احداث سد‌ها در افغانستان و کاهش آب تالاب هامون در ایران/تبدیل بادهای ۱۲۰ روزه به ۲۰۰ روزه!
جواد میردار هرجانی در دومین روز از نشست تحلیلی وضعیت تالاب های کشور که به صورت وبینار در فرهنگستان علوم برگزار شد، تالاب هامون را در بالای حوزه آبخیز هیرمند قرار داد و گفت: حوزه آبخیز هیرمند، که ۴۰۱۹۶۳ کیلومتر مربع وسعت دارد بزرگترین آبشار افغانستان است و منطقه سیستان با وسعت ۱۵۱۷۱ کیلومتر مربع در انتهای این حوضه قرار دارد.
وی با احتساب تالاب بین المللی هامون، سه تالاب «هامون پوزک»، «هامون صبوری» و «هامون هرمند» را در نظر گرفت و این سه تالاب در سال ها و فصول پرآب به یک تالاب واحد تبدیل می شود و می گوید: حدود ۳۸۲۰ کیلومتر مربع از این منطقه (در مواقع پر آب) در خاک ایران قرار دارد در حالی که حجم آب تالاب ۱۰ میلیارد متر مکعب است.
میردار ۵۵ گونه گیاهی و جانوری، ۲۸۴ گونه جانوری، ۲۸ گونه پستاندار، ۱۸۳ گونه پرنده، ۴۴ گونه پرنده، ۷ گونه دوزیستان و ۲۲ گونه ماهی را از تنوع زیستی و جانوری هامونت لند برشمرده است: مهمترین آنها. رودخانه های هامون تامین کننده آب تالاب ها هستند، رودخانه هیرمند با ۷.۵ میلیارد مترمکعب آب و پس از آن فراه رود با ۱.۲۵ میلیارد مترمکعب، رودخانه هاروت با ۲۱۰ میلیون مترمکعب و کشرود با ۱۷۰ میلیون مترمکعب آب در رتبه های بعدی قرار دارند. .
رئیس پژوهشکده بین المللی تالاب هامون با بیان اینکه این حوضه در مجموع بیش از ۹ میلیارد مترمکعب آب مورد نیاز هامون را تامین می کند، خاطرنشان کرد: بر اساس شاخص خشکسالی محاسبه شده از سال ۱۹۸۳ تا ۲۰۱۹، خشکسالی شدیدی در این منطقه وجود داشته است. کشور. در سال های ۲۰۰۱ و ۲۰۱۹ و در سال ۲۰۱۸ خشکسالی های شدیدی در این منطقه رخ داد.
وی افزود: بر اساس پیش بینی اقلیم از سال ۲۰۲۰ تا ۲۰۸۰ میانگین و حداکثر دمای منطقه سیستان دو درجه سانتیگراد افزایش می یابد.
به گفته این محقق، از سال ۱۹۹۹ تراز تالاب هامون نسبت به میانگین بلندمدت ۱۰۰۰ کیلومتر مربع کاهش یافته است.
میردار یکی از دلایل این کاهش را توسعه کشاورزی در افغانستان عنوان کرد و گفت: توسعه اراضی کشاورزی حوزه پایین هیرمند افغانستان به طور متوسط سالانه ۸۰۰ میلیون مترمکعب آب به منطقه سیستان را کاهش می دهد.
رئیس پژوهشکده بین المللی تالاب هامون، احداث سدهای زیاد در افغانستان را یکی دیگر از دلایل کمبود آب در تالاب هامون خواند و تصریح کرد: ظرفیت بند کجکی در این کشور ۲.۸ میلیارد متر مکعب است. متر که یک سوم مخزن دریاچه هامون را تشکیل می دهد و ظرفیت سد کمال خان در این کشور ۵۲ میلیون متر مکعب است که به دلیل سیلاب های زیاد به سرعت پر می شود اما آب به رودخانه زیر ایران نمی رسد. . .
به گفته وی، در حال حاضر آب بیش از ظرفیت سد کمال خان از طریق مخزن اول به مخزن دوم و سپس به «گدزار» به عنوان شوره‌زار نزدیک ایران ارسال می‌شود.
میردار تصریح کرد: کم آبی و خشکسالی باعث شد بادهای ۱۲۰ روزه سیستان به بادهای ۲۰۰ روزه تبدیل شود.