محافظ جان چطور کار می کند؟

محافظ جان چیست و مزایای آن برای افراد کدامند؟

کلید محافظ نشتی جریان یا کلید (Residual Current Circuit Breaker) RCCB و یا RCD که مخفف عبارت Residual Current Device می‌باشد کلیدی است که به‌محض تشخیص وقوع جریان نشتی در دستگاه‌های الکتریکی خانگی یا صنعتی، باعث قطع جریان برق شده و مانع از صدمات جانی ناشی از نشت جریان می‌گردد و از بروز خطرات احتمالی جلوگیری می‌کند. محافظ جان در حال حاضر بهترین محافظ جهت جلوگیری از خطرات ناشی از اتصال بدنه تجهیزات و برق‌گرفتگی افراد می‌باشد.

محافظ جان چطور کار می کند؟ 

محافظ جان نوعی کلید اتوماتیک است که برای حفاظت از انسان و تجهیزات در برابر جریان نشتی و برق گرفتگی ساخته شده است. اساس کار محافظ جان (Residual current Circuit Breaker(RCCB))، مقایسه جریان ورودی با جریان خروجی کلید است. ورودی محافظ جان فاز و نول است. وقتی محافظ جان در مدار قرار می گیرد می تواند از افراد در برابر برق گرفتگی ناشی از تماس مستقیم و یا تماس غیرمستقیم جلوگیری کند. تماس مستقیم وقتی اتفاق می افتد که فرد مستقیماً با فاز تماس داشته باشد و تماس غیرمستقیم وقتی است که بدنۀ هادی تجهیزات برقی در اثر اتصالی برقدار شده باشد و فرد بدنۀ برقدار را لمس کند. زمان تماس با بدنه برقدار یا خود فاز، جریانی از بدن انسان عبور می کند که به آن جریان نشتی گفته می شود.

انواع محافظ جان

کلید محافظ جان یکی از پرکاربردترین تجهیزات برق صنعتی و خانگی می‌باشد که در تیپ‌های AC، A و B به‌صورت سه فاز و تک فاز در بازار موجود می‌باشد که ویژگی‌های هر تیپ در زیر توضیح داده خواهد شد.

کلید محافظ جان تیپ AC

کلید محافظ جان یا کلید محافظ نشتی جریان تیپ AC قابلیت تشخیص جریان‌های نشتی با شکل موج متناوب AC را دارند. این گروه از کلید محافظ جان به‌صورت 2 پل و 4 پل در دسترس است. رنج جریان نامی از 16 تا 125 آمپر و رنج جریان نشتی 0.5A , 0.3A , 0.1A , 0.03A , 0.01A بوده و دارای ولتاژ کاری 200 تا 400 ولت هستند.

کلید محافظ جان تیپ A

کلید محافظ جان تیپ A، قابلیت تشخیص جریان نشتی با شکل موج متناوب AC و مستقیم DC پالسی را دارند. این گروه کلید محافظ جان در انواع 2 پل و 4 پل ارائه می‌گردند. رنج جریان نامی از 16 تا 80 آمپر و رنج جریان نشتی 0.5A , 0.3A , 0.1A , 0.03A , 0.01A بوده و ولتاژ کاری 200 تا 400 ولت است. مدل خاصی از این کلید محافظ جان برای شبکه‌هایی با ولتاژ 500 ولت نیز ارائه‌شده است.

کلید محافظ نشتی جریان تیپ B:

کلید محافظ جان تیپ B، قابلیت تشخیص جریان نشتی با شکل موج متناوب AC و مستقیم DC پالسی تا فرکانس 1 مگاهرتز و مستقیم DC صاف را دارند. این گروه کلید محافظ جان نیز در انواع 2 پل و 4 پل ارائه می‌گردند. رنج جریان نامی از 16 تا 125 آمپر و رنج جریان نشتی 0.03A تا 0.3A بوده و ولتاژ کاری 230 تا 400 ولت است. همچنین مدل‌های خاصی از این تیپ محافظ جان باقابلیت کار تا ولتاژ 500 ولت و یا رنج جریان نشتی تا 0.5 آمپر نیز وجود دارند.

نحوه عملکرد کلید محافظ جان

کلید محافظ نشتی جریان همان‌طور که از نامش هم پیداست دارای جریان نشتی مشخصی می‌باشد. این کلید با مقایسه جریان سیم‌های رفت‌وبرگشت، درصورتی‌که اختلافی بین جریان رفت‌وبرگشت وجود داشته باشد مدار را قطع می‌کند. یعنی به‌محض اینکه جریان نشتی سیستم از حد مجاز بیشتر شد کلید محافظ جان سریع عمل می‌کند و شخص و تجهیزات را از بروز خطرات احتمالی محافظت می‌کند.

اگر بخواهیم به‌صورت علمی‌تر بررسی کنیم، در این وسیله یک هسته مغناطیسی همه هادی‌های حامل جریان را در برمی‌گیرد. در این حالت شار مغناطیسی که در هسته بوجود می‌آید به جمع برداری جریان‌های عبوری از هادی‌ها بستگی دارد. اگر جریان عبوری I1 را مثبت در نظر بگیریم، آنگاه جریان I2 که در خلاف جهت جریان دارد منفی خواهد شد. در یک مدار معمولی سالم I1+I2=0 خواهد شد و هیچ شاری در هسته مغناطیسی بوجود نخواهد آمد و هیچ ولتاژی هم در سیم‌پیچ آن القا نخواهد شد.

اگر در مصرف‌کننده یا هادی‌های متصل به آن خطای زمینی به وجود آید، آنگاه جریانی به نام ID در مدار جاری می‌شود که از سمت زمین یا هادی زمین به سمت منبع بازمی‌گردد؛ بنابراین در این حالت I1+I2=ID خواهد شد و بالانس جریان‌هایی که از داخل هسته مغناطیسی عبور می‌کنند به هم خواهد خورد و در هسته مغناطیسی شار بوجود خواهد آمد. به ID اصطلاحاً جریان باقیمانده یا Residual Current گفته می‌شود. شار مغناطیسی که در هسته بوجود آمده، ولتاژی در سیم‌پیچ دور هسته القا می‌کند که باعث جاری شدن جریان I3 در مدار حفاظتی می‌شود. اگر ID جاری‌شده در مدار حفاظتی از مقدار تنظیمی آن بزرگ‌تر باشد، آنگاه کلید قطع خواهد شد.

 تصویر بالا یک RCD را نمایش می‌دهد. RCD‌ها به‌تنهایی در مدار قابل‌استفاده نیستند، چون قابلیت قطع و وصل مدار را به‌تنهایی ندارند؛ بنابراین همیشه RCD‌ها به یک کلید مثلاً MCB یا MCCB وصل می‌شوند. این تجهیزات دو پارامتر مهم دارند. یکی In یا جریان نامی است که تعیین می‌کند چه جریانی می‌تواند در زمان نامحدود از هادی‌های آن عبور کند بدون آنکه تغییری در مشخصات آن ایجاد کند؛ و دیگری IDn است که حساسیت آن را نسبت به جریان نشتی زمین مشخص می‌کند و به ازای آن RCD فرمان قطع کلید را صادر می‌کند.

کلید محافظ جان

کلید محافظ جان (RCD) در برابر نشتی های بسیار اندک که حتی با فیوز  قابل شناسایی نیست حساس است. (با توجه به حساسیت کلید مورد استفاده) که از برق گرفتی و یا آتش سوزی جلوگیری میکند. کلید محافظ جان در چند دهم ثانیه مدار را قطع میکند و به این شکل از جان افراد در مقابل برق گرفتگی و خرابی تجهیزات محافظت میکند.

انواع کلید محافظ جان

کلید محافظ جان به چهار دسته کلی تقسیم می شوند:
کلید محافظ جان معمولی
کلید محافظ جان الکترونیکی
کلید محافظ جان ترکیبی الکترونیک
کلید محافظ جان ترکیبی مگنتیک

کلیدهای محافظ جان که در مصارف خانگی استفاده میشوند عموما تک فاز و به صورت دو پل (فاز و نول) می باشند. کلیدهای مورد استفاده در صنعت سه فاز و به صورت چهار پل است که میتوانند به همراه نول و یا بدون نول (در سیستم های سه سیمه) بکار برده شوند. کلیدهای محافظ جان عموما دارای حساسیت از 10 میلی آمپر تا 300 میلی آمپر تولید میشوند. که حداکثر در 200 میلی ثانیه قطع می شود.

نحوه عملکرد کلید محافظ جان

نحوه عملکرد کلید محافظ جان به این صورت است که با مقایسه جریان سیم های رفت و برگشت در مدارهای تکفاز اگر متوجه نشتی هر چند اندک که حتی با فیوز هم قابل شناسایی نیست شود، کمتر از چند صدم ثانیه مدار را قطع کرده و تا زمانی که اختلاف جریان (نشتی جریان) برطرف نشود اجازه وصل مجدد جریان و راه اندازی مدار را نمیدهد. کلید محافظ جان نمیتواند تجهیز مناسبی در برابر اتصال کوتاه و یا جریان بیش حد باشد.

برای محافظت بیشتر باید از فیوز مینیاتوری در مدار استفاده کرد. کلید محافظ جان به دلیل خودداری از نشتی جریان میتواند علاوه بر حفظ جان افراد از تجهیزات صنعتی هم محافظت کند. اگر کلید محافظ جان حساسیت برابر با 30 ملی آمپر داشته باشد برای حفاظت از جان و اگر حساسیت آن بیشتر باشد، برای حفاظت از تجهیزات صنعتی استفاده میشود.

 طریقه نصب فیوز محافظ جان

انتخاب کلید محافظ جان متناسب با محل مورد استفاده اولین قدم برای نصب این تجهیز است. کلید محافظ جان تکفاز، دارای 4 ترمینال میباشد که دارای دو ورودی جریان و دو خروجی جریان است . ترمینال نول با حرف N و ترمینال فاز با حرفL  مشخص شده است. سیم نول به ترمینال Nو سیم فاز به ترمینال Lوصل میشود. کلید محافظ جان سه فاز دارای چهار پل است که (سه فاز و نول) ترمینال نول با حرف Nو فاز با اعداد معین شده است. برای جلوگیری از ورود اجسام بیرونی درجه حفاظت کلید برابر با 40IP میباشد. با توجه به محل نصب کلید محافظ جان سیم های ورودی و خروجی میتوانند از پایین و یا بالا متصل شوند و این مسئله تاثیری در کارکرد کلید نخواهد داشت.

 کلید تست محافظ جان

برای تست کلید محافظ جان یک کلید با حرفT  روی آن حک شده است. برای اطمینان از عملکرد این تجهیز در ورودی مدار، میتوان از کلید تست استفاده کرده و برق مدار، در صورت درست عمل کردن کلید محافظ جان، قطع میشود.

تستر محافظ جان

برای تست عملکرد کلید محافظ جان و اطمینان از سالم بودن آن از تستر کلید محافظ جان استفاده میکنیم. عملکرد این تجهیز به این صورت بوده که با استفاده از ولوم (پیچ تنظیم) مقدار نشتی مورد نظر را انتخاب و دو شاخه تستر را به برق میزنیم. در این مرحله سه چراغ بر روی دستگاه روشن میشوند. در صورت وصل بودن ارت و سلامت کلید محافظ جان، با فشردن کلید تست دستگاه برق مدار باید قطع شود.

مقایسه انواع کلیدهای اتوماتیک

کلید محافظ جان می تواند این جریان را تشخیص دهد و براساس میزان حساسیت خود به جریان نشتی به دو نوع خانگی و صنعتی تقسیم می شود و علاوه بر حفاظت افراد در مقابل تماس مستقیم و یا غیرمستقیم برق، با جلوگیری از نشتی جریان از دستگاه ها و تجهیزات صنعتی هم محافظت می کند. بنابراین اگر جریان نشتی در مداری که محافظ جان در آن قرار دارد بیشتر از حساسیت کلید باشد، کلید عمل کرده و جریان ورودی و در نتیجه مدار را قطع می کند. محافظ جان به دو دستۀ کلی زیر تقسیم می شود:

• محافظت انسان در برابر تماس مستقیم با قطعات الکتریکی (حساسیت ۳۰ میلی آمپر)
• محافظت قطعات الکتریکی در برابر خطر آتش سوزی (حساسیت ۳۰۰ میلی آمپر)

مدار داخلی محافظ جان 

   شکل زیر اجزای داخلی محافظ جان را نشان می دهد. محافظ جان از هستۀ حلقه ای شکل، سیم پیچ و یک رله مغناطیسی که در یک محفظه قرار دارد تشکیل شده است. همانطور که گفتیم در کلید محافظ جان هم فاز هم نول ورودی کلید هستند و هر دو از وسط هستۀ حلقه ای شکل عبور می کنند. چون در بار غیرمتعادل از سیم نول (MP) نیز جریان عبور می کند، پس این سیم هم باید از داخل این حلقه عبور کند. محافظ جان در دو نوع تک فاز ( دوپل) و سه فاز (چهار پل) ساخته می شود. شکل زیر ساختار داخلی محافظ جان دو پل و چهار پل را نشان می دهد. حالا این ساختار چه کمکی به تشخیص جریان نشتی در مدار می کند؟

 شکل زیر به این سؤال پاسخ می دهد. وقتی از یکی از سیم هایی که در داخل حلقه فلزی قرار گرفته است جریان عبور کند (درست مشابه سیم پیچ اولیه ترانسفورماتور)، باعث ایجاد میدان مغناطیسی متغیر در هسته می شود. اگر در سمت مصرف کننده اتصال بدنه یا اتصال مستقیم با فاز اتفاق نیفتاده باشد،جریان ورودی و خروجی مصرف کننده یعنی جریان فاز و نول که از حلقه عبور می کنند با یکدیگر برابر و در خلاف جهت یکدیگر هستند. در نتیجه از هسته هیچ فوران مغناطیسی عبور نمی کند و در سیم پیچ هم هیچ ولتاژی القاء نمی شود. این سیم پیچ جریان رله مغناطیسی را تأمین می کند که در این حالت هیچ جریانی تولید نمی شود و رله عمل نمی کند.

در صورتی که بدن انسان به طور مستقیم با فاز تماس داشته باشد جریان نشتی ایجاد شده باعث می شود که کلید خیلی سریع و در زمان مشخص مدار را قطع کند. اما اگر فاز به بدنۀ دستگاه متصل شده باشد، جریانی از زمین به طرف نقطۀ صفر ترانسفورماتور شبکه عبور خواهد کرد. در نتیجه جریانی که از داخل حلقه به سمت مصرف کننده جاری می شود بیشتر از جریانی است که از داخل همان حلقه به شبکه برمی گردد. این تفاوت جریان در هسته یک فوران مغناطیسی متغیری ایجاد کرده و در سیم پیچ ثانویه آن نیروی محرکه القایی ایجاد می شود که باعث عبور جریانی از داخل سیم پیچ رله مغناطیسی می شود. در صورتی که این جریان در حد مقدار حساسیت جریان کلید باشد، رله عمل کرده و کلید اصلی قطع خواهد شد.

سوال: آیا کلید محافظ جان بدون ارت عمل می کند؟

گاهی ممکن است میزان جریان نشتی که از طریق بدنۀ دستگاه به زمین منتقل می شود کمتر از جریان نشتی باشد که برای کلید طراحی شده، در نتیجه کلید مدار را قطع نمی کند. چون کلید محافظ جان ۳۰ میلی آمپری برای حفاظت از انسان در برابر برق گرفتگی و با توجه به میزان مقاومت بدن و مقدار جریان نشتی که بدن انسان می تواند تحمل کند طراحی شده است.

پس وجود اتصال به زمین در مداری که در آن محافظ جان استفاده می شود ضروری است چون محافظ جان بر اساس اختلاف جریان فاز و نول کار می کند. با این حال باز هم می توان کلید محافظ جان را برای ساختمان هایی که چاه ارت ندارند استفاده کرد اما باز هم خطر برق گرفتگی و مرگ و میر وجود دارد.

در این حالت در اتصال مستقیم کلید محافظ جان مدار را قطع می کند و فرد را از خطر برق گرفتگی حفظ می کند اما در اتصال غیرمستفیم چون بدنۀ وسیله برقی زمین نشده، با تماس با بدنۀ برقدار کلید عمل نمی کند و فرد دچار برق گرفتگی می شود. پس در صورتی که می خواهید از کلید برای حفاظت دربرابر اتصال غیرمستقیم استفاده کنید باید حتما وسایل برقی زمین شده باشند.

عیب یابی کلید محافظ جان

   با استفاده از کلید تست می‌توان سالم بودن محافظ جان را بررسی کرد. اگر محافظ جان در مدار حامل جریان قرار بگیرد وقتی کلید تست زده می‌شود باید مدار قطع شود. این عملکرد نشان می‌دهد که کلید سالم است. دو روش دیگر برای عیب یابی محافظ جان وجود دارد :

۱. در روش اول از دکمۀ تست روی کلید استفاده می شود. یعنی وقتی کلید برقدار باشد با فشردن دکمۀ تست باید کلید قطع شود.
۲. در روش دوم یک لامپ صد وات را با فاز خارج شده از کلید و نول وارد شده به کلید روشن می کنیم. در این حالت باید کلید قطع شود در غیر این صورت کلید سالم نیست.

 از مزایای دیگر استفاده از کلیدهای محافظ جان جلوگیری از بروز آتش سوزی در اثر وجود جریان نشتی است. با توجه به اینکه جریان ۰٫۵ آمپری می تواند باعث بروز آتش سوزی شود، کلید حفاظت از خطر برق گرفتگی با تشخیص جریان نشتی و قطع جریان ورودی، مانع از بروز آتش سوزی می شود و منبع تغذیه را در چند دهم یا صدم ثانیه قطع می کند.

  هم چنین از آن جا که در صورت وجود جریان نشتی در بدنۀ وسائل برقی و یا سیستم سیم کشی ساختمان، این جریان به مرور زمان زیاد می شود و احتمال سوختن وسایل برقی و سیستم سیم کشی ساختمان را به وجود می آورد، لذا استفاده از کلیدهای حفاظت از خطر برق گرفتگی، با توجه به کاهش میزان هدر رفتن انرژی الکتریکی و برق مصرفی، صرفه جوئی اقتصادی و حفظ ثروت های ملی را نیز به همراه خواهد داشت.

بهترین مارک کلید محافظ جان

یکی از بهترین مارک های کلید محافظ جان، برند اشنایدر است که در تابلو برق ساختمان ها استفاده می شود. محافظ جان اشنایدر در ایران در رنج جریان ۱۶ تا ۱۲۵ آمپر و با حساسیت ۳۰ و ۳۰۰ میلی آمپر کاربرد دارد. به ویژگی های این کلید حفاظتی نگاهی بیندازیم :

۱- دمای کاری کلید جهت قطع جریان نشتی متناوب از ۲۵- تا ۴۰ درجه سیلسیوس و با قدرت اتصال کوتاه ۶ تا ۲۵ کیلو آمپر خواهد بود.

۲- جهت حفاظت کلیدها و مدار مصرفی در مقابل اتصال کوتاه و اضافه بار بایستی فیوز پشتیبان (Back-Up Fuse) با توجه به جریان نامی کلید و مشخصات ارائه شده در کاتالوگ نصب شود.

۳- کلید محافظ جان جهت استفاده مشترکین تک فاز (خانگی) به صورت دو پل (فاز+نول) و مشترکین سه فاز (صنعتی) به صورت چهار پل تولید می شود که می تواند همراه با نول و یا بدون نول (در سیستم های سه سیمه) به کار روند.

۴- در کلید محافظ جان مدت زمان قطع بین ۱۵ تا ۲۰۰ میلی ثانیه و مقداری ثابت است.

۵- با توجه به موقعیت نصب، سیم های ورودی و خروجی می توانند از بالا و یا پائین به کلید متصل شوند که این امر در کارکرد کلید اثری نخواهد داشت.

۶- درجه حفاظت یا IP کلید برای جلوگیری از ورود اجسام خارجی برابر با IP40  است.

۷- کلیه عملیات نصب و رفع نقص باید توسط فرد متخصص انجام شود.

۸- ترمینال های ورودی و خروجی کلید با توجه به آمپر کلید برای بالاترین قطر کابل یا سیم در نظر گرفته شده است و  از این نظر مشکلی وجود ندارد.

۹- همراه با کنتاکت کمکی کلید محافظ جان اشنایدر می توان خطا را تشخیص داد.

رنج کلیدهای محافظ جان 

رنج کلیدهای محافظ جان اشنایدر براساس ویژگی های خاص مثل نوع کالا، تعداد پل ها و رنج جریان تغییر می کند و بر همین اساس شرکت اشنایدر، به هر کلید کدی اختصاص داده است. در این قسمت کد فنی محافظ جان را بررسی می کنیم تا اگر در تابلو به کلید محافظ جان برخوردیم یا قصد خرید کلید محافظ جان را داشتیم، با چک کردن کد فنی، مشخصات آن را بفهمیم.

مشخصات کلید محافظ جان

    کلید محافظ جان سه کلاس کلی دارد :

۱– کلید محافظ جان کلاس AC

این کلید قابلیت تشخیص جریان های نشتی با شکل موج متناوب AC را دارد و به صورت دو پل و چهار پل قابل استفاده است. محدودۀ جریان نامی آنها از ۱۶ تا ۱۲۵ آمپر و محدودۀ جریان نشتی آن ۱۰، ۳۰، ۱۰۰، ۳۰۰ یا ۵۰۰ میلی آمپر بوده و دارای ولتاژ کاری ۲۰۰ تا ۴۰۰ ولت است. البته جریان نامی کلیدهای محفظ جان مارک اشنایدر الکتریک که توسط شرکت الیکا الکتریک توزیع می شوند آمپرهای ۲۵، ۴۰، ۶۳، ۱۰۰ و ۱۲۵ را پوشش می دهد و دارای یکسال ضمانت است.

۲– کلید محافظ جان کلاس A

این کلید، قابلیت تشخیص جریان نشتی با شکل موج متناوب AC و مستقیم DC پالسی را داشته و در انواع دو پل و چهار پل ارائه می شود. محدودۀ جریان نامی آن از ۱۶ تا ۸۰ آمپر و محدودۀ جریان نشتی ۱۰، ۳۰، ۱۰۰، ۳۰۰ یا ۵۰۰ آمپر بوده و ولتاژ کاری آنها نیز ۲۰۰ تا ۴۰۰ ولت است. مدل خاصی از این نوع کلید برای شبکه هایی با ولتاژ ۵۰۰ ولت نیز ارائه شده است.

۳– کلید محافظ جان کلاس B

این کلید، قابلیت تشخیص جریان نشتی با شکل موج متناوب AC تا فرکانس یک مگاهرتز و مستقیم DC را دارد. این گروه کلید نیز در انواع دو پل و چهار پل ارائه می شوند. محدودۀ جریان نامی آن از ۱۶ تا ۱۲۵ آمپر و محدودۀ جریان نشتی از ۳۰ تا ۳۰۰ میلی آمپر بوده و ولتاژ کاری آن نیز ۲۳۰ تا ۴۰۰ ولت است. همچنین مدل های خاصی از این نوع کلید با قابلیت کار تا ۵۰۰ ولت و یا محدودۀ جریان نشتی تا ۵۰۰ میلی آمپر نیز وجود دارد.

نکات کاربردی در نصب محافظ جان

۱– یکی از نکات کاربردی در نصب محافظ جان این است که استفاده از محافظ جان برای یک سیستم به طور کامل برای حفاظت در برابر برق گرفتگی نیست، بلکه یک سیستم حفاظت ثانویه و تکمیلی است که در هر صورت، وجود آن از نبود آن بسیار مفیدتر است.

۲– جریان های نشتی در سمت مدار کلید (خروجی کلید)، توسط کلید شناسایی و قطع می شود و نشتی های قبل از کلید پوشش حفاظتی ندارد. به عبارت دیگر اگر کلید RCD را در تابلوی کنتور نصب کنیم این کلید حفاظت سیم ها را از تابلو تا آخرین انشعاب انجام می دهد اما اگر کلید در تابلوی مینیاتوری ساختمان نصب شود از سیم های تابلوی اصلی حفاظت نخواهد شد. محل نصب کلید محافظ جان در تابلوهای برق بعد از کلید اصلی است. برحسب شرایط نصب کلید در تابلو، فاز و نول از یک طرف وارد کلید می شود و خروجی آنها به تابلو تقسیم های مورد نیاز متصل می شود.

۳– انواع محافظ جان، کلید یا وسایل حفاظتی جریان باقی مانده تنها در سیستم های TN-Sقابل استفاده است. بنابراین به هیچ عنوان در مدار پس از RCD، نباید سیم نول یا زمین در ارتباط باشد چون عملکرد بی دلیل کلید را در پی خواهد داشت. در اصل، سیستم توزیع نیرو در تأسیسات بعد از کلید نمی تواند TN-C باشد. بنابراین استفاده از این وسایل در سیم کشی های سنتی بدون هادی حفاظتی PE ممنوع است.

۴– در صورت نصب چند RCD تابلویی در کنار هم، باید شینه نول مدار هر کدام جدا باشد تا وجود جریان گردشی در نول، عملکرد اشتباه را در پی نداشته باشد.

۵– اگر کلید یا وسیله حفاظتی جریان نشتی با کلید مینیاتوری به صورت اشتراکی یک واحد تشکیل داده باشد باید آخرین وسیله حفاظتی نصب شده در طرف مصرف مدار باشد. به عبارت دیگر استفاده از آن به عنوان جایگزینی برای کلید مینیاتوری امکان پذیر نیست در برخی موارد مانند تماس همزمان با دو هادی فاز و هادی خنثی، این کلیدها ممکن است کارایی نداشته باشد.

۶– زمانی که از کلیدهای جریان نشتی به عنوان حفاظت در برابر تماس غیرمستقیم استفاده می شود لازم است در مدت زمان کمتر از ۲۰۰ میلی ثانیه قطع کند. اما در تماس های مستقیم این زمان به ۴۰ میلی ثانیه کاهش می یابد.

کنتاکت کمکی محافظ جان

لوازم جانبی محافظ جان شامل یک کنتاکت کمکی OF باز و بسته است که می توان از این طریق وضعیت قطع یا وصل بودن محافظ جان را مشخص ساخت. این کنتاکت کمکی با نام اختصاری IOF در مدار شناخته می شود. این نکته را باید در نظر داشت که عملکرد کنتاکت کمکی بر روی کارکرد حفاظتی کلید محافظ جان اثری نخواهد گذاشت. کنتاکت کمکی OF محافظ جان و مینیاتوری از سری لوازم جانبی حفاظت جان است که با نام اختصاری IOF در مدار شناخته می شود.

کنتاکت کمکی محافظ جان فقط روی محافظ جان هایی که قدرت قطع ۱۰ کیلو آمپر دارند قابل نصب است. چون محافظ جان با قدرت قطع ۶ کیلو آمپر عموماً مصرف خانگی دارد و نیازی به کنتاکت کمکی نیست. محافظ جان در درجه حرارت ۳۵- تا ۷۰ درجه سانتی گراد در تابلو برق نصب و در دمای ۴۰- تا ۸۵ درجه سانتی گراد نگهداری می شود. برای نصب و راه اندازی این قطعه نمودار شماتیک مداری آن در شکل زیر نمایش داده شده است. نکته ای که باید به آن توجه داشت این است که عملکرد کنتاکت کمکی بر روی کارکرد حفاظتی کلید محافظ جان اثری نخواهد گذاشت.

این محصول با طول ۸۶ و عرض ۹ میلیمتر و در رنگ سفید موجود است؛ از سمت چپ بر روی حفاظت جان نصب می شود؛ بر روی دستۀ کنتاکت، زایدۀ شفت مانندی تعبیه شده که با دستۀ حفاظت جان تزویج شده تا همزمان با قطع و وصل حفاظت جان، کنتاکت کمکی هم قطع و وصل شود. دکمۀ تست کنتاکت در زیر دستۀ آن قرار دارد. نوعی از کلید محافظ جان که با نام RCBO یا محافظ جان ترکیبی شناخته می شود؛ ترکیبی از یک کلید مینیاتوری و یک کلید محافظ جان است. محافظ جان ولتاژهای تماس خطرناک را ظرف ۲٫۰ ثانیه قطع می کند و نصب و سیم کشی آن ساده و از نظر اقتصادی مقرون به صرفه است.

منبع: بابا ادیسون