چرا در خواب دهانمان باز میماند؟
کیفیت اکسیژنی که از طریق بینی وارد دستگاه تنفسی می‌شود از اکسیژنی که با دهان دریافت می‌شود بیشتر است چرا که مخاط موجود در بینی می‌تواند میزان قابل توجهی از باکتری‌ها، ویروس‌ها و آلودگی‌های موجود در هوا را به دام بیاندازد و مانع ورود مستقیم آنها به داخل بدن بشود. همچنین تنفس با بینی نیاز به صرف انرژی کمتری نسبت به تنفس با دهان دارد. به همین علت تنفس از طریق بینی برای بدن بهتر است.
مقاله پیشنهادی: تخت خواب چوبی بهتر است یا فلزی؟
علت باز ماندن دهان در خواب چیست؟
باز ماندن دهان در هنگام خواب می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد که از شایع‌ترین آنها می‌توان به دلایلی مانند آلرژی، بزرگ شدن لوزه‌ها، انسداد سینوس‌ها، انحراف بینی و گرفتگی ناشی از عفونت اشاره کرد.
تاثیر پولیپ بینی در خواب
یکی از دلایل نفس کشیدن با دهان باز در خواب، بسته بودن بینی به علت وجود پولیپ در بینی است. پولیپ نوعی بافت اضافه تشکیل شده در داخل بینی است و معمولاً به دلیل حساسیت شدید درمان نشده ایجاد می‌شود. مهم‌ترین علامت آن گرفتگی یکطرفه یا دوطرفه بینی است اما گاهی کوچک و گاهی بزرگ می‌شود. هر چه پولیپ بزرگ‌تر شود شدت گرفتگی بینی هم بیشتر می‌شود.
مهم‌ترین عارضه آن بسته شدن راه‌های سینوس و ایجاد عفونت در سینوس‌ها و در نتیجه سینوزیت است. ساده‌ترین راه برای درمان پولیپ دوری از موادی است که به آنها حساسیت دارید اما در مراحل بعد می‌توانید به کمک آنتی هیستامین‌ها و اسپری‌ها حساسیت خود را کنترل کنید. اگر این روش‌ها جواب ندهد باید با پزشگ مشورت کنید. در مواردی ممکن است درمان پولیپ نیاز به عمل جراحی داشته باشد.
تاثیر انحراف بینی بر تنفس در خواب
انحراف بینی به کج شدن دیواره نازک بینی به یک سمت گفته می‌شود و باعث کوچک‌تر شدن یکی از سوراخ‌های بینی و در نتیجه گرفتگی یک طرف بینی می‌شود. در اغلب موارد انحراف بینی علامت خاصی از خود نشان نمی‌دهد و شاید حتی شحص بیمار متوجه آن نشود اما برخی علائم مانند گرفتگی بینی، خونریزی بینی، درد صورت می‌تواند نشانه انحراف بینی باشد. برای درمان انحراف بینی جراحی الزامی است.
لوزه سوم و باز ماندن دهان در خواب
لوزه های حلقی بافت‌های کوچکی در پشت گلو و مشابه لوزه های زبانی هستند. این لوزه‌ها از ورود آلودگی‌ها به بدن جلوگیری کرده و یا بوسیله تولید پادتن با میکروب‌ها مقابله می‌کنند و آنها را از بین می‌برند. تورم لوزه‌ها می‌تواند باعث باز ماندن دهان در خواب شود. برخی از علائم لوزه سوم عبارتند از: مشکلات گوش، گلو درد، دشواری در بلعیدن، دشواری در تنفس و گرفتگی بینی.
عوارض و مضرات باز ماندن دهان در خواب
خشکی گلو
یکی از اصلی ترین عارضه‌های باز ماندن دهان در هنگام خواب خشکی گلو است، چرا که جریان هوا در دهان هنگام تنفس با دهان باز دهان را خشک می‌کند. از طرف دیگر به علت وجود مخاط در بینی تنفس از طریق آن می‌تواند گلو را مرطوب نگه دارد. تنفس طولانی مدت با دهان می‌تواند خشک شدن مخاط دهان را تشدید کند و هنگامی که عفونت در گلو ایجاد شده است می‌تواند مشکل ساز باشد.
خرخر کردن یا خروپف
یکی دیگر از عوارض تنفس با دهان باز و به دنبال آن خشک شدن گلو، خرخر کردن هنگام خواب است. خروپف علاوه بر اینکه می‌تواند برای سایر افراد خانواده آزار دهنده باشد، وقفه‌های تنفسی برای فرد نیز به همراه خواهد داشت. اگر این وقفه‌های تنفسی بیش از حد معمول شود می‌تواند خطرناک و نگران کننده باشد.
بی خوابی و بد خواب شدن
گاهی اوقات دیده می‌شود که افراد مجبورند شب‌ها به علت خشکی دهان از خواب بیدار شوند و آب بنوشند. علت این خشکی دهان، تنفس در هنگام خواب با دهان باز است. به همین علت خوابیدن با دهان باز می‌تواند باعث بی خوابی شود یا کیفیت خواب افراد را پایین بیاورد.
کاهش سلامت دندان
طبق گفته محققان و نتیجه تحقیقات خوابیدن با دهان باز از مصرف نوشیدنی‌های گازدار نیز برای دندان‌ها مضرتر است. بزاق دهان تا حد زیادی با باکتری‌ها و آلودگی‌های موجود در هوا مقابله می‌کند. اما جریان هوا در دهان برای طولانی مدت باعث خشک شدن بزاق دهان و پلاک‌های محافظ دندان می‌شود، در نتیجه باکتری‌های مضر موجود در دهان زیاد شده و می‌تواند باعث پوسیدگی دندان‌ها شود.
بوی بد دهان
با خشک شدن بزاق دهان که پاک کننده دهان و از بین برنده باکتری‌های مضر به شمار می‌رود، تعداد باکتری‌های موجود در دهان زیاد شده و باعث ایجاد بوی بد دهان می‌شوند.
درمان باز ماندن دهان در خواب
با توجه به اینکه عوامل مختلفی می‌توانند باعث ایجاد این عارضه شوند بهتر است برای درمان به پزشک مراجعه کرده و دلیل اصلی باز ماندن دهان در خواب را پیدا کنید و سپس به دنبال روش‌های درمان مناسب برای بیماری خود باشید.
اگر با دهان باز می‌خوابید، این مطلب را بخوانید
بسیاری از افراد به دلایل مختلف تنفس خود را به صورت دهانی انجام می‌دهند و این کار برای آنها تبدیل به نوعی عادت شده است. متاسفانه بیشتر این افراد از عوارض این نوع تنفس مطلع نیستند و آن را پیگیری نمی‌کنند. در واقع تنفس دهانی، معضلی است که اگر زود به درمان آن نپردازیم، می‌تواند طی زمان مشکلات زیاد دیگری را برای ما ایجاد کند.
عادت به بازگذاشتن دهان هنگام خواب نیز می‌تواند یکی از نشانه‌های اختلال تنفسی افراد باشد که باید به پیگیری عوامل آن پرداخت. وقتی فردی هنگام خواب دهان خود را باز می‌گذارد و از راه دهان تنفس می‌کند، احتمال وجود بیماری‌های مختلف ناشی از اختلال در کار دستگاه تنفسی فوقانی در وی وجود دارد. بنابراین توصیه متخصصان در این مورد این است که اگر فردی از راه دهان تنفس می‌کند یا هنگام خواب دهان او باز میماند، باید هر چه سریع‌تر برای بررسی دقیق به پزشک متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کند تا بتواند مشکل خود را پیش از بروز عوارض دیگر مرتفع کند.
مردان بیشتر از زنان
احتمال خوابیدن با دهان باز در افراد مبتلا به آسم و آپنه خواب بیشتر است. از سوی دیگر، مردان نسبت به زنان بیشتر احتمال دارد که با دهان باز بخوابند، به طوری که براساس نتایج یک مطالعه، تقریبا یک‌سوم از مردان در هنگام خواب از طریق دهان نفس می‌کشند، اما این میزان در زنان تنها پنج درصد است.
پولیپ بینی، متهم ردیف اول
دکتر علیرضا جعفری، متخصص گوش، گلو و بینی نیز اظهار می‌کند: خوابیدن با دهان باز می‌تواند در اثر بسته بودن بینی به علت حساسیت، پولیپ بینی، انحراف بینی و در بچه‌ها لوزه سوم باشد. پولیپ بینی معمولاً به علت ایجادشدن نسج اضافه‌ای در داخل بینی تشکیل می‌شود که معمولاً به علت حساسیت، ثانویه است و افرادی که دچار حساسیت شدید بینی هستند و آن را درمان نمی‌کنند به این عارضه مبتلا می‌شوند.
مهم‌ترین علامت پولیپ بینی گرفتگی بینی است که معمولاً یک طرفه یا دو طرفه است، اما بیشتر اوقات دو طرفه است و گاهی کوچک و گاهی بزرگ می‌شود. لذا هر چه اندازه آن بزرگ‌تر باشد گرفتگی بینی بیشتر خواهد شد. مهم‌ترین عارضه‌ای که پولیپ بینی ایجاد می‌کند سینوزیت است، چرا که این عارضه موجب می‌شود راه‌های خروجی سینوس‌ها بسته شود و عفونت در سینوس‌ها ایجاد شود.
اولین راه درمان پولیپ بینی جلوگیری از برخورد با مواد حساسیت‌زا است مثلاً فردی که حساسیت بهاره دارد باید به نوعی از ورود در محیطی که گرده گیاهان وجود دارد خودداری کنند. درمان پولیپ‌های بینی به دو دسته طبی و جراحی تقسیم می‌شوند که ابتدا درمان طبی خواهد بود و به کمک داروهای آنتی هیستامین و اسپری‌های درمانی حساسیت بیمار کنترل می‌شود. اما اگر فرد به درمان جواب ندهد درمان جراحی که امروزه به کمک آندوسکوپی انجام می‌شود صورت می‌گیرد که به کمک آن پولیپ را بر می‌دارد.
عمل جراحی بینی برای درمان این عارضه آخر راه نیست و نباید مبتلایان فکر کنند که پولیپ آنها درمان شده است زیرا اگر مراقبت‌های پس از عمل را رعایت نکنند در بیش از ۵۰ تا ۷۰ درصد موارد پولیپ عود می‌کند. لذا برای جلوگیری از عود آن باید درمان‌های ضد حساسیت را پس از عمل ادامه داد و مرتبا شست‌وشوی بینی داشت. همچنین اسپری‌های لازم را مصرف کنند تا رشد پولیپ را متوقف کند.
با وجود همه این درمان‌ها ۱۰ تا ۱۵ درصد بیماران دچار عود پولیپ می‌شوند. بسیاری از بیماران انحراف تیغه بینی را با پولیپ بینی اشتباه می‌گیرند، در حالی که در انحراف بینی تیغه بینی کج شده و یک طرف راه بینی را می‌بندد که به جزء درمان جراحی هم راه دیگری ندارد.
افرادی که انحراف بینی دارند و بینی آنها به سمت مثلاً چپ کج شده است همیشه سمت چپ بینی آنها گرفته است اما کسانی که پولیپ بینی دارند گاهی سمت چپ، گاهی سمت راست و گاهی هر دو طرف بینی‌شان بسته می‌شود.
به اطرافیان بسپارید اگر باز هم با دهان باز خوابیدید، به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید تا بینی‌تان را بررسی کنند. احتمالا انحراف شدید بینی دارید. در مشکل تنفسی موقعی که طاقباز می‌خوابید، مشکل بدتر می‌شود.
پوسیدگی دندان‌ها، نتیجه خوابیدن با دهان باز
محققان می‌گویند که خوابیدن با دهان باز به اندازه نوشیدن نوشابه‌های گازدار در زمان قبل از خواب، به دندان‌ها آسیب می‌زند. علت آسیب دیدن دندان‌ها این است که نفس کشیدن از راه دهان، باعث خشک شدن دهان می‌شود و اثر محافظتی بزاق را در کشتن باکتری موثر در اسیدی شدن دهان از بین می‌برد. با توجه به افزایش سطح اسید در شب‌ها، خوابیدن با دهان باز موجب فرسایش و پوسیدگی دندان می‌شود.
محققان معتقدند که این یافته به دندانپزشکان در توضیح علت افزایش پوسیدگی دندان افرادی که با دهان باز می‌خوابند، کمک می‌کند. از سوی دیگر، وضعیت پوسیدگی دندان در افرادی که با دهان باز می‌خوابند، اغلب در دندان‌های عقبی بدتر است که علت آن خشک‌تر بودن قسمت انتهایی دهان نسبت به قسمت جلویی آن است.
در شرایط عادی سطح pH دهان که اندازه اسیدی و یا قلیایی دهان را نشان می‌دهد، در سطح خنثی ۷.۷ است. اما بر اساس این مطالعه که در مجله Oral Rehabilitation منتشر شد، خوابیدن با دهان باز، این سطح خنثی را به یک سطح متوسط اسیدی با پ.هاش ۶.۶ کاهش می دهد. همچنین در برخی افراد این سطح اسیدی به ۳.۶ افزایش می‌یابد که برای فرسایش مینای دندان کافی است و شبیه نوشیدن نوشابه گازدار قبل از خواب است.
«جوآن چوی» محقق دانشگاه اوتاگو در نیوزیلند و همکارانش برای این تحقیق وسیله‌ای ابداع کردند که به دندان وصل می‌شود و سطح اسیدی دهان را ثبت و داده‌ها را به یک رایانه منتقل می‌کند.
در ادامه تحقیق، از ۱۰ داوطلب خواسته شد که در هنگام خواب به بینی خود گیره بزنند تا مجبور شوند شب را با دهان باز بخوابند.
در شب دوم، داوطلبان که متوسط سنی ۲۵ سال داشتند، به صورت عادی و بدون گیره زدن به بینی خود خوابیدند.
تجزیه و تحلیل داده‌های این بررسی‌ها تایید کرد که نفس کشیدن از طریق دهان یکی از عوامل ابتلا به بیماری‌های دندان مانند فرسایش مینای دندان و پوسیدگی آن است.
منبع: