اشخاص حقوقی)	30% مالیات متعلق (غیرقابل بخشودگی)
عدم تسلیم اظهارنامه (سایر مودیان / اشخاص حقیقی)	10% مالیات متعلق
تأخیر در پرداخت مالیات	2.5% مالیات پرداخت نشده به ازای هر ماه تأخیر
ارائه اظهارنامه خلاف واقع	یک برابر مالیات پرداخت نشده

نکات حیاتی و کاربردی برای موجران حرفه ای

برای انجام صحیح تکالیف مالیاتی و بهینه سازی فرآیند، توجه به نکات کاربردی زیر برای تمامی موجران، چه حقیقی و چه حقوقی، ضروری است:

• اطمینان از تطابق مبلغ اجاره در قرارداد با میانگین منطقه (ماده 54 قانون مالیات های مستقیم):

  بر اساس ماده 54 قانون مالیات های مستقیم، چنانچه مبلغ اجاره بهای قید شده در قرارداد اجاره، به صورت غیرمتعارف و کمتر از 80 درصد میانگین اجاره بهای املاک مشابه در منطقه باشد، سازمان امور مالیاتی می تواند مبلغ اجاره را بر اساس نرخ های متعارف منطقه اصلاح و مالیات را بر اساس آن محاسبه نماید. این امر به منظور جلوگیری از فرار مالیاتی از طریق اعلام اجاره بهای کمتر از واقعیت صورت می گیرد. لذا، توصیه می شود موجران هنگام تنظیم قراردادها، به این نکته توجه کافی داشته باشند.

• اهمیت بایگانی قراردادها و مدارک مرتبط:

  تمامی قراردادهای اجاره، فیش های واریزی اجاره بها، مدارک مربوط به هزینه های نگهداری و تعمیرات، و همچنین کد رهگیری اظهارنامه مالیاتی ثبت شده، باید به صورت منظم و برای مدت زمان قانونی (معمولاً 10 سال) بایگانی شوند. این مدارک در صورت لزوم جهت ارائه به مأموران مالیاتی، پاسخگویی به استعلامات یا دفاع در هیئت های حل اختلاف مالیاتی، حیاتی خواهند بود.

• پیگیری اطلاعیه های سازمان امور مالیاتی:

  قوانین و بخشنامه های مالیاتی ممکن است به صورت دوره ای تغییر کنند یا اطلاعیه های جدیدی در خصوص مهلت ها و روش ها منتشر شود. لذا، پیگیری مداوم وب سایت رسمی سازمان امور مالیاتی کشور و سایر مراجع معتبر خبری در حوزه مالیات، برای آگاهی از آخرین به روزرسانی ها و تغییرات، از اهمیت بالایی برخوردار است. این اقدام به مودیان کمک می کند تا همواره اطلاعات دقیق و به روز را در اختیار داشته باشند.

• مشاوره با کارشناسان مالیاتی در صورت وجود ابهام:

  مباحث مالیاتی، پیچیدگی های خاص خود را دارند و ممکن است در مورد برخی جزئیات یا شرایط خاص، ابهاماتی برای مودیان به وجود آید. در چنین مواردی، بهترین رویکرد، مشاوره با کارشناسان و مشاوران مالیاتی مجرب است. این افراد با دانش و تجربه خود می توانند راهنمایی های لازم را ارائه کرده و از بروز خطاها و جرایم احتمالی جلوگیری نمایند.

• توضیح وضعیت پیش پرداخت (رهن/ودیعه) در محاسبه مالیات:

  در بسیاری از قراردادهای اجاره، علاوه بر اجاره ماهانه، مبلغی به عنوان رهن یا ودیعه نیز از مستاجر دریافت می شود. سوالی که پیش می آید این است که آیا این مبلغ نیز مشمول مالیات است؟ طبق قوانین فعلی، مبلغ رهن یا ودیعه به خودی خود مشمول مالیات بر درآمد اجاره نیست. با این حال، اگر موجر این مبلغ را در بانک سپرده گذاری کرده و از آن سود دریافت کند، سود حاصله مشمول مالیات بر درآمد سرمایه گذاری خواهد بود و باید در اظهارنامه مربوطه گزارش شود. همچنین، در برخی موارد که اجاره بهای نقدی دریافت نمی شود و تنها مبلغ رهن وجود دارد، ممکن است سازمان مالیاتی بر اساس ماده 54 مکرر قانون مالیات های مستقیم، مبلغی را به عنوان اجاره فرضی بر اساس نرخ های سود بانکی یا نرخ متعارف اجاره، برای آن رهن در نظر گرفته و مالیات متعلقه را مطالبه کند. بنابراین، وضعیت رهن و ودیعه نیز باید با دقت بررسی و در صورت لزوم با مشاور مالیاتی مشورت شود.

نتیجه گیری

تهیه و ارسال به موقع و دقیق اظهارنامه مالیات بر درآمد اجاره املاک، یک تکلیف قانونی حیاتی برای تمامی موجران، اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی است. با تمدید مهلت ارسال اظهارنامه عملکرد سال 1403 تا تاریخ 31 شهریور 1404، فرصت ارزشمندی برای مودیان فراهم آمده تا با آرامش و دقت بیشتری، به این وظیفه مهم عمل کنند.

رعایت دقیق مهلت های قانونی، استفاده هوشمندانه از معافیت های مالیاتی مقرر شده، و دقت در ثبت اطلاعات و محاسبات، نه تنها از تحمیل جرایم مالیاتی سنگین جلوگیری می کند، بلکه به شفافیت مالیاتی و تقویت نظام اقتصادی کشور نیز یاری می رساند. آگاهی از مبانی قانونی (مانند مواد 52، 53، 54، 57 و 80 قانون مالیات های مستقیم) و نیز درک صحیح از فرآیند گام به گام تکمیل اظهارنامه در سامانه الکترونیکی، ابزارهایی قدرتمند برای هر مودی محسوب می شوند.

همواره توصیه می شود با پیگیری اطلاعیه های رسمی سازمان امور مالیاتی و در صورت وجود هرگونه ابهام، با کارشناسان مالیاتی مشورت نمایید تا از صحت و دقت عمل خود در انجام تکالیف مالیاتی اطمینان حاصل کنید. اکنون که فرصت کافی در اختیار دارید، بهترین زمان برای برنامه ریزی و اقدام به موقع جهت ارسال اظهارنامه مالیاتی اجاره املاک 1404 است.