ابوعلی سینا را چرا همه دنیا بیش از ما می شناسند و به او احترام می گذارند؟

ابن سینا همواره گسترش و غنای آثار خود را در شرق و غرب مد نظر داشته است و این بار دیگر به برکت علمای عادل و برجسته غربی است که شبانه روز برای بررسی آثار این معجزه تلاش کرده اند. در هر سنی به سوالات علمی و فلسفی روز پاسخ دهید.

تقریباً در همه کشورهای بزرگ جهان از ایالات متحده، بریتانیا و فرانسه گرفته تا الجزایر، هند و پاکستان و ابن سینا اجرا شده است. مقالات ارائه شده در برخی از این سمینارها قابل مقایسه با آنچه در ایران نوشته ایم نیست.

یکی از دوره های اجباری ما در زمینه فلسفه دکارت در آغاز انقلاب و در دوران جنگ غالب بود ، زمانی که من برای تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد در دانشگاه خوزه در فرانسه تحصیل می کردم. استاد ما دکتر دومینیک لاک از پیشگامان گفتمان فرانسوی بود که این درس را تدریس کرد. در روز اول درس پرسید: چرا دکارت قبل و بعد از خود با دیگر فیلسوفان فرانسوی متفاوت است و آیا واقعاً یک متکلم جداگانه است؟ در پرانتز بگویم که فرانسوی ها همیشه خود را عقل گرا معرفی کرده اند و این ذهنیت را هم به دکارت نسبت می دهند.

با این سوال سکوت بر کلاس حاکم شد. برخی از دانشجویان پاسخ دادند که مورد قبول استاد قرار نگرفت. سپس معلم با پاسخ عجیب خود کلاس را از شک و تردید خارج کرد که باعث تعجب من نیز شد. این روزها مصادف با اوایل انقلاب و جنگ تحمیلی بود و رسانه های فرانسوی شبانه روز اخبار جنگ و انقلاب ایران را به تفصیل منتشر می کردند و به تفصیل به بحث می پرداختند. معلم گفت: اگر به ریشه های عناصر انقلاب ایران نگاه کنید ، با مذهبی شیعه برخورد خواهید کرد که مانند هر دین اسلامی دیگر انقلابی است و همیشه با پادشاهان و حاکمان در تضاد است و آنها را به رسمیت نمی شناسد. ابن سینا، فیلسوف بزرگ ایرانی که دانش و فلسفه قرون وسطی خود را در غرب داشت، نیز به همین مذهب انقلابی شیعه تعلق داشت. او به دلیل همراهی با این مذهب انقلابی، با حاکمان زمان خود به قدرت رسید و از شهر و دیار آواره شد».

وی ادامه داد: “من فکر می کنم دکارت که یکی از خوانندگان آثار فلسفی ابن سینا به زبان لاتین بود ، نه تنها به علم و فلسفه ، بلکه به شیوه زندگی خود نیز علاقه مند بود. بنیاد فلسفی دکارت ، که در آن وجود دارد. من هستم، «او سرانجام تحت تأثیر کار فلسفی ابن سینا در مورد مرد معلق قرار گرفت. علاوه بر این استخراج علمی و فلسفی می بینیم که دکارت در زمان حیات خود آسوده نبود و از شهری به شهر و از کشوری به کشور دیگر گریخت تا خانه ای امن بیابد و در سایه آن تحقیق کند.نخخ در این رفتار دوست دارد مثال ابن سینا آ

سر کلاس خیلی خوشحال شدم که استاد اینقدر از ابن سینا تعریف کرد، اما ناراحت بودم که ما ایرانی ها نتوانیم نمونه کار فرانسوی دکارت را برای ابن سینا انجام دهیم. این باعث شد در برنامه تحقیقاتی بعدی خود به فکر نوشتن کتاب جدیدی در مورد ابن سینا باشم.

پس از فارغ التحصیلی به ایران بازگشتم و همزمان با تدریس در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی دانشگاه شریف، به تحصیل علمای اسلام در ایران پرداختم. دکتر مهدی گلشنی در آن زمان ریاست پژوهشکده را بر عهده داشت، من چند مقاله ویژه درباره خیام و خواجه نصیر منتشر کردم. سپس پروژه ابن سینا را به عهده گرفتم و درخواست مقاله ای از داخل و خارج از ایران کردم تا اینکه کتاب منتشر شد. علمای بزرگ ابن سینا تاکنون بیشتر به مباحث متافیزیکی و تصوف ابن سینا پرداخته اند. اگر جنبه های دیگر ابن سینا مانند ریاضیات، نجوم، کیهان شناسی، موسیقی در غرب بررسی می شد، با ارائه ترجمه ای از این گونه آثار به ابن سینای معاصر کشورم روی می آوردم. نویسندگان و مترجمان این کتاب نویسندگان و متخصصان شناخته شده ای در زمینه تحقیقات خود هستند. آنها گفتند که نمی توانند شاهد انتشار مقاله خود باشند.

نویسنده یک مقاله سوری به نام قاسم فینانوس به دلیل حمله داعش و گروه های تروریستی به سوریه خانه سابق خود را ترک کرده است و من اکنون از او اطلاعی ندارم. یک جستار خوب در این کتاب درباره دکتر گلشنی و شاگردش دکتر جمالی است که به گفته ابن سینا ارتباط بین هوشیاری و ذهن و مغز است. همچنین دو مقاله در مورد آثار نجوم ابن سینا یکی به زبان فارسی و دیگری به زبان فرانسه نوشته ام که امیدوارم مورد توجه قرار گیرد. همچنین مقالاتی از منطق دانان خارجی درباره مدل های منطق از دیدگاه ابن سینا داریم که توسط اساتید ایرانی به فارسی ترجمه شده است و این مقالات نیز نگاهی نو به مباحث منطقی ابن سینا دارد.

دلیل انتخاب کتابی درباره ابن سینا نه تنها دانش ابن سینا بلکه نقشی بود که این نابغه بزرگ در تمدن اسلامی ایفا کرد. او فقط یک الگوی تمدن است، از هر نظر به موضوع نگاه کنید! مثلاً اگر زندگی نامه برخی از دانشمندان شرق و غرب را مطالعه کنید، می بینید که آنها گاهی برای پیشبرد اهداف علمی خود خواسته های قلبی خود را رها می کردند و از پادشاهان و دستورات اطاعت می کردند. حاکمان: ما آنقدر داریم که نیازی نمی بینم نام آنها را ذکر کنم. برخی که فقط علم داشتند و از اخلاق و دین بی بهره بودند، به دلیل ارتباط با زندگی مادی و مال دنیا، علم خود را در خدمت دشمنان بشریت قرار دادند.

یکی دیگر از ویژگیهای ابن سینا این بود که وی در بسیاری از علوم زمان خود شرکت داشت. با توجه به گسترش علم امروزه و پیدایش علوم جدید، برخی معتقدند که مانند گذشته تنها باید در یک علم تخصص داشت و عمر انسان برای یک محقق معاصر کافی نیست که به تحصیل چند علم بپردازد. اما اغلب در نوآوری و اکتشاف در همان حوزه تخصصی شکست می خورد. من با این اساتید در دانشگاه شریف و سایر دانشگاه ها آشنا شده ام و متوجه شده ام که آنها نه تنها از مسائل اساسی ادبیات، دین، فلسفه و سیاست کشور خود بی اطلاع هستند. آنها همچنین فاقد نوآوری در تخصص خود هستند. به عنوان مثال ، من استاد ریاضیاتی را می شناسم که جبر است اما وارد بحث های هندسی نمی شود و برعکس اگر ابن سینا را مطالعه کنید از محیط او در علوم مختلف شگفت زده خواهید شد!

مدرس دانشکده فناوری دانشگاه شریف و مدرس دانشکده فلسفه این دانشگاه مقاله ای را در مورد ضرورت توجه بیشتر به ابعاد ناشناخته این دانشمند بزرگ برای ما ارسال کرده است که در زیر می خوانید. ما ایرانیان بزرگان علمی و فلسفی خود را به طور عام و ابن سینا را به طور خاص آنچنان که باید نمی شناسیم و عدم آگاهی ما را از عرضه کالاهای گرانبها به بازار جهانی باز داشته است. از طرفی غرب در این زمینه از ما جلوتر است. ابن سینا به دلیل گستردگی و غنای آثارش همواره مورد توجه شرق و غرب بوده است و بار دیگر به برکت دانشمندان عادل و نامدار غربی است که روزها و شبهای خود را صرف این معجزه کردند. آثار تحقیقی امروز به سوالات علمی و فلسفی هر عصری پاسخ دهید. از ایالات متحده ، انگلیس و فرانسه گرفته تا الجزایر ، هند و پاکستان ، ابن سینا تقریباً در همه کشورهای بزرگ جهان مورد بحث قرار گرفته است. مقالات ارائه شده در این سمینارها با آنچه ما در ایران نوشته ایم قابل مقایسه نیست. انگیزه اصلی من از نگارش این کتاب ترجمه و چاپ برخی از مقالات این کتاب هاست و شما با دیدن مقالات این کتاب با من هم عقیده خواهید شد.

3